Özdamar’a bir ödül daha

Burada yoğun işlerim olmasaydı ödül törenine katılacaktım.

Ödülle ilgili bilgiyi, önemini, Emine Sevgi Özdamar’ın aldığı ödülleri bana Almanya Frankfurt Büromuzdan Halit Çelikbudak ile Gürsel Köksal gönderdi.

Bilirsiniz ben yurtiçindeki ve yurtdışındaki bütün ödülleri desteklerim, elbette belli bir değeri, etkisi olan ödüllerden bahsediyorum.

Yazara ayrıca 30 litrelik bir fıçı şarap da armağan edilmiş.

Kimdir Emine Sevgi Özdamar?

Emine Sevgi Özdamar; 1946’da İstanbul’da doğdu. 1967-70 yılları arasında İstanbul’da tiyatro eğitimi aldı. 1976’da Almanya’da Doğu Berlin’de Brecht’in tiyatrosunda başlayan tiyatro hayatına Almanya’nın büyük sahnelerinde devam etti. Viyana, Avignon ve Paris’te sahneye çıktı. Tiyatro yönetmenliği yaptı ve birkaç filmde de rol aldı. Özdamar’ın aldığı önemli ödüller arasında Ingeborg Bachmann ödülü, Walter Hasenclever ödülü, London Times Literary Supplement’ın verdiği İnternational Book of The Year ödülü bulunmaktadır. ‘Anadil’ kitabı 1994 yılında ABD’de yılın en iyi 20 kitabı arasına girdi.

Ödülü alan Özdamar şöyle konuştu:

“Yıldızlara yemin ettim!

12 yaşında tiyatroya ilk kez gittim. Bir gün okulda çok sevdiğim bir arkadaşımı arıyordum. Yetim olan ve yurtta kalan arkadaşım okul tiyatrosundaydı. Bir gün, Molier’in ‘Kibirli Hasta’ oyununda kendisine verilen hizmetçi rolü için prova yapıyordu. Sahnede prova yapan arkadaşımı görünce kendisine sevincimden sarıldım. O sırada, karanlık salondan yönetmen bana seslenerek, ‘Sen kibirli hastanın rolünü oynayacaksın’ dedi. Devlet Tiyatroları Genel Müdürü, okul tiyatromuzu izledikten sonra bana yine Molier’in bir oyunundan rol teklif etti. Gösterilerden sonra karanlık sokaklardan geçerek eve dönerdim. Bir gece bir köprünün üzerinde dururken, gökteki yıldız ve aylara, oyuncu olacağıma dair yemin ettim. (...) Ama tiyatro, kafalar arasında değil bedenler arasında bir diyalogdur. Almanca konuştuğum kelimelerin çocukluğu yok, ama konuştuğum Almanca kelimelerle edindiğim tecrübelerin fiziksel bir boyutu var. Almanca kelimelerle tiyatroda karşılaştım.

Alman tiyatrosunun en önemli yazarlarından biri Carl Zuckmayer. O, tiyatroda kullandığı kelimelerle seyircileri ya güldürmek ya da ağlatmak istiyordu. Tiyatroda yarattığı figürleri, seyircileri, insanları seviyordu. Bu akşam, burada Carl Zuckmayer Ödülü’nü almak benim için büyük bir gurur vesilesi.”

* * *

TÜRK okurlarına iki romanını salık vereceğim. Biri hem Ingeborg Bachmann hem de Walter Hasenclever Ödülü’nü kazanan Hayat Bir Kervansaray (İki Kapısı Var Birinden Girdim Birinden Çıktım). (1)�

Diğeri de Heinrich von Kleist Ödülü’nü alan Haliçli Köprü (2). John Berger’in Önsöz’üyle yayınlanmış. Yurtdışına giden, orada çalışan, yaşayan bir yazarın romanları, sanırım birçok kişinin ortak yaşamından izdüşümler taşıyor.

* * *

YURTDIŞINDA özellikle, bizimle ilgili kitapların ödül kazanmasının ayrı bir önemi var.

(1) Hayat Bir Kervansaray, Emine S. Özdamar, Çev.: Ayça Sabuncuoğlu, Varlık Yayınları.

(2) Haliçli KÖprü, Emine S. Özdamar, Çev.: İlknur Özdemir, Turkuvaz Kitap.