Oyunun kuralları değişiyor, gastronominin çeşitliliği öne çıkıyor!
Yeme-içme sektörünün en güçlü kadınlarından Helene Pietrini’yle, restoran derecelendirmesinde yeni bir çığır açan La Liste’i konuştuk. Kurdukları sistem; geniş veritabanıyla, algoritmik hesaplarla ve sağlam bir kadroyla dünya çapında bir listeleme yapıyor. La Liste sayesinde mutfağından bahsettirmeye başlayan Afrika’dan şeflerle tanışmak ya da yerel cevherleri bulmak mümkün.
Yerel halk nerede yiyorsa orada yiyeyim, en çok nerede takılıyorsa bir göz atayım. Hepimizin yurtdışındaki genel isteğidir bu; turist gibi olmamak, yerlilerle birlikte, onlardan biriymiş gibi takılmak. Kendimizden örnek verirsem; sürekli gittiğimiz ve kendimizi rahat hissettiğimiz Asmalı Cavit, her defasında saygı duruşuna geçtiğimiz Beyti veya sırf yemek yemek için bile Antalya’ya gitmeye değecek 7 Mehmet... İşte böyle mekânlar, o şatafatlı restoran listelerine girmez. Yani girmezdi. Ama oyunun kuralları değişti!
La Liste’i keşfetmem bu saydığım restoranlarımızı ‘En iyi 1000 lokanta’ listelerinde görmemle oldu. Zira bu tarz derecelendirmelerde çoğunlukla üst düzey mutfak temsilcileri yer alırdı. Aynı listede o zaman Nicole de vardı ama zaten o, şaşırtıcı bir sonuç değildi. Ciddiye alın ya da almayın, dünya çapındaki restoran derecelendirme listeleri dünyanın geri kalanının ilgisini çekmek adına önemli. Üstelik bir ülkeye ilk kez giden, az zamanı olan veya garanti bir yerde yemek isteyen yabancılar için nokta atışı yerler önemli. Sırf bu listeler uğruna gurme seyahatlere çıkanları saymıyorum bile.
La Liste, sıralama ve derecelendirme sistemleri arasındaki en yenisi ve merak edileni... Genel müdürü Helene Pietrini’yle geçen pazar Gastromasa konferansında buluştuk. Helene bundan önce ‘The World’s 50 Best Restaurants’ın direktörüydü. Yani özetle gastronomi dünyasına yön veren, tüm fine dining şeflerinin gözünün içine baktığı bir isim.
Helene Pietrini
La Liste’in en dikkat çeken tarafı teknolojiyle en uyumlu ve adil sistemi kurmuş olması gibi görünüyor. Veritabanlarında 200 ülkeden 30 bine yakın restoran var. “Listeleri hazırlarken çeşitliliğe önem veriyoruz. Adil olması için çok fazla çalışıyoruz. Gastronominin kendisi zaten başlı başına çeşitlilikten oluşuyor. Haliyle, bangır bangır Fransız restoranlarının yer aldığı bir değerlendirme listesinin de gerçekçiliği olmaz” diyor Helene.
Binlerce restoran şeffaflık, dürüstlük ve evrensellik ilkeleri doğrultusunda nasıl sıralanabilir? Siz de bunu sorguladınız benim gibi değil mi? Sistem geniş bir veritabanı üzerinden yürüyor. Bu veritabanı için de sürekli araştırmalar yapılıyor. Referans kaynakları dergi ve gazetelerdeki köşe yazıları, kritikler, Tripadvisor, Zomato, Foursquare, Google Reviews gibi yerler ve en önemlisi yine Michelin Rehberi gibi kitapçıklar. Sadece yıldız değil, rehbere yeni eklenip tavsiye edilen bir restoran olduğunda da hemen mercek altına alınıyor. Amaç güncelliği korumak. Toplanan tüm bilgiler veritabanında değerlendiriliyor. Bu çalışmalardan sorumlu bir editör yönetici ve algoritmaları değerlendiren, tüm süreci takip eden çok büyük de bir ekip var. Bu ekibin Fransız kökenli olmadığını ve dünyanın her yerinden serbest çalışanları olduğunu da özellikle vurguluyor Helene.
Buluşmamızın sonunda “Afrika beni inanılmaz heyecanlandırıyor. Özellikle Orta Afrika üzerine incelemelerime devam ediyorum. Nijerya, Gana ve Kongo gibi ülkeler önümüzdeki yılların listelerinde yeni sürprizlere gebe olabilir” diyerek noktayı koyuyor. Elbette bu, Michelin sistemine dahil edilmeyen, 50 Best’e hiç şef sokamamış ülkeler için özellikle önemli. Bizleri de daha farklı mutfakları ek için teşvik eden bir sistem La Liste. Mesela ben, yakındaki Gana seyahatim için La Liste’e giren kadın şef Selassie Atadika’nın restoranına şimdiden rezervasyon yaptım bile...
La Liste’e giren şef Selassie Atadika’nın Midunu Restaurant’da servis ettiği amarant ravioli tabağı.
FARKLARI NE?
Michelin Rehberi: 35 ülkede mevcut. Puanlama (rating) sistemiyle işliyor. Donanımlı gizli müfettiş sistemi var. Restoranlar ürünlerin kalitesi, kullanılan tekniklerin ustalığı, lezzet ve yaratıcılık gibi kriterlere göre değerlendiriliyor.
The World’s 50 Best Restaurants: Oy verenlere son 18 ayı içeren en iyi mutfak deneyimleri sorularak sıralama yapılıyor. Seçimleri 1040 kişi yapıyor. Yüzde 33’ü şef, yüzde 33’ü yemek yazarı, yüzde 34’ü yemeğe ilgi duyanlar, yani ‘foodie’ler.
La Liste: Tüm dünyayı kapsıyor. Bütün derecelendirmeleri, sıralamaları, medya incelemelerini ve tüketici yorumlarını toplayarak ilk bini seçiyor. Veri tabanında 27 bin restoranın bilgileri mevcut ve bilgiler sürekli güncelleniyor. La Liste’in ‘Restaurantfinder’ uygulamasına girildiğinde karşınıza bir harita çıkıyor. Harita üzerinde tıkladığınız restoranların fotoğraflarına ve o restoranla alakalı tüm yazı ve yorumlara da ulaşabiliyorsunuz.
