Şifa niyetine suyun peşinde...

Türkiye’de eşi yok

Munzur Suyu, Ovacık / Tunceli

Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat kısmındaki Tunceli, nüfusu en az illerimizden. Babuka, şir, kömbe, bişi gibi hamur işlerinin yanında sadece üç malzemeyle yapılan soğan aşı, dövme pilavı ve çiriş veya gulik olarak bilinen otla yapılan gulik kavurma Tunceli mutfağının başyemekleri. Gelelim tüm Türkiye’nin en çok konuştuğu sulardan biri olan ve Ovacık ilçesindeki gözelerden çıkan Munzur suyuna. Yakın çevresinde hiçbir endüstriyel ve sanayinin olmadığı tertemiz bir doğadan çıkan, yüksek mineral oranının yanında 8.45’lik pH derecesiyle Türkiye’deki en alkali su olarak kabul ediliyor. pH değeri yüksek suların vücudun asit-baz dengesini korumasında yardımcı, mide şikâyeti çekenler için de son derece faydalı olduğu söyleniyor.

Düşük sodyum, yüksek pH

Şekerpınar / ADANA

Yörük kültürünün halen devam ettiği Toroslar’da yerli ırk keçilerin sütüyle yapılmış tulum peynirlerinin bir de bu dağların el değmemiş zirvesindeki kaynaklarından çıkan suların tadına doyulmaz. Sudaki o çok önem verdiğimiz minerallerin oluşumu kaynağın bulunduğu yerle bağlantılı. Çünkü yıl boyunca yağan yağmur ve kar suları sayısız küçük akarsudan oluşan bir ağı ve bu ağ da yüzeyin derinliklerine uzanan akiferleri besler. Kayalar tarafından filtrelenen su da doğal mineraller ve temel elementlerle zenginleşmiş olur. Doğal mineralli Şekerpınar suyu düşük sodyum içeriği ve yüksek pH değeriyle biliniyor.
Böbrek ve kaslara yarıyor

İspendere İçmeler, Battalgazi / Malatya

Malatya’nın kuzeydoğusunda, Fırat’ın batı kıyısı yakınındaki Battalgazi ilçesinde pek çok alabalık tesisi var. Lahmacunundan içliköftesine kadar alabalığı en farklı haliyle muhtemelen burada yiyeceksiniz. Bu yemekleri ilk bakışta siz de benim gibi alabalıkla bağdaştıramamış olabilirsiniz ama lezzetleri sizi şaşırtacak. Bölgenin suyunu bu alabalık tesislerinden birine gittiğimde keşfetmiştim. Battalgazi ilçesindeki suların en önemli özelliği içerdiği yüksek bikarbonat. Doktorlar tarafından dolaşım ve böbrek sistemi üzerinde olumlu etkiler gösterdiği anlatılan suyun vücutla temasının da kemik kırıklarının iyileşmesinde faydalı olduğu, kas ve eklem yırtıklarına iyi geldiği yapılan klinik araştırmalar sonrası belirlenmiş.

Granit kayaların arasından...

Uzungöl, Çaykara / Trabzon

Trabzon’un merkezinde, çarşı içindeki Kalkanoğlu pilavcısı, Hamsiköy sütlacı, kuru fasulyecileri ve nereye giderseniz gidin yiyeceğiniz mis gibi tereyağı kokan kuymak bölgenin ilk akla gelen lezzetleri. Ama gelin bu kez ‘Özel Çevre Koruma Bölgesi’ içindeki Uzungöl’e uzanalım. Bölge sadece yerüstü değil, yeraltı zenginliğine de sahip. Özellikle de doğal su kaynakları açısından. Ladin ormanlarıyla kaplı Uzungöl dağlarının zirvesindeki granit kayaların arasından çıkıyor ve Türkiye’nin pH değeri en yüksek sularından.

Atatürk de ilaç niyetine kullanmış

Taşdelen / İstanbul

Taşdelen kaynağı suyu deyince çoğu insanın aklına ilk olarak Atatürk gelir. Ulu önderin rahatsızlık sürecinin anlatıldığı ‘Son Nöbet Defteri’ adlı kitapta Atatürk’ün reçetesinde normal suyun yanı sıra Taşdelen suyunun yazıyor olması ilaç niyetine kullanıldığını anlatıyor. Sultan II. Abdülhamit Han’ın tahttan indirilerek Selanik’e gönderilişi sırasında Sirkeci Tren Garı’nda, son dileği sorulduğunda, bir bardak Taşdelen suyu istemiş olması trenin 1 saat 50 dakika gecikmesine neden olmuş. Taşdelen Ormanları’nda 220 metreden yeryüzüne çıkan suyun mineral oranı son derece dengeli.

Taş derdi olanlar tüketiyor

Taşkesti, Mudurnu / Bolu

Mis gibi doğanın içinde yetişen meyve- sebzelere bir de Mengenli aşçıların marifeti eklenince ortaya ister istemez lezzetiyle konuşulan bir mutfak çıkıyor. Kızılcık tarhanası, cevizli-keşli erişte, Bolu kebabı, balkabaklı gözleme… Daha sayacak şey çok ama gelin bu kez bu etkileyici doğadan çıkan su kaynaklarına odaklanalım. İçerdiği yüksek mineral değeri sebebiyle Sağlık Bakanlığı’nca içme suyunun dışında ‘Doğal Mineralli Su’ olarak adlandırılan Taşkesti suyu bölgenin ormanlık alandaki kaynaklarından çıkıyor. Bolu Dağları’nın kıymetli florasından gelen minerallerin yanı sıra düşük sodyum ve 8 pH değerine sahip olan bölge suyu çok eskilerden bu yana çevre halkı tarafından da şifalı olarak görülülüyor. Hatta böbrek taşı rahatsızlığı olanlar özellikle Taşkesti suyunun peşine düşüyor.

Damacanadakinden daha iyi

Uludağ / Bursa

İskenderi, pideli köftesi, kestaneşekeri, şahane esnaf lokantaları… Bursa’da her damağı mutlu edecek alternatif fazlasıyla var. Eskiden kaliteli mutfak malzemelerinin çoğu saraya Bursa’dan gidermiş. İşte o yüzden yüzyıllarca ‘Osmanlı’nın ambarı’ diye adlandırılan Bursa’nın tek marifeti bu değil. Evliya Çelebi’nin “Velhasıl Bursa sudan ibarettir” sözünü de unutmamak gerek. Uludağ, doğal içme suyu kaynakları açısından yurdumuzun en zengin dağlarından. Uludağ’ın kaynaklarından pek çok su markasının yararlanmasının yanında Bursa’nın şebeke suyu da buradan sağlanıyor. Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi’ne (BUSKİ) göre Bursa’nın çeşme suyu; kalsiyum, magnezyum ve silisyum gibi mineraller bakımından damacana sularına göre daha zengin.