İktisadın termodinamik sınırları

Bu kümeyi inceleyen ve kümede geçerli olan yasaları (kanunları) bulan bilim dalına, fizik denir. Kimya, fizikten türemiş bir bilimdir. Dolayısıyla, bu kümeye ‘fizik katman’ diyebiliriz. Bu kümede fizik ve kimya yasaları geçerlidir. Bu en büyük kümenin içinde bir ‘canlılar kümesi’ bulunur. Canlılar alemini inceleyen ve bu alemin yasalarını bulan bilime biyoloji denir. Biyolojinin alt disiplinleri de vardır. Bu kümeye ‘biyotik katman’ diyebiliriz. Biyotik katmanın kendine özgü ek yasaları vardır. Ama bu yasalar, cansızlar katmanın fizik ve kimya yasalarıyla çelişemez. Çünkü tüm canlılar, cansız maddeden yapılmıştır. Üçüncü küme ‘ruh kümesi’ dir. Her canlının bir ruhu vardır. Bu kümeyi inceleyen ve yasalarını bulan bilime psikoloji denir. Bu kümeye ‘psişik katman’ diyebiliriz. Bu kümenin kendi ek yasaları vardır. Ama, psikolojinin hiç bir yasası fizik veya biyotik katmanın yasalarıyla çelişemez. Çünkü, canlı bir bedeni olmayan ruh yoktur. En son küme, insan ve ruhu olan diğer canlıların birarada yaşadığı ‘sosyo-ekonomik’ topluluklar kümesidir. Bu kümeyi inceleyen bilim dalları, sosyoloji ve ekonomidir. Bu kümenin kendi yasaları vardır, Ancak ekonominin yasaları, kendini kuşatan fizik, biyotik ve psişik katmanların yasalarıyla çelişemez. Çünkü iktisatta insan vardır. İnsan, ruhu olan bir canlıdır ve cansız maddelerden yapılmıştır.

*

Tekrar edelim: İktisadın hiç bir kanunu, cansızlar dünyasının madde ve enerji ilişkilerini tanımlayan termodinomik yasalarıyla çelişemez. Termodinamiğin dört kanunu vardır. Dördüncü kanun en son bulunduğu ve fakat en temel ilişkiyi ifade ettiği için, ‘sıfırıncı kanun’ olarak adlandırılmıştır. Fizikçilerin affına sığınarak, bu kanunları size kendi anladığım gibi anlatacağım.

0. Kanun: Sıcak suyla, soğuk su karıştılırsa, ortaya ılık su çıkar. Ilık suyun sıcaklığı, sıcak sudan düşük, soğuk sudan yüksek olur. Birbiriyle temas eden sistemler, sıcaklık bakımından denkleşir. Yani, zenginle arkadaşlık eden fakirin, durumu düzelir.

1. Kanun: Hiç bir enerji, yoktan var edilemez; varsa yok edilemez. Enerji, cins değiştirir. Yani her gider, birisinin geliridir.

2. Hiç bir enerji, kayba uğramadan cins değiştiremez. Yani, hiç kaynak ziyan etmeden iş yapılamaz.

3. Mutlak enerjisiz bir ortam elde etmek mümkün değildir. En soğuk ortamda bile bir sıcaklık vardır. Sıcaklıkta ‘mutlak sıfır’ noktası ancak hesaben bulunabilir. Yani en fakir ortamda bile bir zenginlik mevcuttur. Pratikte ‘mutlak yoksulluk’ yoktur.



Son Söz: Bütünü kavrayamayan, parçayı yerli yerine koyamaz.