Enis Berberoğlu: Faiz-maaş ipoteği kırılıyor

Enis BERBEROĞLU

ANKARA'daki ekonomi muhabirliği yıllarımda memur maaş artışı, atlanmaması gereken haberler arasında belki de ilk sıradaydı.

Yüksek enflasyon nedeniyle zamlar daha ilk birkaç ayda eridiğinden hiçbir katsayı memuru memnun edemezdi. Dolayısıyla haberler-yorumlar hep bütçeden memura daha fazla pay ayrılması talebine endeksliydi.

Zaman geçti, bütçenin kompozisyonu değişmeye başladı. 1990'ların başında kaynakların neredeyse yarısı, daha sonraki yıllarda üçte ikiye yakını, iki kaleme faiz ve maaşa ayrıldı.

2001 bütçesi bu açıdan geçmiş örneklerinden çok farklı.

Tabloda da gösterildiği gibi iç borç faiz ödemelerinde beklenen tasarruf, bütçedeki ‘‘faiz-maaş ipoteğinin’’ kırılması umuduna işarettir.

* * *

Erdal Sağlam'ın dün CNN Türk'te ayrıntılarına girdiği 2001 bütçe rakamları, piyasaların kafasını karıştıran kritik soruya açıklık getirdi.

‘‘Vergi gelirlerinde yüzde 24.4'lük artışa karşılık diğer gelirler kalemindeki yüzde 37.7'lik artış nereden kaynaklanıyor?’’ sorusunun yanıtı, özelleştirme hedefinin açıklanmasıyla belli oldu.

Bu yılki 1 katrilyon 944 trilyon liralık özelleştirme rakamının, gelecek yıl 3 katrilyon 650 trilyon liraya çıkması hedeflendi.

Özelleştirme kalemindeki bu ciddi artış (3.5 milyar dolar Telekom, 1.5 milyar dolar enerji özelleştirmesi) hariç tutulursa diğer gelirler kaleminde abartılı bir tahminin yer almadığı anlaşıldı.

* * *

2001 bütçesindeki tarımsal destekleme kaleminin 355 trilyon liradan bir katrilyon liraya yükseltilmesi, çiftçiye doğrudan gelir desteğinin habercisi oldu. 2000 yılında hiç ödenek ayrılmayan KİT'lere transfer kalemine konulan 860 trilyon lira, enflasyonu düşürmek amacıyla kamu zamlarını tutma politikasının bedeli sayılmalı...

* * *

Bütçe tahminler manzumesidir. 2001 bütçesinin káğıt üzerindeki tutarlılığı yeterlidir. Şimdi sıra bu bütçenin gelir hedefi için zorunlu önlemler paketindedir. Bu önlemlerin bütçeyle birlikte TBMM'ye sunulması, tahminler bütününün ciddiye alınması açısından zorunludur.

BÜTÇE PAYLARI (%)

2000 2001

Faiz ödemeleri 43.6 34.9

Personel harcaması 21.6 24.8

Faiz+Maaş 65.2 59.7

KARŞI GÖRÜŞ-KATKI

Derim ki, bu tür yolsuzluk, hırsızlık işlerini AB desteğinde ‘‘sivil itaatsizlik’’ eylemleriyle çözelim. (Kimse küçümsemesin; Yugoslav halkı ‘‘devrim yaptı’’ bu yöntemle.) (Mehmet ?)