Birinci sınıf üçüncü sınıf insanlar

Dik basamakları tırmandık, yağmur durmuştu. Çevreme baktım, birlikte geldiğim yolculardan hiçbirini göremedim. Bir arkadaşın doğum gününde ev partisine davet edilmiştim. Yıllar önce ilk kez gittiğim evinin muhiti bu kez aşina gelmedi.Evi ağaçlar arasında değildi.Gene de elektrik direğindeki numaralar bana verilen adresiyle örtüşüyordu. Soracak kimse ararken bir köşe ötede konuşanlara gözüm takıldı. Yanlarına geldim.
Yirmili yaşlarda gençlere kısaca ‘‘Manhattan’da kayboldum.’’diyerek yakındım.

Elimdeki adrese baktılar, biri ‘’Şaşılacak bir şey yok, yanlış adrese gelmişsin.’’ dedi. Gideceğim yer New York kampuslarından biri imiş, parkın batısında. Hangi trenle gideceğim oraya? Bu kez hep birden güldüler: ‘’Buradan oraya tren yok. Grand Central istasyonuna git, kuzey 140’ıncı trenini al..’’ Kestim izahatını :’’Ben oradan geliyorum. Tekrar 100 sokak geri geri gidilir mi? Bir taksi alırım.’’Duygu yansıtmayan bir yüzle geceleri ender taksi bulunduğunu söylediler.
Canım sıkılmıştı, arkamı dönüp yürümeye başladım. Daha bir kaç dakika geçmeden karşı istikametten sarı ışıkları yanan bir taksi belirdi. Elimi kolumu sallayıp durma işareti verdim.
Sürat yaparak yanımdan geçti. 50 metre kadar gidip durdu, Geri dönüp yaklaştı:’’Senden başka yolcu yok, değil mi?’’ Hayır. Bu saatte ne arıyorsun Harlem’in göbeğinde? Hikayemi dinledikten sonra ‘’Gideceğin yer Manhattan’ın kuzey ucunda. Sen güney trenini almışsın, şansın varmış başına birşey gelmedi. Yanından geçerken beyaz olduğunu farkettiğim için durdum.’’

Harlem, tarım ürünlerinin yetiştiği New York’un eski çiftlik alanı. Amerika’da en yoğun zenci halkın yaşadığı kesim. Yalnızca Merkez Harlem’i mesken tutan zencilerin nüfusu 60 bin. New York’un orta hallilerinin yaşadığı mahallelerd ev verilmediği için zenciler Harlem’e taşındılar. 1920’lerde yazar, aktör, müzisyen ve aydın sınıfı ‘’Harlem Rönesansı’nı başlattılar. Duke Ellington, Louis Armstrong, Bessie Smith gibi müzisyenler Cotton Club’da, Apollo Theater’da gösterimlerle Harlem’i New York’un sanat merkezine dönüştürdüler.

Ama başta ırk ayrımı, sosyal sorunları,işsizlik zencilerin büyük ölçüde Harlem’i terkine yol açtı. 1970‘lerde Harlem arazisi değer kaybetti. Zencilerin uyuşturucu ticaretine katılımı ağır suçların artışına sebeb oldu. 1994’de New York’ta cürümle savaş başladı. Zencilerin bir yılda 8 bin 285 cinayete katıldığı tesbit edildi. Cinayet sayısı 2011’de 5,486’ya düştü.

Harlem’de tersine göç başladı. Başkan Clinton’ın resmi ofisini Harlem’de seçmesi zencilerden çok beyazlara yaradı. 2007’de vasat binaların değeri yüzde 300 artış gösterip bir milyon dolara ulaştı.
New York geceleri hala korkunç. Zenciler ırk olarak en fazla cürümlere yönelen azınlığı temsil ediyor. Harlem’de 10 kadar insanın ölümüne yol açan bina infilaki öncesinde ev sahiplerine güvensiz inşaat şikayetlerine kulak asan olmadı. Şikayetçiler zenci idi. Siyahi ırk ise hala Harlem’in üçüncü sınıf insanlarının yaşadığı yer.