Sağlık

Gündüz TEZMEN

OKUR MEKTUPLARI

Endometriosis nasıl bir hastalıktır?

Öncelikle, hayatta en önemli zenginliğimiz, sağlığımızla ilgili değerli bilgilerinizle bizi aydınlattığınız için şahsınıza ve gazetenize teşekkür ederim. Benim öğrenmek istediğim rahatsızlık, tıp diliyle endometriosis. Bu hastalığın belirtileri, tedavi edilmediği takdirde yaratacağı sorunlar ve diğer organları etkileyiş biçimi. Ayrıca hayati önem taşıyıp taşımadığı. Belirttiğim konularda beni aydınlatırsanız sevinirim.

R.Öncü / Ankara

Döl yatağı ya da rahim olarak halk arasında tanınan ve tıp dilindeki adı uterus olan organın iç çeperini kaplayan zara, tıp dilinde endometrium denilir. Bu zar hormonlara bağlı olarak her ay, bir hamilelik için hazırlanır ve hamilelik olmayınca da kanama ile atılır.

Bu zarın, çeşitli nedenlerle rahimden taşarak diğer organların üzerine aşılanması haline endometriosis denilir. Hastaların şikayeti genellikle ağrı adet görme, kanamaların aşırı olması ve kısırlık olabilir. Bazen de hiçbir şikayet görülmeden tek belirtisi kısırlık olabilir.

Yapılan araştırmalara göre çocuk doğurabilecek yaştaki kadınların % 10-15 inde endometriosis bulunmaktadır. Menopoza girmekle endometriosis iyileşebilir. Belirtiler zaman zaman azalıp çoğalmakla birlikte, giderek artma eğilimindedir.

Rahim dışındaki organlara, örneğin tüplere ve yumurtalıklara yerleşen endometriosis odaklarında, her ay kanamalar olacağı ve bunlar dışarı atılamayacağı için, bu organlarda kitleler oluşur. Yumurtalıklar yeterli görev yapamadığı gibi tüpler de tıkanır.

Endometriosis teşhis edilen bir kimse eğer çocuk sahibi olmak istiyorsa, en kısa zamanda hamile kalmaya çalışmalıdır, aksi takdirde hastalık zamanla ilerleyeceği için hamilelik ihtimali giderek azalır.

Hastalığın tedavisinde, genellikle Danazol gibi ilaçlar kullanılır. Belirtileri hafiflettiği gibi hamile kalmayı kolaylaştırıcı etki de yaratabilir. Tüm tedavilere rağmen hastalığı çok ciddi olduğu durumlarda, tek tedavi ameliyattır. Yaşı ilerlemiş, çocuk sahibi olmayı düşünmeyen kişilerde, ameliyatla rahim ve yumurtalıkların alınması daha kesin sonuç verecektir.

Endometriosisi ileri derecede olan ve bu nedenle hamile kalamayan kadınlar, eğer ilaç da tedavi olamıyorlarsa, tüp bebek yöntemleri ile çocuk sahibi olmayı başarabilirler.

Spiral taktırayım mı?

48 yaşıma girdim. Bugüne kadar hamilelikten gün sayarak korunuyordum. Birkaç aydan beri günlerim aksamaya başladı. Bu nedenle gün saymak imkansız hale geldi. Bu yaşta hamile kalmaktan korkuyorum. Bir tanıdık doktora danıştım, spiral taktırmamı tavsiye etti.

Spiral hamileliği nasıl önlüyor? Yan etkisi olur mu? Kullanma süresi ne kadardır?

Bu hususları aydınlatırsanız memnun olurum.

E.Y. / İstanbul

Gebelikten korunmada gün sayma, yararlı olmasına rağmen güvenilirliği az bir yöntemdir. Bunun geçerli olabilmesi için adetlerin çok düzenli olması gerekir. Eğer zaman zaman erken ya da geç olması gibi durumlar oluyorsa, gebe kalma ihtimali çok artar.

Siz şimdiye kadar bir sorun çıkmadan bu yöntemi uygulamışsınız, ancak, sanırım menopoz döneminizin yaklaşması nedeniyle, günleriniz aksamaya başlamış, bu olay da gün sayarak korunmayı imkansız hale getirir.

Bu durumda başka korunma yöntemlerine başvurabilirsiniz. Spiral bunlardan biri. Rahim içine yerleştirilen plastik ve metal karışımlı alet, rahimin iç çeperinde, yabancı cisim reaksiyonu denilen bir tepkiye yol açar. Bu da döllenmiş yumurtanın rahim içine yerleşerek gebelik başlatmasını engeller.

Spiral, güvenilirliği yani gebelikten koruyuculuğu yüksek olan yöntemlerden biridir. Her tedavi yönteminde olduğu gibi bunun da bazı yan etkileri olabilir. Kanamaların fazla olması, adetler sırasında sancı hissedilmesi ve rahim içi iltihaplanmaları bunlar arasında sayılabilir. Sizin için düşünülebilecek bir başka yöntem, doğum kontrol haplarıdır. Düzenli olarak kullanılan ve hormon içeren haplar, adetlerinizin düzenli zamanlarda olmasını da sağlayacaktır. Ancak bunun da dikkat edilmesi gereken bazı yan etkileri var. İçeriğinde hormon olduğu için, rahim ve meme kanseri ihtimali olanların kullanmaması gerekir. Ayrıca, toplar damarlar içinde pıhtı oluşması ihtimalini de arttırır. Bu nedenle, özellikle varisi olanlar ve trombofilebit gibi toplar damarı tıkayıcı hastalıkları daha önce geçirmiş olanların kullanmamaları yararlıdır.

Eşinizin prezervatif kullanması da bir başka yöntem. Bilindiği gibi prezervatif, spermleri tutarak gebeliği önleyen bir araç.

Gebelikten korunmada çok yöntem var. Herkesin durumuna göre tercih edilecek yöntem farklı olabilir. Bu konuda bir genelleme yapmak doğru değil. En doğrusu, kadın hastalıkları uzmanı bir doktora muayene olup, hangi yöntemi uygulamanın daha avantajlı olacağını belirlemektir.