Shakespeare bestecilerin de ilham kaynağı oldu

“Eğer müzik aşkın gıdasıysa durmadan çalınız.”

Yukarıdaki söz On İkinci Gece’nin kahramanı Duke Orsino’ya ait.

Shakespeare’in kahramanları, müziğin de referansı olmuşlardır.

Yüzyıllar boyunca müzikçiler onun yapıtlarından esinlendiler.

Büyük yazarların etkisi sonlanmıyor, Shakespeare kıratında yazarların etki alanı ölümünden 400 yıl sonra bile devam ediyor.

BBC Music dergisindeki(1) dosyanın sayfa düzeni çok güzel hazırlanmış.

Önce oyunun özeti veriliyor, sonra da ondan esinlenen bestecilerin adları ve besteleri sıralanıyor.

Operadan baleye kadar geniş bir etkilenme skalası.

Romeo ve Juliette oyununun tanınmışlarından biri Prokofiyev’in balesi.

Leonard Bernstein’ın ünlü Batı Yakasının Hikâyesi de ünlü oyunun bugüne aktarılmasıdır.

Hamlet’ten müziğe...

Brahms’ın eşliksiz bestesi Ophelia Lieder, Shakespeare’in özgün dizeleri üzerine kurulmuş.

Bestelere baktığımızda bestecileri en çok beste yapmaya sevk eden Hamlet’in trajik kahramanı Ophelia.

Çok sevdiğim oyunlarından Macbeth’e de elbette Giuseppe Verdi ilgisiz kalamazdı.

Shakespeare’in birçok oyununda, müzik üzerine söylediği sözler de dosyada yer almış.

Macbeth’in prömiyerinden 35 yıl sonra Verdi bu kez de Othello ile ilgileniyor.

Ondan esinlenen sadece Verdi değil ama müzik tarihinde en çok icra edilen Verdi’nin bestesi.

* * * 

BİR YAZ GECESİ RÜYASI denince Mendelssohn’un bestesindeki Düğün Marşı’nı hatırlarız, birçok düğünde onu dinlemişizdir.

Naziler döneminde besteci Musevi olduğu için çalınmamaya başlamış.

Bu eseri besteleyenler arasında Benjamin Britten’in bestesini de unutmayalım.

Fırtına, Kuru Gürültü (Much ado about nothing), Kral Lear, Venedik Taciri de müzikçilerin ilgisini çekti.

Bir yazarın yıldönümlerine gösterilen ilginin doğrultusunda yapılması gereken etkinlikler.

Sadece oyunları oynanmadı, operaları da sahnelendi. Anmaların başka bir yönünü de ihmal ediyoruz.

Shakespeare yılında Cambridge Üniversitesi de hem onun üzerine kitaplar çıkardı hem de çağdaşlarını gündeme getirdi.

Gerçekten de sanatçının yaşadığı dünyayı bilmek, o ortamdaki sanatçıyı ayrıntılı biçimde incelemek için gerekli bir çalışma.

Birçok yazarı, şairi andık ama bu tür çalışmalar yayımlanmadı. Meraklısı, antolojilere bakarak böyle bir karşılaştırmayı yapabilir.

* * * 

UMARIM Shakespeare’in yıldönümü onu okumaya çağırmıştır okurları. Hayatımızı, tutkularımızı, saplantılarımızı farkına varmamızı o sağladı.

(*)Yaralandığım kaynak: Sounds of Shakespeare, BBC Music, May 2016.