Nâzım’dan okumadıklarımız

Bir şairin, bir yazarın bütün yapıtlarını okumadan onu tanımanın, değerlendirmenin mümkün olmadığını sık sık yinelerim. Nâzım Hikmet’in bu zamana kadar bütün kitapları yayımlandı, hakkında kaleme alınan pek çok kitap da raflardaki yerini koruyor... Nadiren de olsa dergilerde, yayımlanmamış şiirleri veya yazıları ortaya çıkıyor. Birkaç yıl önce Turgay Fişekçi, Nâzım’ın bir şiirini yayımlamıştı, yakın zamanda da IAN Edebiyat’ta Moskova Radyosu’nda yaptığı iki konuşma okurlarla buluşmuştu. Peki hâlâ ulaşamadığımız, okuyamadığımız ürünleri var mı?

Cevap: Var!

Önemli bir bölümü de kitap halinde yayımlandı. Sinan Şanlıer’in ‘Nâzım’dan Eksik Kalanlar’ (*) kitabını merakla okumaya başladım.

NAZIM’IN ADI VE ADLARI

Önsöz’de yazar, şimdiye kadar yapılan çalışmaların eksikliğine değinerek, tam bir bibliyografya hazırlayamadığımızdan yakınıyor. Bir okur olarak da Nâzım’a yaklaşımını çeşitlendirirken, Türk şiir çizgisinde de kuşaklar arası değerlendirmeleri özetliyor.Önsöz’de kitaplarında yer almayan yazılar, şiirler listesini görünce, yekûnun fazlalığını fark edeceksiniz.

 Kitabın içeriğinde sıralama şöyle: Nâzım’ın Adı ve Adları, Aydınlık Dergisi’nde Unutulan Nâzım Hikmet Şiirleri, Akbaba’nın Kartalı: Nâzım’ın Hikmet, Nâzım’ın Ekmek Kapısı: Çevirileri ve Senaryoları, Nâzım’dan İki Çeviri Oyun: Haber ve Ocak Çekirgesi, Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu, bizim Karagöz bir de Nâzım Hikmet, Hangi Nâzım Kitabı?, Nâzım’ın Kitapları ve Demokrasi Serüveni, Kaynakça.“Nâzım’ın Adı ve Adları” bölümü araştırma yapacaklar için yararlı bir kaynak. Zira bugün birçok dergide bu adlarla yazıları yer alıyor... Ayrıca dergi tararken, gazetelere bakarken de bu adlara rastlayabiliriz.Şüphesiz onun eserleriNâzım Hikmet, otuzdan fazla takma isim kullanmış. Kitapta Aydınlık Dergisi’nde unutulan şiirler yer alıyor. Yusuf Ziya Ortaç’ın Akbaba dergisinde Kartal takma adıyla yazılar yazmıştır Nâzım. Akbaba’da yayımlanan Kısa Oyunlar ve Şiirlere Örnekler bölümünde, Hediye adlı manzum hikâye, bir şairin ironisini göstermesi açısından benim çok hoşuma gitti.Nâzım 1938’de cezaevine girdikten sonra hayatını çeviri ve senaryolarla kazandığı bu kitapta da belirtilmiş. Bu konudaki yazışmalar, takma isimle yazılanlar okurun ilgisini çekecek inancındayım. Elbette bazı metinlerin ona ait olup olmadığı sorusu sorulacaktır. Ancak üslubu dikkate alındığında birçoğu şüphesiz ona ait.Nâzım’ın bütün eserlerini okuyabilmeniz için bu kitabı okumanız şart.