Sağlık

Gündüz TEZMEN

Kırılmadan yaşamanın sırrı: KALSİYUM -2

Kemikler yaşayan ve yaşam boyunca yenilenen dokulardır. Eskiyen kemik hücreleri yıkılır, yerine yenileri yapılır. 35 yaşına kadar yeni kemik hücresi yapımı eski kemiklerin yıkımından daha hızlıdır. Bu nedenle sürekli gelişme ve güçlenme devam eder. Kemikler erişkinlerde 7 ile 10 yılda bir yenilenir. 35 yaşından itibaren yenilenme hızı azalır. Kalsiyumdan yetersiz beslenme de yenilenmeyi azalttığı için kemiklerin hızla zayıflaması sonucunu yaratır.

Kalsiyum ihtiyacı

Vücudun kalsiyum ihtiyacı, yaşa ve özel durumlara göre değişiklik gösterir. Büyümenin hızlı olduğu çocukluk ve gençlik dönemlerinde, gebelik ve emzirme dönemlerinde bu ihtiyaç daha fazladır.

Bebekler: Doğumu izleyen ilk 6 ay içinde bebeklerin kalsiyum ihtiyacı günde 250-330 mg civarındadır. İkinci altı aylık dönemde ise bu miktar 400-700 mg. civarına yükselir. Doğum ağırlığı düşük olan bebeklere daha fazla kalsiyum verilmesi gerekebilir. Bir ile on yaş arasındaki çocuklara günde en az 800 mg. kalsiyum alması önerilir. Çocukluk döneminde yetersiz kalsiyum alınması sağlıklı bir kemik yapısının oluşmasını engellediği gibi, diş çürüklerinin oluşmasına da yol açabilir.

Gençler (11-24 yaş): Zirve kemik yoğunluğunun oluşumu, yani kemiklerin en güçlü yapıya kavuşması 35 yaşına kadar sürer. Bu dönemde yeterli kalsiyum alınması sağlıklı kemiklere kavuşmak için şarttır. Son dönemlerde yapılan araştırmalar genç kız ve erkeklerde günde 1200-1500 mg kalsiyum alınmasının şart olduğunu ortaya koydu. Özellikle gelişme döneminde günlük beslenmeyle yeterli miktarda kalsiyum alınması ve bunun ileri yaşlarda da sürdürülmesi konusunda halkı biliçlendirmek, toplum sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır.

Yetişkinler (25 yaş ve üstü): Zirve kemik yoğunluğuna ulaştıktan sonra, kemiğin yapımı ve yıkımı arasında denge durağanlaşır. Özellikle kadınlarda menapoz dönemiyle, kemik yıkımı hızlanır ve kemik kütlesi azalmaya başlar. Kalsiyum emiliminin azaldığı, kemik yıkım hızının arttığı bu dönemde yeterince kalsiyum alınmaması kemik yapımını yavaşlatır, yıkımı ise hızlandırır. 25 yaş ve üstü yaş grubu için günde 800 mg. kalsiyum alınması önerilmektedir.

Kalsiyum kaynakları

Gıdalarla aldığımız kalsiyumdan yararlanabilmemiz için, aldığımız kalsiyumun emilebilir ve kullanılabilir olması gerekir. Genelde meyvalar, sebzeler, fındık ve baklagillerdeki kalsiyumun çoğu oksalat, fitalat ve liflere bağlı olduğu için emilemez ya da vücut tarafından kullanılamaz. Uzmanlar günlük kalsiyum ihtiyacının, kalsiyum açısından zengin, kolay emilebilir formda kalsiyum bulunduran süt ve süt ürünlerinden karşılanmasını öneriyorlar.