‘Türk İzlenimcileri’ İzmir’de

İzmir’de Arkas Kültür Merkezi’nde açılan serginin adı:

“Renk

Işık

Titreşim”

Kataloğun başında Lucien Arkas’ın önsözü var. Serginin kimliğini açıklıyor:

“Aslen 19. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan izlenimcilik akımı, zaman içerisinde Türkiye’deki sanat ortamını da etkisi altına almış ve özellikle 20. yüzyılın ilk yarısında, ülkemizin önde gelen sanatçıları bu anlayışta pek çok eser üretmiştir.

‘Renk, Işık, Titreşim: Türk İzlenimcileri’ sergisinin ağırlığını 1914 Kuşağı sanatçıları oluşturmakla birlikte, sergide bu kuşağın öncesi ve sonrası sanatçıların eserleri de yer almaktadır.”

Sergi kataloğunun başında Burcu Pelvanoğlu’nun ‘Renk, Işık, Titreşim: 1914 Kuşağı Sanatçıları ve Dönemin Sanat Ortamı’ yazısından bazı satırları alıntıladım:

“1914 Kuşağı sanatçılarının yetiştiği dönem, II. Meşrutiyet dönemidir.

1908 yılı, II. Abdülhamid’in tahttan indirilmesi ve II. Meşrutiyet’in ilanıyla yeni bir dönüm noktası oluşturur.

Bu dönemde sanat sarayın tekelinden çıkar ve sanat ortamının denetimi, Sanayi-i Nefise-i Mekteb-i Âlisi’ne geçer.”

Nazmi Ziya ve Namık İsmail yöneticilik yapmış, eğitimi kurumsallaştırmışlardır.

Yazının ara başlıkları şöyle:

Birinci ara başlık:

- 1914 Kuşağı Sanatçılarının Eğitimleri, İzlenimcilik, Pozitivizm ve Fotoğraf ile Olan İlişkileri.

Pelvanoğlu, Paris’te ortaya çıkan izlenimcilik ile Türkiye’dekinin farkını ortaya koyuyor.

Turan Erol, bu kuşağın resme bir popülerlik kazandırdığını belirtmekte.

Makalede, Rıza Tevfik’in Batı izlenimciliğine dair yorumu da yer almakta. Şair, övgüyle söz etmektedir.

Zeki Faik İzer de akademideki öğrencilik yıllarını anlatırken, eğitim konusundaki düşüncelerini ve etkileşimi yazmış.

İkinci ara başlık:

- 1914 Kuşağı ve Erken Cumhuriyet Dönemi Modernleşmesi.

Bu bölümde Şeref Akdik’in (1899 - 1972) Sohbet, Çallı İbrahim’in (1882 - 1960) Ada’da Sohbet, Mehmet Ruhi Arel’in (1880 - 1931) Fatih Kaymakamlığı,

Çallı İbrahim’in (1882 - 1960) Kadın ve Kuğu resimlerini görüyoruz.

Bitirirken’de bu kuşağın durumunu, konumunu şöyle özetlemektedir:

“Türkiye’de modern resmin kurucusu olan 1914 Kuşağı sanatçıları, portreler, nü resimleri, modern kadın imgesi, iç mekân resimleri, natürmortlar, çok figürlü kompozisyonlar üretmiş ve doğaya öznel bir yorum getirdikleri manzaralarıyla da önceki kuşaktan ayrılmışlardır.”

***

ÖNEMLİ bir kuşaktan elliye yakın ressamın eserlerini görmelisiniz.