Gözlerin görme eksenlerinin paralelliğinin bozulması olarak tanımlanan şaşılık, hem dış görünüşü hem de görmeyi olumsuz yönde etkiliyor. Özellikle çocuklarda şaşılığın uzun vadede neden olabileceği sorunları önlemek erken ve doğru tedavi ile mümkün.
NEREDEYSE her 100 kişiden 15'inde görme problemleri oluyor. Ve ne yazık ki bunların çoğu zamanında tedavi edilmediği için yerleşik göz rahatsızlıklarının temelini oluşturuyor. Şaşılık da tedavi edilmezse ileride daha kalıcı sorunlar çıkarabilen bir göz bozukluğudur.
Her bir gözde bulunan altı kas gözü çeşitli yönlere doğru hareket ettiriyor. Bu kasların birinin veya birkaçının görev yapmaması durumunda şaşılık meydana geliyor. İnsanın her iki gözü birlikte çalıştığından, gözler normalde tek bir cisme aynı anda bakıyor. Eğer gözler farklı yönlere bakarsa kişiye şaşı teşhisi konuluyor. Şaşılığın farklı türleri var. Bunlardan en sık görülenler bir gözün dışarı, diğerinin içeri baktığı şaşılık.
Şaşılığın oluşmasında aileden kalıtsal geçiş, ateşli hastalık, kafa travması, zeká geriliği, göz kaslarının doğumsal anormallikleri, görmeyi bozan göz hastalıkları, gözlük gerektiren kırma kusurları etkili olabiliyor. Hamileliğin nasıl geçtiği, doğumun problemli olup olmadığı, çocuğun gelişimi, geçirdiği hastalıklar ve havale gibi durumlar da şaşılık için risk faktörü oluşturabiliyor.
Erişkinlerde ortaya çıkan şaşılıklar, göz hareketlerini yöneten sinirlerde çeşitli nedenlerle (travma, diyabet, kalp damar hastalıkları, yüksek tansiyon, enfeksiyonlar, tümörler) meydana gelen felçlerden kaynaklanıyor.
DOĞUŞTAN OLABİLİR
Bazı bebekler şaşı olarak doğuyor. Doğuştan olan kaymalar genellikle gözlük gerektirmeyen, erken dönemde (6 ay-2 yaş) ameliyat edilmesi gereken kaymalar olarak nitelendiriliyor. Kaymaların 2-3 yaş civarında ortaya çıkanları ise genellikle gözlükle tam olarak düzeltilebiliyor. Gözlük takıldığı halde düzelmeyen kaymalarda ise cerrahi tedavi gerekiyor.
Çocukluk çağı kaymalarında genellikle tek bir göz kaydığı için göz tembelliği oluşuyor. Beyin çift görmeyi önleyebilmek için bir gözden gelen görüntüyü bir kenara bırakıyor. Böylece gözlerden biri diğerine göre daha az görmeye başlıyor. İşte bu nedenle, çocuklarda tedaviye ne kadar erken başlanırsa o kadar iyi. Şaşılık şüphesi olan her çocuğun belirli bir yaşa gelmesini beklenmeden göz hekimine götürülmesi şart.
Gözlükle tedavinin mümkün olmadığı durumlarda cerrahi müdahale gerekiyor. Çocuklarda ameliyat genel anestezi altında yapılıyor. Yetişkinlerde ise lokal ya da genel anestezi kullanılıyor. Ameliyat göz kasları güçlendirilmesi ya da zayıflatılması esasına dayanıyor.
Ameliyatla kasların düzeltilmesi ile genelde gözlerde paralellik sağlanıyor. Ancak bazı hastalarda bu paralelliğin tam oturtulması için ikinci bir ameliyat gerekebiliyor. Ameliyat sonrasında hasta hem daha iyi görüyor hem de dış görünüşü normale dönüyor.
Derleyen: Ömür GEDİK
Anne babalar için kontrol listesi
Eğer çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler varsa vakit kaybetmeden bir doktora gitmelisiniz.
Gözlerden biri diğerinden farklı yöne bakıyorsa
Gözlerden biri diğerine göre daha yukarıda ise
Baş sık sık bir yana eğiliyorsa ya da bir omuz diğerinden daha yukarıda ise
Çocuk görmek ya da okumak için başını belli bir yöne çevirmek zorunda kalıyorsa
Gözlerden birini kısıyor ya da kapatıyorsa
El ve göz uyumu sorunluysa
Sürekli bir şeylere çarpıp, elindekini düşürüyorsa
Başağrısı ve mide bulantısı varsa
Çift gördüğünden yakınıyorsa
Kitabı ya da nesneyi gözüne çok yakın tutuyorsa
Bir gözünü kapatıyor ya da eliyle örtüyorsa
Okurken ya da okuduktan sonra gözünü ovuşturuyorsa
Okurken çabuk yoruluyorsa
Okuduğu yeri sık sık kaybediyor ya da satır atlıyorsa
Kemiğim mi eriyor
42 yaşında bir bayanım. Bir sene önce, gün aşırı düzenli olarak bir saat yürüyüş yapmaya başladım. İki ay sonra sağ bacağım ve kasığımda ağrılar başladı. Doktora gittim, MR çekildi, bir sorun olmadığı, kemiklerimin spora direnç gösterdiği söylendi. Annem menapoza girdikten sonra femur başı kemiğinde erime olmuştu ve protez takılmıştı ben annemden dolayı risk altında mıyım?
Zeynep Akyüz
Eklemlerle ilgili sorunlarda MR yöntemi ile tetkikin ayrıntılı sonuç verdiğini ve böyle bir durum olsaydı mutlaka teşhis edileceğini bilmenizde yarar var. Sizin şikáyetleriniz aniden yoğun tempolu spora başlamakla ilgilidir. Yürüyüş sürelerinizi giderek artan bir tempoda arttırın. Osteoporoz riskinin değerlendirilmesi açısından kemik yoğunluğu ölçümü yaptırmanız ve sonucu konunun uzmanı bir hekimle görüşmenizi tavsiye ederim.
HAFTANIN KİTABI
Son yılllarda üzerinde en çok konuşulan konulardan biri de zayıflama diyetleri. Dr. Atkins, yiyecek miktarını sınırlamayan, diyet yapmakla açlığı birbirinden ayıran, metabolizmayı düzelterek kilo vermeyi sağlayan diyet ve bunlara uygun lezzetli yemek tarifleri veriyor.
Bu kitap bir hafta süreyle tüm D&R mağazalarında yüzde 15 indirimli olarak satılmaktadır.