Ölçmeden yaşayabilir misiniz?

Zaman zaman karar verme aşamasında ölçüp biçmek gerekir, denir. Ölçülü bir insan sözü vardır.
Peki ölçülerin tarihi nedir? Neden hayatımıza bu kadar sızmıştır?

Andrew Robinson’un Ölçüler Kitabı’nı görünce okuma isteği uyandı bende.

Giriş’te ölçünün nerelerde kullanıldığını okuduğunuzda, ölçü kavramının bizi kuşattığını göreceksiniz:

“Durup biraz düşünürsek, ölçmenin günlük yaşantımızın her alanına yayıldığını fark ederiz. Belli bir düzen olmaksızın karşımıza sürekli saatler, takvimler, cetveller, giysi ölçüleri, yemek tarifleri, son kullanma tarihleri, alkol miktarı, maç skorları, müzik notaları, harita ölçekleri, internet protokolleri, kelime sayıları, bellek çipleri, banka hesapları, mali endeksler, radyo frekansları, hesap makineleri, kilometre sayaçları, teraziler, elektrik sayaçları, fotoğraf makineleri, termometreler, yağışölçerler, barometreler, tıbbi muayeneler, ilaç reçeteleri, beden kitle endeksleri, eğitim amaçlı testler, kamu yoklamaları, odak grupları, anket formları, tüketici araştırmaları, vergi iadeleri, nüfus sayımları ve başka pek çok ölçüm şekli çıkar.”

TAKVİMİ KİMLERDEN ALDIK

Ölçünün ve ölçümün tarihçesini bir cümlede size aktarayım:

“60 dakikalık saati, Antik Mezopotamyalı Babillilerden aldık. 24 saatlik günü, gündüz ve geceyi 12 saate bölen Antik Mısırlılardan edindik. Helenistik astroloji ve Yahudi - Hıristiyan takviminden ise 7 günlük haftayı aldık.”

Enlem ve boylam nedir? Ayrıntısı buradan öğrenin.

Fransa’da ölçülerin azalması Devrim sonrasında mümkün olmuş ancak. Bakın bu nasıl anlatılıyor:

“General de Gaulle’e ait olduğu düşünülen, Fransa’yla ilgili ünlü bir söz vardır: ‘246 çeşit peyniri olan bir ülkeyi nasıl yönetebilirsiniz ki?’ Hayli etkileyici gibi görünen bu sayı, Fransız Devrimi öncesinde Fransız ağırlık ve ölçülerinin çeşitliliği ile karşılaştırıldığında oldukça sönük kalır.”

Dünyanın metrik sisteme geçişini, ağırlık ve yoğunluktaki geleneksel birimleri, uzunluk ve mesafeyi, teleskopları, mikroskopları, termometreleri, barometreleri, tayf ölçerleri, lazerleri, tarihiyle, işleviyle birlikte eğlenerek okuyabilirsiniz.

Doğanın ölçümünü kitaba bakarsanız, bir çırpıda anlatmak zor değilmiş. Gerçekten de okuyunca buna karar veriyorsunuz.

Pusulaları merak etmez misiniz? Benim her zaman yanımda bir pusulam vardır. Tarihini de buradan öğrendim.

Uydular, hava ve atmosfer, günümüzde öğrenmemiz gereken hususlar. Ya fırtınalar, kasırgalar ve hortumlar?

Okuduğunuz, televizyonda seyrettiğiniz, bazı filmlere konu olan doğal olayların tarihçesi, oluş nedeni bir roman kadar heyecanla okunacak bilgiler içeriyor.

İklim değişikliğini, depremleri, yani bu güncel iki konuyu bilmemiz, önlem almamız için gereklidir.

Yanardağlar, bazen bir bölgeyi, bir köyü lavlar altında bırakarak dünyadan silmiştir.

Tsunamilerin neden olduğu yıkımları ve ölümleri kısa bir süre önce gördük, okuduk, seyrettik.

Kuyrukluyıldız bölümü benim an çok ilgimi çeken bölümlerden biri oldu.

Halley kuyruklu yıldızını hepimiz biliriz. Bana Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Kuyrukluyıldız Altında İzdivaç romanını anımsattı.

Ölçüler Kitabı, ölçüye dair ne varsa, tarihçesinden kullanılışına kadar hepsini içeriyor.

Eğlenceli, öğretici bir kitap.

DOĞAN HIZLAN’IN SEÇTİKLERİ

Bakır Çağı Melih Cevdet Anday Everest Yayınları

Kurşun Kalem Fabrikası Soti Triantafyllou Literatür Yayıncılık

CHP ile Bir Ömür Şeref Bakşık Cumhuriyet Kitapları

Maria Callas’ın Hayatı Alfonso Signorini Türkuvaz Kitaplar

Ne Kadar Gamlı Bu Akşam Vakti Yasemin Arpa İş Bankası Yayınları