GEÇTİĞİMİZ günlerde, menopoz döneminde eksilen hormonları tamamlamak amaçlı ilaç kullanan kadınların kafasını karıştıracak haberler yayınlandı.
Amerika'da Kadın Sağlığı İnisiyatifi (WHI) tarafından yürütülen çok merkezli bir çalışmanın sonuçlarına göre, menopoz döneminde östrojen ve progesteron hormonlarının karışımını kullanan kadınlarda meme kanseri, felç, kalp krizi ve toplardamarlarda pıhtı oluşması riskinin arttığı belirlendi.
160 binden fazla kadını kapsayan bu araştırma, planlandığı 8 yıllık süreden yaklaşık 3 yıl kadar önce sona erdirildi. Erken sonlandırılma gerekçesi olarak, artan risk nedeniyle bu hormon karışımını kullanan kadınların, önlem alabilmelerini sağlamak amacı gösterildi.
Bu projeyle ilgili olarak, WHI Müdürü Dr. Jacques Rossouw açıklamalar yaptı. Araştırma sonuçlarına göre bu hormon karışımını kullanmayan her 10 bin kadından her yıl 30 tanesi meme kanseri olurken, hormon kullanan kadınlarda bu sayı 38'e yükseliyor. Hormon kullanmayan 10 bin kadından 6 tanesi kalp krizinden ölürken, hormon kullananlarda bu sayı 7 olarak görülüyor. Felç oranı 21'e karşılık 29, toplardamarda pıhtı oranı 16'ya karşılık 34 gibi rakamlarla hormon kullananların aleyhine sonuç vermiş.
Buna karşılık bazı sorunlar hormon kullananlarda daha az görülüyor. Örneğin, rahim kanseri 6'ya karşı 5, kalınbağırsak kanseri 16'ya karşı 10, kalça kırığı 15'e karşı 10, omur kırığı 15'e karşı 9, yukarıda belirtilenlerin dışındaki nedenlerle ölüm 40'a karşı 37 gibi sayılarla, bu hormon karışımını kullananların lehine sonuç vermiş.
Dr. Rossouw, özellikle kalınbağırsak kanseri gibi sorunlarda önemli avantaj sağlamasına rağmen, hormonların bu amaçla kullanılmasını önermiyor.
Bu sonuçların açıklanmasının ardından medyadaki bazı yazarlar, hormon kullanan kadınlara bu ilaçlardan vazgeçmelerini tavsiye etmeye başladılar.
Yüzeyel bilgiyle okudukları konusunda yorum yapma, hatta ilaç konusunda tavsiyelerde bulunma hakkını kendilerinde görenler hataya düşüyorlar.
Yapılmış olan bu çalışma, menopozdaki kadınlarda östrojen hormonu ile progesteron hormonunu bir arada kullananları kapsıyor. Menopozda hormon tedavisinin temeli östrojen hormonudur. Progesteron hormonu, rahimleri ameliyatla alınmayıp yerinde duranlarda, normal ádet dönemindekine benzer bir hormon düzeni sağlayarak rahim kanseri riskini azaltmak amacıyla, ek olarak kullanılmaktadır. Oysa başta rahim ameliyatı geçirmiş olanlar olmak üzere bazı kadınlarda östrojen hormonu tek başına da kullanılmaktadır. Östrojen hormonunun tek başına kullanılmasının ne gibi sonuçlar vereceğini araştıran çalışma halen sürmekte. WHI'nın araştırmalarını yürüten komiteden Dr. Marcia Stefanick de, östrojenin tek başına kullanılmasını araştıran çalışma sonuçlandığında bu iki çalışmanın mukayesesinin daha sağlıklı bilgiler vereceğini açıklıyor.
Her ilacı kullanmanın, avantajlarının yanı sıra getirdiği bazı riskler de var. Hekim, hastayı tetkik ettikten sonra risk/yarar dengesini de göz önüne alarak ilaç tavsiye eder. Doğal olarak bu denge her hastada farklı olacaktır. Buna dikkat etmeden gazete, dergi sayfalarından tavsiyede bulunmak çoğu zaman yanlış olmaktadır.
Pazartesi günkü yazımda östrojen kullanımı konusunu ayrıntılı olarak ele almak istiyorum.