Zeki Müren’li günler

Yoksa bir savunma, yüceltme amacıyla yazılmışsa, övülene yarar değil zarar getirir.

Radi Dikici’nin yazdığı Zeki Müren–Aşkın Kavurduğu Güneş* kitabı gerçek bir Zeki Müren kişiliğini ortaya koyduğu için, beğenerek, yargıları onaylayarak okudum.

Kitabın ilk sayfasında sevgili dostum Yılmaz Karakoyunlu’nun bir dörtlüğü yer alıyor:

“Her güftede, her bestede çağlardı sesi

Her nağmede gök kubbeyi dağlardı sesi

Emsalini ilham edecek benzeri yok

Âlemleri ahretlere bağlardı sesi”.

Zeki Müren’i az da olsa tanıdım. Hürriyet’in bir toplantısı için gittiğim Derya Motel’de akşam çaylarında buluşurduk, beni odasına davet ederdi.

İzmir’de fuar döneminde okuyacağı için soğuk bir şey yemezdi, içmezdi.

Günbatımında bir-iki dize okur, bir şarkı mırıldanırdı, benim gibi günbatımında  sıkılırdı, ‘Bir dost bulamadım gün akşam oldu’yu söylerdi.

Yusuf Nalkesen’le birlikte onu Caddebostan Gazinosu’nda dinledim. Zalim bir alaycı yanı vardı. İnsan sarrafı denilen özelliği dikkatimi çekti.

Zirvedeki sanatçının kaderi budur.

Sahne ışıkları sönüp alkışlar bitince, yalnızlığınızın vakti gelir.

Dikici’nin kitabı, bir araştırma ürünü, belgeleri okumuş, tanıyanlarla konuşmuş, tanıklıkları ihmal etmemiş.

Sanatçının yaşamının parlak yanlarını okuruz ama hayatın kulisinde neler yaşadığı yazılmaz, söylenmez.

Maksim’deki bir davette Fahrettin Aslan, bir belge imzalamadığını, çünkü sözünü her zaman tuttuğunu söylemişti.

Dikici’nin kitabında maddi ve manevi haksızlıklara uğradığına değiniliyor ama hiçbiri hukuki süreci başlatmadı.

Bir sanatçı disiplini konusunda örnek yaşamından da örnekler verelim.

Konser vereceği mekâna iki saat önce geliyor, hazırlıkları, eşlikçileri yönlendiriyor.

Her akşam, konserin kaydını alıp eve öyle gidiyor, o geceki hataları tespit edip ertesi gün düzeltmek için çalışıyor.

Sevdikleri, sevmedikleri, yardım ettikleri, harcadıkları kitabın okunması gereken sayfaları.

Onunla film çevirenler, çekim arasında nasıl konuşmalarıyla, esprileriyle ortamı neşelendirdiğini anlatmışlar, röportajlarda söylemişler.

Onu sahnede dinleyenler, dinleyici psikolojisini nasıl hep canlı tuttuğunu, sık sık kıyafet değiştirdiğini anlatmış.

Zeki Müren’i ailemle birlikte Küçükçiftlik Parkı’nda dinledim.

O günlerin, kadınlar matineleri meşhurdu, yaşayanların, çalışanların anlattıklarına göre günler önceden satılırmış, satışa çıkar çıkmaz da bitermiş.

Açıkhava’da verdiği ilk konserin biletleri bir buçuk günde tükenmiş.

Dikici’nin kitabında, o günleri yaşamayanların, o günler hakkında bilgisi olmayanların mutlaka okunması gereken satırları, sanatçının Aspendos’ta verdiği konser hakkındaki bilgilerdir.

Kötü sahne koşulları içinde yapılmış bir konser. Bir karavanda giyinip soyunuyor. Gideceği bir tuvalet de yok.

Aspendos doluyor, kapıda giremeyenleri görünce kapıları açtırıyor onları da içeri alıyor.

Hiç kimseye o kadar çiçek gönderilmemiş.

Müzeyyen Senar’la birlikte Bebek Gazinosu’nda çalışırken, Müzeyyen Senar o gelen çiçeklerin sayısı karşısında şaşırmış.

Hep tartışılan bir konudur 1 Ocak 1951’de Perihan Altındağ Sözeri’nin  yerine radyoda söyledi. Kimilerine göre ani, kimilerine göre hazırlanmış bir konserdir.

Bütün yükselişlerde bir adın hamiliği söz konusudur, Zeki Müren için de bu ad Hayri Terzioğlu’dur.

Sahnelerde, dergilerde olduğunuz sürece varsınız. Zeki Müren’in ameliyatı haberinden sonra çevresi birçok telefon, telgraf alacaklarını sanırlar. Arayan sadece Nurhan Damcıoğlu’dur.

1980 yılında Lunapark’taki son konserinden sonra Muzaffer Özpınar’a noktalayışını anlatır:

“Kaçacağım bu işten... Dünyanın hiçbir yerinde yoktur (bir sanatçı) yedi gün her gece şarkı okusun... Bugüne kadar hep kapalı gişe oynadım. Yarın öbür gün gördün mü beş masa eksik, on masa boş, intihar ederim.”

Vedayı nasıl düzenledi?

Kitabın sonunda, Zeki Müren Filmografisi, Zeki Müren’in 121 Şarkılık Radyo Programı Listesi, Zeki Müren’in Radyoda Seslendirdiği Klasik Eserler, Dizin ve Albüm yer alıyor.
Bir büyük sanatçı hakkında yazılmış önemli ve okunması gereken bir kitap.
.....................................
(*) Remzi Kitabevi, Ekim 2018

ŞİMDİ UZAKLARDASIN, GÖNÜL HİCRANLA DOLDU...