Özkök şimdi bin pişman!

‘Türkiye’de yatırım düşünüyoruz’ veya ‘Türkiye yatırım için aday ülkelerden biri...’ şeklinde açıklama yapan otomotiv markası ‘hop’ manşetlerdeydi. Özellikle biz ekonomi kökenli otomotiv gazetecilerinden o dönem gazetede geniş yer bulmak adına bu tip müjdeli haberleri getirmemiz istenirdi. Yani bir fuardan sadece yeni modellerle manşet olamıyor, Türkiye’ye ilişkin müjdeli bir haberimizin olması şart koşuluyordu. Bu yüzden dünyanın neresinde olursak olalım, yakaladığımız uluslararası yöneticilere ilk sorduğumuz soru, ‘Yatırım düşünüyor musunuz?’ oluyordu.

Bu o dönemler öyle bir hal aldı ki, Türkiye’de iletişimciler üst düzey yöneticilere önceden bilgi verip, bizim bu tip sorularımıza karşı yuvarlak cevap vermelerini tembih ediyor, bu sayede haberleri büyük çıkıyordu. Ama sonuçta şöyle bir dönüp baktığımızda bugüne kadar mevcut markaların dışında son 20 yıldır Türkiye’ye hiç bir yeni markanın gelmediğini görebiliriz.

Tabii ki biz yapılan bu açıklamaların yani haberlerin takipçisiyiz ama her seferinde yuvarlak cevaplarla karşılaşmaktan da bunaldık. Bu duruma iyiden iyi sıkılmaya başlayınca da bundan vazgeçtik. Tabii ki yatırımlarla  ilgili konuşuyoruz ama artık ilk önceliğimiz bu değil.

MEVCUTLAR BÜYÜYOR

Şunun da hakkını vermek lazım; Türkiye’de mevcut yatırımı olan markalar ise aynı dönemde çok hızlı büyüdü. Mesela yan manşette gördüğünüz Oyak Renault, bugün 360 bin adetlik kapasitesinin tamamını kullanıyor. Tofaş, 400 bin adetlik üretime gidiyor. Toyota, 300 bin adetlere yaklaştı. Hyundai 2. fabrikayı planlıyor. Ford Otosan 3 fabrikada üretim yapıyor.  Mercedes-Benz otobüs ve kamyonla hızla büyüyor.

Peki bu hep böyle mi devam edecek. Yani mevcutların dışında Türkiye’ye yeni yatırım gelmeyecek mi? İşte son yıllarda bu konuda bizi en çok umutlandıran marka Japon Nissan oldu. Çünkü Nissan’ın önünde ortağı Renault gibi bir örnek vardı. Fransız marka Bursa’da üretim yapıp dünyanın 60 ülkesine satıyor hem de önemli kâr elde ediyordu. Zaten hem Nissan hem Renault’nun tepesindeki isim olan Carlos Ghosn 5 yıl önce Türkiye’de Nissan üretimini mutlaka gerçekleştireceklerini, bunun “eninde sonunda” olacağını söylemişti.

Ama tahmin edersiniz ki o günden bu yana hiç bir ses yok.

Sadece Nissan Türkiye’nin ilk Türk Genel Müdürü Sinan Özkök’ün Nisan 2016 yılında Hürriyet’e yaptığı, ‘Türkiye’de 40 bin adetlere ulaşırsak yatırım gündeme gelir’ açıklaması var. O açıklama sonrası Nissan 2016 yılı sonunda rekor kırıp 32 bin adetlik satışa ulaşınca, ‘Yatırım için kaldı 8 bin’ başlığını atmıştım. Japon marka bu yıl ise Türkiye’de yeni bir rekor kırıp 34 bin 822 adet araç sattı. Yani Özkök yönetiminde son 3 yılda sadece 4 modelle yüzde 70 büyüdü, yüzde 3.7’lik pazar payına ulaştı.

Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) 4 Ocak’ta düzenlediği ‘2017 Gladyatörleri’ ödül töreninde karşılaştığım Sinan Özkök’ün ‘Kaldı 5 bin’ yorumuma kadar yüzü gülüyordu. Şu an Sinan Özkök’ün 2016’da yaptığı o açıklamadan ne kadar pişman olduğunu tahmin edebiliyorum. Çünkü;�“Emre, 40 bin adedi aşarsak sürekli yatırımı gündeme getirecektir” diye düşünmeden edemiyordur.

Valla 4 modelle Türkiye’de 35 bin adet satan, sadece 20 bin adede ulaşan Qashqai satışıyla 30’un üzerinde markanın toplam satışından daha fazla performans gösteren Nissan’a kesinlikle bir yatırım yakışır. Hazır Oyak Grubu da ortaklığa sıcak bakarken bence Sinan Özkök’ün bu konuda daha fazla çaba sarfetmesi gerekir. O zaman Türkiye’ye 20 yıl sonra yatırım çeken kişi olarak tarih sayfalarındaki yerini alır.

Ama sırf ben uğraşmayayım diye satışları 40 bin adedin altında tutarsa da şaşırmam. Şaka bir yana Sinan Özkök’ü başarılı performansından dolayı tebrik ediyorum.

‘OTOMOTİVİN EINSTEIN’I

‘2017 Gladyatörleri’ ödül töreninde karşılaştığım Nissan Genel Müdürü Sinan Özkök’ün uzayan saçlarını görünce, “Einstein’a benzemişsiniz” esprisini yaptım. 2017 yılını rekorla kapatmanın mutluluğunu yaşayan Özkök, “Yoğunluktan berbere gidecek vakit bulamadım” diye durumu özetleyince bir selfie çekip sosyal medyadan ‘Otomotivin Einstein’ı’ yorumunu yapmadan edemedim.

7 AY BEKLETMİŞİM MAZUR GÖRÜN

2017’nin son haftasında Doğuş Otomotiv’in bünyesindeki markaların bazılarında kan değişikliği yapılarak genel müdürleri değişti.

Aslında bu değişimin ilk sinyalini mayıs ayında vermeme rağmen Doğuş Otomotiv üst yönetiminin neden 7 ay beklediğini pek anlayamamıştım. Sonuçta Volkswagen’dan Audi’ye, Skoda’dan Doğuş Oto’ya kadar bir çok genel müdür yer değiştirecek, asıl önemlisi Volkswagen Binek’in 10 yıldır Genel Müdürü olan Vedat Uygun’un görev süresi dolarak bir yönetim kurulu üyeliği ile yarı emekliliğe geçecekti. Hatta o dönem bugün Volkswagen Binek’in yeni Genel Müdürü olan Gino Bottaro ile havalimanında karşılaşmış ve kendisine ‘Hayırlı olsun’ deyince şaşkınlığı   dikkatimi çekmişti.

‘2017 Gladyatörleri’ ödül töreninde ayak üstü sohbet etme şansı bulduğum Doğuş Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Aclan Acar, “Mayıs ayındaki yazın nedeniyle yönetimdeki değişiklikleri aralık ayına kadar bekletmek zorunda kaldık” dedi ve ardından şu espriyi yaptı; “Benim durumumu da soruyor muşsun, olacak mı bir değişiklik. Senden takip ediyoruz artık. ”�

Valla ne yalan söyleyeyim mayıs ayında Aclan beyin de emekli olacağını duymuş, aralık ayında bu konuda ilk haberler kulağıma geldiğinde de gruptaki bazı isimlere bunu sormuştum. Tabii bu sorum hemen Aclan beyin kulağına gitmiş. Sonuçta eğer söyledikleri doğruysa 7 ay beklettiğim yöneticiler lütfen beni mazur görsün. Ama gazeteci sağlam kaynaktan duyup eğer yazmazsa, bu meslekte bizi kimse bekletmez.

MATRAH ARTIŞI ZAMMI FRENLER

1 Ocak itibarıyla yüzde 45’lik en düşük ÖTV dilimindeki matrah (vergisiz fiyat) limiti 40 bin TL’den 46 bin TL’ye yükseltildi. Yani kurların yükselmesine bağlı olarak bu dilime giren otomobil kalmayınca, sektör bastırdı ve bu düzeltme yapıldı. Ama bu demek değil ki otomobil fiyatlarında ciddi bir indirim olacak. 2018 modeller yüksek kurla geleceği için matrah bir bakıma gelecek zammı frenleyecek. Türkiye’de 1 Ocak 2017’de yüzde 45’lik en düşük ÖTV dilime giren otomobil sayısı toplam pazarın yüzde 21’i iken bu oran aralık ayında yüzde 6’ya gerilemiş. Şu anda matrah artışıyla bu oran yüzde 24’e yükselmiş görünüyor. Ama asıl şubat ayında yeni gelecek 2018 modellerle birlikte bu orana bakmak lazım.

‘BEYAZ’ GELİŞMELER YAŞANACAK GİBİ...

HİSSELERİ 2 ayda 13 kat artan ve piyasa değeri 1 milyar doları aşan ‘Beyaz Filo Kiralama AŞ’ ile ilgili 25 Aralık’tan bu yana hem gazetede hem internette sürekli yazıyor ama hiçbir cevap alamıyorum. Ama hükümete yakın kaynaklardan öğrendiğime göre durumdan herkesin haberi varmış ve her yazdığım çok önemli mercilerin önüne gidiyormuş. Yani 3 vakte kadar bu şirket ve benzerlerine ilişkin gelişmeler olacak gibi duruyor. Bekleyip göreceğiz.