Newyork Newyork

Doğan ULUÇ

‘Korkutmak istedim’

BEYAZ sayfalar rengi uçuk metal masaya yayılmış. Küçük 'Dan' karakalemle çizdiği resimleri beğenmiyor, sayfaları buruşturup masa altındaki plastik kutuya atıyor. Ayakta üniformalı iki polis, bir de takım elbiseli sivil adam.

Ayakları parke tabandan iki karış yukarıda çocuğu izliyorlar. Çehrelerinde şaşkınlık aşikar. Sivil elbiseli, savcı Arthur Busch, elini altı yaşındaki Dan'in omuzuna koyup sakin bir tonla soruyor : 'Kayla'ya ne yaptın?'. İlkokula bu yıl başlayan Dan'ın dikkati çiziştirmeye yeni başladığı bir resimde. Başını kaldırmadan yanıtlıyor ‘Korkutmak istedim’. Oysa altı yaşındaki zenci çocuğun. 32 çaplı tabancayı göğsüne ateşlediği yaşıtı sınıf arkadaşı Kayla'nın cansız bedeni hala soğumamış. Bir hastane odasında üstüne beyaz örtü çekilmiş.

Savcı Busch, ‘Dan’in tetiği çekince birisinin öleceğini idrak ettiğini sanmıyorum. Bu çocuğu cinayet suçuyla yargılamayız' diyor. Michigan'ın Flint ilçesi karakolunda altı yaşındaki Dan sınıf arkadaşını öldürdüğü tabancayı evinde yatak altında bulduğunu, minik parmağıyla amcasının arkadaşı Jamelle gibi nasıl çevirdiğini polislere övünerek anlattı.

Giriş kapısında ‘Çocuklarımızı seviyoruz, güvenliğine ihtimam gösteriyoruz’ yazılı Buell İlkokulu'nda kısa pantolonlu Dan'ın işlediği cinayet birkaç saat içinde ağır cürümler ve silah kontrolunu Amerikan gündeminin başına getirdi. Başkan Bill Clinton ülkede ilk kez altı yaşındaki bir çocuğun kız arkadaşını öldürmesi üzerine kongre liderlerini silah kontrol yasasında yeni değişiklikler yapılması için bir zirve toplantısına çağırdı.

Silahla işlenen ölümlerin ilkokul birinci sınıftaki çocuklara da sıçramış olmasına rağmen Başkan Clinton'ın bu son girişiminin başarıyla sonuçlanması kolay olacağa benzemiyor.

Amerika etle deri gibi insanlarının silahtan ayrılmasının imkansız olduğu bir ülke. Amerikan kara, hava ve deniz kuvvetlerinde 12 milyon ateşli silah mevcuduna rağmen sivil halkın sahip olduğu silahların toplamı 228 milyon. Otomotiv sanayi merkezi Michigan'daki cinayeti takiben TV'den Amerika'lılara seslenen Clinton'ın ‘Yavrularımızın canını alan bu anlamsız ölümleri asgariye indirmek için daha sıkı silah kontrol yasalarının kongreden geçmesi lazım. Konu partiler arasında tartışma ötesinde milletimizin can varlığını ilgilendiriyor’ demesi ardından siyasi tartışma alevlendi.

Amerikan politikasında söz sahibi ‘Ulusal Silah Cemiyeti’ (NRA) ın sözcüsü eskinin ünlü aktörü Charlton Heston ekranlara çıkarak halkın ateşli silahlara sahip olmasının anayasanın sağladığı bir hak olduğunu vurguladıktan sonra ‘Bay Clinton, politika yapıp konuyu saptırıyorsunuz. Gerçekleri bildiğiniz için yalan söylüyorsunuz’ şeklinde ABD başkanını sertçe suçladı.

Colorado'da Columbine Lisesi'nde iki öğrencinin 12 okul talebesi ve bir öğretmeni yaylım ateşe tutarak öldürmesi üzerinden bir yıl geçmeden silahla işlenen cinayetin ilkokul birinci sınıfına inmesi dahi Amerikan Kongresi'nde silah kontrol yasasında yeni önlemler alınmasını sağlayacağa benzemiyor. Kongre üyelerinin seçim kampanyalarına destekleyen NRA ‘Silah öldürmez, insan insanı öldürür. Hükümet çözümü kontrolda aramasın, sosyal reformlar yapsın’ karşılığını veriyor. Evinde, arabasında iki yüz milyonu aşkın silah bulunduran Amerikalı’nın da silahtan arınmasını beklemek fazlaca iyimserlik görünüyor. Polis kuruluşları üreticilerin tabancalara tetik ve şarjör kilitleri, parmak ve avuç izlerini okuyan bilgisayar cipleri yerleştirmesini önerirken sosyologlar TV yayınlarını suçluyor. Çocukların lise çağına kadar TV'de 14 bin cinayeti izlediğini belirten araştırmacılar vurdu-kırdılı filmlerin gençleri cinayete özendirdiğini ileri sürüyorlar.

Sertlik, kavga ve ölüm Amerikan yaşamının bir parçası. Cezaevlerinde mahkum ve tutuklu sayısı 2 milyon. Lüks ve refah içinde geçimi uyuşturucu ticaretiyle sürdüren çeteler Atlantik'tan Pasifik kıyısına tüm ülkeyi haraca kesiyor. Tetikçilerin büyük çoğunluğu gençler. Beyaz Saray ve Kongre'nin dehşet verici bu sorunun çözümünü çocuklarda araması gerekiyor.