Doğan Hızlan: Sanatçı biyografileri hep ‘bir’ eksiktir

Doğan HIZLAN

Hürriyet sanat sayfasındaki haberi (16 Haziran) okumuşsunuzdur:

Dylan Thomas kortizondan ölmüş.

Edebiyat tarihi, şairlerin yaşamı kadar ölümünü de merak eder. Bu yüzden de bir çok kişi onların biyografileriyle ün ve para kazanırlar.

Bence bir sanatçının, edebiyatçının yaşamının ve ölümünün bütün sırrı yazdıklarında, yarattıklarında gizlidir.

Okurlar da bu sırrı keşfedebilmek için onu okurlar.

Edebiyatçının cetvel düzlüğünde bir yaşamı olur mu?

Kimileri görünmeyen bir demir kafes içinde yaşayabilirler.

İki uç, iki garip tercih.

Garip gelmez ama garip kelimesini severim.

Dylan Thomas (1914-1953) alkolden öldü sanılırken, kortizondan öldüğü anlaşılmış. Yeni araştırmaların sonucu bu.

Thomas, Türk okurunun yakından tanıdığı bir edebiyatçı değil, kitaplıklarda sadece Deri Ticaretinde Serüvenler'in adı geçiyor.

Yazdıklarıyla, şiirleriyle Türk okuruna ulaşamadıysa da, ölüm sebebi sayesinde Türkiye'de gazetelerin sanat sayfalarında yer aldı.

Sebebi kesin bilinmeyen ölüm nedenleri de genellikle alkole bağlanır. Alkolik sözüyle sanatçıyı eş değer tutma saplantısının bir göstergesi. Geçenlerde DNA testi sonucunda Beethoven'ın çok yediği kurşunlu balıktan zehirlenip öldüğü kanısına varılmış.

***

YAŞARKEN; sıkıntılarının, tedirginliklerinin, yoksulluklarının ve yoksunluklarının sebebi sorulmayan edebiyatçının ölüm sebebi merak ediliyor.

Eğer bu sonuç, onun eserlerine yeniden ilgi sağlayacaksa, ölüm sebebi metin çalışmalırımızı derinleştirecekse, önemli. Gerisi fantazi. Ama gene de Dylan Thomas'ın alkolikliğini akladığından sevindim bu araştırmaya.

Bence bu olayda trajik olan Dylan Thomas'a ait kişisel eşyanın durumu.

Biyografiler hep 'bir' eksiktir. Sanatçı kendini yazarsa...

Yanıltır bizi. Saklar zaaflarını.

Ne var ki, insanın kendi yaşamıyla ilgili bilgilerin, yanlışların öldükten sonra yayılması.

Şairi efsane yapan ya da bir efsaneyi bitiren biyografiler.

Öldükten sonra sizin okur gözünden sakladığınız eserlerinizin gün ışığına çıkması.

Aç gözlü mirasçıların para hırsına kurban edilen el yazıları.

***

ACABA yaşamı kontrol altında bulunduranların hükmü ölüme geçmiyor mu?

Şairler ölmez. Onun için de ölüm sebepleri belli değildir.