Toplama kampında besteci olmak

Bestecinin albümündeki yazısından bir cümle, yeni çalışmaları için de bir açılım niteliği taşıyor: “Hayran olduğum Sefarad şarkıları ve Sefarad sinagog ilahilerini, otantizmini hiç bozmadan, solo piyano için, kimini ses ve oda müziği için besteledim.

”Renan Koen’in yeni CD’si, Holocaust’u Anma, “Uykudan Önce” adını taşıyor.Piyanist, besteci, soprano, müzikterapist Renan Koen, albümün kitapçığında, CD’nin özelliğini, hazırlanış sürecini yazmış:

“Bundan seneler önce, 2. Dünya Savaşı sırasında Nazilerin Terezin şehrini işgal etmesinin ardından 24 Kasım 1941 tarihinde kurdukları Theresienstadt Konsantrasyon Kampı’nda hapsedilen sanatçıların yasak da olsa eserler vermeye devam ettiklerini öğrendiğimde çok etkilenmiştim.

”İşte bu keşfediş, CD’yi oluşturan nedenlerin başında geliyor, bu yazıyı Metin Delevi’nin Neden Holokost’u Hatırlamalıyız yazısı izliyor.

Albümdeki diğer yazarlar şöyle sıralanıyor: Osman Kavala, Kariyo&Ababay Vakfı, Dr. Erol Hakanoğlu.

Bugün Çek Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan Terezin kenti 1940 yılında Naziler tarafından işgal edilmişti. Binlerce sanatçı burada tutsak edildi.

Açlıkla mücadelenin yanı sıra hastalığın da kol gezdiği kampta, gene de besteciler dayanabilme, direnebilme gücünü sanatlarından aldılar.

Bu müzik, bir ırkın sesini, yürek acısını ölümsüz kılan besteler.Şimdi de o günleri unutamayan, yakınlarının ölümünün hâlâ yasını tutanların da ölümsüzlüğe ulaşmış sesi.

Kıyımların, savaşların kötülüğünün, bilhassa ruhlarda onulmaz yaralar açtığını, bu müziği dinleyerek biz de hatırlıyoruz.

Sanatın en başat özelliği, acıları, zulümleri unutturmamasıdır.CD kitapçığında adı geçen kişilerin konuşmaları, başka görüntüler de bir DVD ile sunuluyor.

* * *

CD’deki besteciler kimler?Zikmund Schul (1916, Chemnitz-1944, Theresienstadt)Gideon Klein (1919, Prerov-1945, Fürstengrube)Pavel Haas (1899, Brno-1944, Auschwitz)Viktor Ullmann (1898, Teschen-1944, Auschwitz)Renan Koen (1971) Yükseliş “tüm Holokost Kahramanlarının anısına”Kitapçıkta bestecilerin yaşamını da okuyabilirsiniz.Yazıları okuduktan sonra, müziğin etkisinin artacağı kanısındayım.Çünkü bestelerden, tarihin karanlık sayfalarından birini seslerle anımsayacaksınız. Metinler dört dilde yer alıyor.

* * *

YALNIZ bir müzik CD’si değil, tarihe tanıklık eden sesli bir belgesel, iyi hazırlanmış metinler de bunu almamızı, dinlememizi zorunlu kılıyor.

Renan Koen’in bu çalışmasını takdir etmemek mümkün değil.

----------------------------------------------

Renan Koen, Holokost’u Anma, ‘Uykudan Önce’, Kalan Müzik.