‘Niçin hepimiz Chopin’i seviyoruz?’

Niçin sorusunun yanıtını ünlü klasik müzik dergisi Gramophone’un(1) Nisan sayısında buldum:

“Niçin hepimiz Chopin’i seviyoruz?”

Hatırlatalım.

Chopin’in doğumunun 200. yılında, Norveç’ten Florida’ya kadar uzanan coğrafyada tam 1300 konser veriliyor. Müziği hem piyanistler hem dinleyiciler tarafından seviliyor.

Dergideki dosyada değişik icracıların, kişilerin bu sevginin kaynağı konusunda düşünceleri yer alıyor.

Dosyayı hazırlayan yazar, piyanist Arthur Rubinstein’ı, “Besteciyle adı özdeşleşmiş” olarak tanımladıktan sonra, bir övgüsünü iletiyor:

“Chopin’in müziği doğrudan dinleyicinin kalbine gider, hangi milletten, hangi kültür birikiminde olursa olsun.”

Yazara göre, senfoni, opera, bale bestelememiş birinin bu kadar ünlü olması, sevilmesi dikkate değer.

Liszt’e sormuşlar:

“Chopin’i mi taklit ediyorsunuz?

Bakın şöyle cevaplamış.

“Bu imkânsız. Hiç kimse Chopin’i taklit edemez.”

¡  �¡  �¡

ANDRE GIDE’in Chopin Üzerine Notlar’ının(2) çevirisine iyi piyanist, Chopin icralarıyla dünyaca tanınan İdil Biret bir önsöz yazdı:

“Andre Gide’in Chopin Üzerine Notlar eseri edebî olarak ve içeriği bakımından büyük önem taşımaktadır. Paris’te öğrenciyken�bu kitabı ilk kez okuduğumda Gide’in derin müzik bilgisinden ve piyanoyu böyle yakın tanımasından çok etkilenmiştim. Edebiyat ile plastik ve sahne sanatları arasında yakın bağlar kurulabildiği halde, başlı başına bir dil olan klâsik müzik çoğu kez yabancılara yabancı gelmiştir.”

Gerçekten bu kitabı yalnız müzikseverler değil, müzikçiler de okumalıdır.

Kitapla birlikte bir de İdil Biret’in çaldığı bir Chopin CD’si veriliyor. Okuyarak dinlemenin ya da dinleyerek okumanın güzelliğini söylemeye gerek yok.

Chopin’in yaşamını, sanatını öğrenmek istiyorsanız, daha önce de salık verdiğim Aydın Büke’nin Chopin-Tuşlara Adanmış Bir Yaşam(3) kitabını mutlaka okuyun derim.

Bir sanatçının hayatı ile sanatı arasındaki gelgitleri öğrendiğinizde onun müziğini daha derinlemesine anlayacaksınız.

Büke, çocukluk yıllarından son dönemine kadar sanatçının ayrıntılı biçimde serüvenini yazmış.

Aşk ve yaratıcılık ilişkisinin önemini bilenler bu kitaptaki, Maria Wodzinska, George Sand bölümlerini zevkle okuyacaktır.

Özellikle kitabın sonundaki çalışmalara değinmeliyim.

Chopin ve Çağı, bestecinin çağı içindeki yerini belirliyor.

Chopin’in Yapıtları’nın tam listesi, okur/dinler için yararlı bir kaynak.

Kaynakça, okura geniş okumalar için olanak tanıyor.

Dizin, aradığınızı bulmanızı sağlıyor.

¡  �¡  �¡

HER yıldönümü bir sanatçıyı yakından tanımamız için estetik bir fırsattır.

(1) Why do we all love-Chopin, Straight to the Heart, Jeremy Nicholas, s. 36, Gramophone, April 2010.

(2) Chopin Üzerine Notlar, Andre Gide, İdil Biret’in Önsöz’üyle, Fransızca aslından çeviren: Ömer Bozkurt, Can Yayınları.

(3) Chopin-Tuşlara Adanmış Bir Yaşam, Aydın Büke, Can Yayınları.