Multiple skleroz bulaşıcı değildir

DÜNKÜ gazetelerde ‘‘Multiple skleroz dudaktan öpüşmeyle de geçiyor’’ başlıklı bir haber yer aldı. Bunun üzerine çok sayıda okurum ve meslektaşım beni aradılar. Haber, içeriğinde doğru bilgiler taşımakla beraber, bu şekil ve başlıkta verildiği zaman yanlış anlama yol açıyor.

Haberde sözü geçen ‘‘Epstein-Barr’’ virüsü değişik hastalıklara yol açabildiği gibi, toplumda çok sayıda kişide sessiz enfeksiyonlara da neden olabilmekte. Bu nedenle kan tahlili yapılarak bu virüsle ilgili antikorlara bakıldığında, sağlıklı çoğu kişinin kanında antikorlar yüksek olarak bulunmaktadır. Bu virüsün neden olduğu hastalıklardan birisi de halk arasında ‘‘öpücük hastalığı’’ olarak da bilinen infeksiyöz mononükleoz hastalığıdır. Bazı araştırmacılar, genellikle çocukluk çağında geçirilen bu hastalığın ileri yaşlarda geçirilmesi ile multiple skleroz (MS) hastalığının görülme sıklığının artması arasında bir ilişki düşünmektedir.

Konuyla ilgili olarak görüşlerine başvurduğum Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türkiye Multiple Skleroz Derneği Bilimsel Kurul Üyesi Prof. Dr. Aksel Siva, çok sık görülen Epstein-Barr enfeksiyonu ile çok seyrek görülen MS hastalığı arasındaki ilişkinin çok tartışmalı olduğunu, bu ilişkiyi kabul eden araştırmacıların da, virüsün MS'ye neden olmadığını, ya hastalığı tetikleyici ya da bu kişilerin bağışıklık sisteminin, hem bu tür enfeksiyonlara hem de bağışıklık sistemini ilgilendiren MS gibi hastalıklara yatkınlık taşıdığını öne sürdüklerini belirtti.

Değişik virüs ve bakterilerin MS oluşumunda rol oynadığı yolunda, yıllardan beri değişik araştırmacılar tarafından iddialar ortaya atılmakta, ancak bu iddialar başka merkezlerce doğrulanmamaktadır. Bazen de söz konusu mikrobun etkisinin, MS hastalarında atak geçirme ya da hastalığın ilerlemesinde çok sınırlı rol oynayabileceğini belirten çalışmalara rastlanmaktadır.

Prof. Dr. Aksel Siva yaptığı açıklamada şunları da söylüyor: ‘‘Özetle, günümüzde MS hastalığının nedeni bilinmemektedir. Bazı genetik etkenler, ne oldukları net gösterilemeyen bazı etkenlerle bir araya gelince MS'nin ortaya çıkmasının kolaylaşabileceği bildirilmektedir. Hastalık ataklarının ortaya çıkmasını kolaylaştırıcı etkenlerden biri virüs enfeksiyonları olmakla beraber, bu belirgin bir virüs ile sınırlı değildir. Önemle vurgulanması gereken özellik, multiple sklerozun bulaşıcı bir hastalık olmadığı ve dolayısıyla öpüşerek ya da başka bir yolla geçme olasılığının bulunmadığıdır.’’