Yarım yüzyıl önemli bir zamandır

Gramophone (*) dergisi özel bir bölüm hazırlamış.

Bu icranın başarısı üzerine Der Ring Des Nibelungen başlığı altında diğer üç operanın da, Die Walküre, Siegfried, Götterdammerung’un da kayıtları yapıldı. Yönettiği orkestra ise Viyana Filarmoni Orkestrası.

Şimdi masamda Decca’dan yayınlanan albüm duruyor. Kapağında yan yana Wagner ile Solti’nin fotoğrafları var. Her operanın ayrı hazırlanmış kitaplarında librettonun Almanca aslı ile İngilizce çevirileri bulunuyor.

Öyküsü ilgi çekici.

Kitapların, bestelerin, icraların arkasındaki öykü benim için çekici özellikler taşır.

EMI’nin ünlü prodüktörü Walter Legge, Solti’ye Das Rheingold’u yapmasını önerdiğinde şefin yanıtı şöyle:

“Çok güzel! Fakat tek kopya bile satamazsın.”

Kayıt, bir balo salonunda yapılıyor.

Kayıt sırasında eşi Valerie Solti’nin arnlattığını göre, Solti, ülkesinin yemeğinin kokusunu duymuş:

“Burnuma gulaş kokusu geliyor, sanki Johann Strauss’un günlerinde pişirildiği gibi,” demiş.

Solti, Macar asıllıydı, ülkesinin en çok bilinen et yemeği hâlâ burnunda tütüyordu.

Vasiyeti üzerine öldükten sonra yakıldı, külleri de hocası Bela Bartok’un külleri yanına gömüldü.

* * *

YILDÖNÜMLERİ benim için önemlidir.

Çünkü bir sanat eserinin, bir kitabın, bir icranın zamana karşı verdiği mücadeleyi kazandığını gösterir.

Yarım yüzyıl, hatırı sayılır bir süredir. Karşılaştırmalı çalışmalar, bizim o kişiyi, o icrayı, o kitabı daha iyi anlamamızı sağlar.

Derginin sözünü ettiğim bölümünde, 1959 yılının çeşitli türlerdeki müzik olayları verilmiş.

Böylece bu yılda bir opera kaydının gördüğü ilginin değeri daha da artıyor.

Sözgelimi o yıllardan birkaç olayı anayım, dergiden alıntıyla.

Placido Domingo başarılı bir meslek yaşamına ilk adımını atıyor; Şostakoviç, Çello Konçertosu’nu besteliyor, Mies Davis’in A Kind of Blue’su, Dave Brubeck’in Time Out’u çıkıyor.

* * *

SIRA bizim 50 yıllık başarılarımızda, onları da yazacağım.

50 Years of The Solti Ring, s. 36, Gramophone, December.

Wagner, Der Ring Des Nibelungen, Sir Georg Solti, Decca.