Talât Sait Halman Ödülü ve çevirmenlerin önemi

Bu yıla özgü olarak daha önce jüri üyeliğinde bulunan, 2017’de kaybettiğimiz Ahmet Cemal için de özel bir ödül düzenlendi. Bu ödülün özelliği ise ilk çeviriye verilmesiydi.

Ödüle katılım sayısı her yıl biraz daha artıyor.

Türkiye’de böyle ödüllerin verilmesi, emeklerin değerlendirilmesi, hiç kuşkusuz teşvik konusunda yararlı oluyor.

Başkanlığını üstlendiğim jüri Sevin Okyay, Yiğit Bener, Ayşe Sarısayın, Kaya Genç’ten oluşuyor.

Bilinen üç dilde, İngilizce, Fransızca ve Almanca çeviriler değerlendiriliyor. Jüride yer alanlar bu üç dili bildiği için çalışma yöntemi daha hızlı yürüyor. Ne var ki, o dili bilen üyenin değerlendirmesi, ödül için yeterli sayılmıyor. Ön çalışmada tavsiye edilen kitap bütün jüri üyelerince tekrar tekrar okunuyor, ayrıca Almanca yayınlanmış bir kitabın İngilizce, Fransızca çevirileri varsa o da üyelerce okunuyor.

Jürinin koordinatörlüğünü Nilay Kartal yapıyor. Bence en yoğun çalışan koordinatörlerden biri.

Bu üç dil dışında başvurular olunca yoğun çalışma o zaman başlıyor. O dillerde kitabın çevirisi, o dilden çeviri yapanlara, akademisyenlere soruluyor, eğer onların da başka dilde çevirisi varsa o da okunuyor.

Koordinatörümüz hemen hemen yalnız Türkiye’de değil bütün dünyadaki çevirmen ve akademisyenlerin haritasını çıkardı.

Özetlersem, yıllık çalışmamızın önemli bölümü İKSV toplantı odasında geçiyor.

Bu yıl bir yenilik yapmaya karar verdik, yönetmeliğimize koyacağız.

Bazı jürilerde uygulanan bir yöntemi biz de benimsedik.

Batılıların ‘Kısa Liste’ uygulamasını hayata geçireceğiz.

Ödülü vermeden önce son 5’e kalan kitapları İKSV’nin sosyal medya kanallarından açıklayacağız. Sonra da ödülü ilan edeceğiz.

Bir tür Oscar Ödülü yöntemi de denilebilir.

Nasıl Oscar’ı kazananların yanı sıra ‘Oscar adayı’ olmak da bir önem taşıyorsa, bu yöntem de çeviri ödüllerinde ilgiyi çekecektir.

Çevirmenlere verilmesi gereken öneme de her yıl ısrarla değindik. Bu ısrarımız sonunda çevirmenin adının kitabın kapağına konulmasını, iç sayfada da yazarın yanı sıra çevirmenin biyografisinin de konulmasını kabul ettirdik.

Ödül kazananlara ödülleri 6 Şubat 2019’da düzenlenecek bir törenle verilecek.

BU yıl Talât Sait Halman Çeviri Ödülü’ne İngilizce, Almanca, Bulgarca, Fransızca, Japonca, İtalyanca, Norveççe ve Rusçadan, Ahmet Cemal İlk Çeviri Ödülü’ne ise Almanca, Fransızca, İngilizce, Japonca, Portekizce ve Yunancadan Türkçeye çevrilmiş çok sayıda edebiyat eseri ile başvuruda bulunuldu.

2015’te başlatılan Talât Sait Halman Çeviri Ödülü’nün ilki 2015’te Georges Perec’in ‘La Boutique Obscure: 124 Rêves’ adlı eserinin ‘Karanlık Dükkân: 124 Rüya’ adlı çevirisiyle Siren İdemen’e, ikincisi Anna Seghers’in ‘Transit’ adlı eserinin aynı adlı çevirisiyle Ahmet Arpad’a, üçüncüsü ise James Joyce’un ‘Finnegans Wake’ eserinin ‘Finnegan Uyanması’ çevirisiyle Fuat Sevimay’a sunulmuştu.

Bu yıl Talât Sait Halman Çeviri Ödülü, Alberto Manguel’in ‘Dönüş’ adlı novellasını İngilizce aslından çeviren Ülker İnce’ye verildi. Seçici kurul, karar gerekçesini şöyle açıklıyor: “Ülkemizde çeviribilim alanındaki katkıları büyük bir takdirle izlenen Ülker İnce, Arjantinli yazar Manguel’in tarihle, hafızayla ve sürgün olmakla yüzleştiği bu yoğun metnini kitabın ahengine, müziğine ve kelime zenginliğine yakışan bir biçimde Türkçeye kazandırırken okurlara 1970’lerden bu yana süren çeviri pratiğinden damıtılmış bir çeviri sunmuştur.”

Talât Sait Halman Çeviri Ödülü Seçici Kurulu ayrıca, Mark Z. Danielewski’nin çetrefilli, bol oyunlu, kült romanı ‘Yapraklar Evi’ni Türkçeye çevirmekteki cesareti ve başarısı sebebiyle Gökhan Sarı’ya da bir ‘Jüri Özel Ödülü’ vermeye karar verdi.

İstanbul Kültür Sanat Vakfı, 2017’de aramızdan ayrılan Talât Sait Halman Çeviri Ödülü Seçici Kurulu üyesi, değerli yazar ve çevirmen Ahmet Cemal anısına 2018’de bir defaya mahsus olmak üzere Ahmet Cemal İlk Çeviri Ödülü’nü de sunuyor. Ödül, Cuniçiro Tanizaki’nin ‘Bir Kedi, Bir Adam, İki Kadın’ adlı romanını Japonca aslından Türkçeye çeviren Sinan Ceylan ve José Eduardo Agualusa’nın ‘Unutmanın Genel Teorisi’ adlı romanını Portekizce aslından Türkçeye çeviren Sevcan Şahin arasında paylaştırıldı.

ÇEVİRİNİN kültür için ne kadar önemli olduğunun altını çizmek ve bu işe emek verenleri desteklemek için oluşturulmuş bir ödül bu. Kazananları kutluyorum ve bu alanda çok daha fazlasının yapılması gerektiğine inanıyorum.