Su, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ve kalıcı yönetim

 

Suya sahip olmalı ve korumalı. 
Sahip olmak için yerel, bölgesel ve coğrafi hatta küresel ölçekte ciddi ve sürdürülebilir stratejik politikalara ihtiyaç vardır. 
Su kaynaklarına sahip olan kentler ve ülkeler kullanım ve paylaşım konusunda artık ciddi bir dönemece geldi. 
Su, ulusal ve uluslararası çatışma veya barışma alanlarında başlıbaşına etkili oluyor.  
Su kaynakları iç ve dış politikayla ilgili güvenlik alanını ilgilendiriyor, bölgesel gerginlik ve çatışmaları tetikliyor.  

SU KAYNAKLARI VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ 

Su kaynakları korunabiliyor, gerçekçi şekilde kullanılabiliyor mu? 
Kaynaklar açısından sıkıntılar var mı? 
Son yıllarda görülen orman yangınları, orman alanlarının azalması, ısı artışları, sıcak hava dalgaları, kuraklık, bulaşıcı hastalıklar, deniz seviyelerinde yükselme, buzulların erimesi, göllerin ve sulak alanların kuruması gibi durumlar tüm ülkelerde endişe verici olarak kabul ediliyor. 
* 
Bilim insanları kuraklığın tüm karaların %20 ‘inde etkili olduğunu, son beş yılda bu olumsuzluğun arttığını söylüyor.  
Kuraklık su güvenliği ile gıda verimliliğini tehdit ederken ormanlar üzerine de baskı oluşturuyor.  
Olumsuzluklara neden olan ‘İklim değişikliği’ artık tüm ülkeler tarafından kabul ediliyor.  
Ülkemizde dahi bu sorunu ‘batının yeni bir oyunu’ olarak gören yönetici takımı işin ciddiyetini geç de olsa anladı...  
* 
Bu küresel sorunla ancak küresel yaklaşımlarla başedilebilir. 
Mesela hava kirliliği sebebiyle her yıl 3 milyon 300 bin insan ölüyor. Milyonlarca insan hasta oluyor, yaşam kalitesi bozuluyor. 
Birlikte hareket edilmezse durum çok daha kötüye gidecek… 

SU KAYNAKLARI  

Dünyadaki su kaynakları nelerdir? 
Kaynakların %97 ’si tuzlu su, %3 ‘de tatlı su’dur. 
Tatlı suyun %70 ’i buz ve buzla örtülü alanlarda, %30 ’u yeraltındadır. Tatlı suyun %0,3 ‘ü de nehir ve göllerdedir. 
* 
Peki ülkemizde suyun kullanımı nasıl oluyor? 
Tatlı su şöyle kullanılıyor; 
Tarım sektörü %74 ’ini,  
Sanayi sektörü %15 ’sini, 
Konutlar %11 ’ini tüketiyorlar. 
Toplamda yılda 45 milyar m3 tatlı su kullanılıyor. 

SU STRESİ BASAR BİZİ 

Küresel iklim değişikliği, hızlı nüfus artışı, doğa ve çevrenin tahribatı, emisyonlar ve sera gazı etkisiyle su ihtiyacı her geçen gün artıyor.  
Ve dünya genelinde su azalıyor.  
Endişe ve kaygılar artıyor. 
Suya olan ihtiyaç sebebiyle ülkelerde ‘su stresi’ oluşuyor. 
Su kıtlığı, susuzluk ve kuraklık sorunları yaşayan ülkeler açısından durum çoktan ‘alarm düzeyine’ ulaştı. 
*  
Ülkemiz ‘aşırı sıcak - yarı kurak’ bir bölgede yer alıyor. Yani yağış bakımından zengin bir memleket değiliz.  
Ortalama yağış miktarımız 643 mm. 
Yılda kişi başı ‘yerüstü suyu’ yaklaşık 3.300 m3.  
Dünya ortalamasının oldukça altındayız. 
* 
Bir yılda kişi başına düşen ‘kullanılabilir su miktarı’ açısından;  
5.000 m3 ‘ten fazla olan ülkeler ‘su zengini’, 
1.000 m3 ‘den az olan ülkeler ‘su fakiri’ sayılırlar. 

ALARM DURUMU 

Türkiye’nin kullanılabilir su potansiyeli 112 milyar m3. 
84 milyon nüfusa göre ülkemizde kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı ise 1.330 m3. 
TÜİK ’e göre 2030 yılında nüfusumuzun 100 milyona ulaşması halinde kişi başına kullanılabilir su miktar 1.000 m3 ’ün altına düşüyor. 
Ülke nüfusunun bugün göçmenlerle birlikte 90 milyonun çok üstünde olduğu düşünülürse, yakında su fakiri olan ülkeler arasına giriyoruz!.. 
* 
Haliyle Türkiye stresli olacaktır. 
Kaynaklarımız kıt ve sınırlı, üstelik baraj, göl ve gölet gibi depolama alanlarımızın da kapasitesi istenilen seviyede değildir. 
Sıkıntılıyız... 
Suyun damlasını dahi israf edemeyiz. 
* 
Su olmadan yaşam olur mu?  
Böyle bir dünyada kalkınma, gelişme ve ilerlemenin anlamı olabilir mi? 
NASA ’nın uzayda su arama çalışmalarına mı umut bağlayacağız?  

AKILCI SU YÖNETİMİ 

Ülke olarak su zengini değiliz. 
Ancak su kaynaklarını akılcı yöntem ve politikalarla kullanabilirsek ‘kendi kendine yeten’ ülkelerden biri olma halini sürdürebiliriz. 
Akılcı ve bilimsel yöntemlerden uzaklaşmamalı. 
‘Kendi kendine yeten yedi tarım ülkesinden biri’yken çok sayıda tarım ürünü ithal eden ülke durumuna geldiğimizi unutulmamalı… 
* 
Suyun tasarruflu kullanılması konusunda devletin, belediyelerin ve STK ‘ların değerli çabalarını görüyoruz. 
Tarımsal alanda tasarruf sağlanması için modern yöntemleri ve teknoloji kullanılmasını teşvik eden devletimiz ciddi destekler ve hibeler veriyor.  
Desteklerin amaca uygun kullanımı sık sık denetlenmeli. 

SU KULLANIMI 

Gereksiz ve israfa dayalı alışkanlıkları değiştirme vakti geldi, hatta geçiyor bile!.. 
Suyun ‘ihtiyaçlar hiyerarşisi’nin ilk sırasında olduğu, temiz, içilebilir ve sağlıklı su kullanma talebinin de temel insani haklarından biri olarak kabul edildiği unutulmamalı.
Zaten bunun için tüm belediyeler ‘İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik’ doğrultusunda yurttaşlara su temin eder. 
* 
Sağlıklı bir toplum için yasa ve yönetmeliklere uyulmalı, akılcı su yönetimleri sürdürülmeli. 
Akılcı su kullanımı bireysel, kurumsal ve toplumsal düzeyde geliştirmeli, ülkemiz ve dünya için bir iyilik yapmalı.