Cari açık göründüğünden küçüktür

Şimdi serbest olmasına rağmen, eskiden Türk vatandaşlarının yurt dışında banka hesabı olması yasaktı. Dolayısıyla yurt dışındaki paralar “kayıt dışı” idi. Tasarrufları yurt dışında tutmak bugün tamamen yasal olmasına rağmen, “gizli hesap” geleneğin halen devam ettiğini sanıyorum. Dolayısıyla, Türk vatandaşlarının yurt dışında ne kadar parası var sorusunun cevabını bilmek imkânsızdır. Ancak İsviçre’nin Basel şehrinde yerleşik “Bank of International Settlements” adlı kurumun yaptığı derlemelerden, toplam meblağın büyüklüğü bulunmaya çalışılmıştır. Benim hafızamda 40 milyar dolar gibi bir rakam var. Daha yüksek olabilir.�

YURTDIŞINDAKİ SERVETLER TÜRKİYE’DE KAZANILMIŞTIR

Yurt dışında tutulan servetlerin esas kaynağı Türkiye’dir. Pek tabii, parasal servet de zaman içinde faiz veya kâr geliri ile yurt dışında da büyür. Ama Türkiye’de oturanların, yurt dışındaki parasının büyük kısmının Türkiye’de kazanıldığı kesindir. İş adamlarının yurt dışına servet transfer etmesinin en bilinen yöntemi, “ithalatı” yüksek, ihracatı “düşük” değerden göstermektir. Aradaki fark, komisyon veya başka bir adla yurt dışındaki kişisel hesaba aktarılır. Netice itibariyle bu işlemler, Türkiye’nin ithalatının olduğundan büyük, ihracatını da olduğundan küçük olarak kayıtlara geçmesi sonucunu doğurur. Bu da önce, dış ticaret açığının ve sonunda cari açığın büyümesi denilen karın ağrısının artmasına sebep olur.  �

TURİZM GELİRLERİ

Cari açığın olduğundan büyük çıkmasının bir diğer önemli sebebi, yabancı turistlerin Türkiye’de harcadıkları döviz tutarının düşük hesaplanmış olma ihtimalidir. Nitekim Asaf Hoca, 2003 ile 2012 yılları arasında Türkiye’ye gelen turist sayısı % 128 artarken, kayıtlara geçen turizm gelirlerinin sadece % 71 artması, düşük hesaplamadan başka türlü açıklanamaz demektedir.  Yurda giren dövizler buharlaşmadığına göre bu farkın bir yerlerde su üstüne çıkması gerekir. 2008’den bu yana 32 milyar dolara ulaşan “Net Hata ve Noksan” toplamından doğan döviz rezervi artışlarının kaynağı da muhtemelen budur.�

HESAP YÖNTEMİ DEĞİŞECEKSE YENİ SERİ HAZIRLANMALIDIR

Başbakan Yardımcısı Babacan, turizm gelirlerinin eksik olarak kayıtlara geçmesinden rahatsız olduğunu açıkladı. Haklıdır. Önümüzdeki aylarda hesaplama yöntemi değişecekmiş. Bunun sonucunda “cari açık azalacaktır” deniyor. İşte bu olmadı. Hesap yöntemi değişince cari açık azalmayacak, doğru rakam bulunacaktır. Kıyaslama hataları oluşmaması için de geriye doğru 10 yıllık yeni seri hazırlanmalıdır.
Son Söz: Rakamlara işkence ederek alınan ifade geçersizdir. �