Mozart anti-feminist miydi

Milano Piccalo Tiyatrosu’nun icrası, Mozart’ın sevimliliğini bütün salona başarıyla iletti.

Kadın sadakati üzerine çeşitlemelerin sergilendiği bu operayı kimileri eskimiş bir bakış açısı olarak yorumlayabilir.

Ben öyle düşünenlerden değilim. Kadın-erkek ilişkilerinin esnekliği, hafif meşrepliğe kayganlığı yüzünden, benim için klasik ama geçerli bir yaklaşımdır.

Gerçek bir olaya dayandığı belirtilen operanın neşeli konusuna uygun müzik her zaman beni erotizme çeker.

Müzik ansiklopedilerinde Strehler maddesinde; özellikle Mozart yapımlarıyla dikkati çekmiştir, diye yazar.

Arada AKM Fuayesi’nde duvarlarda, onun ünlü şeflerle yaptığı Mozart operalarının afişlerini, fotoğraflarını gördüm.

Strehler, 1997 yılı Mayıs ayında 9. İstanbul Tiyatro Festivali’ne gelmiş Onur Ödülü almıştı. Ayrıca o yıl festivalde Köleler Adası oyunu da sahnelenmişti. Aynı yılın Aralık ayında da öldü.

* * *

STREHLER’den bunca söz etmemin nedeni, değişik yapımlarını, yönetimlerini seyrettiğim bu operanın, dekorundan, sunuluşuna kadar yalınlık içinde ustalığı sergilenmesinden kaynaklanıyor.

Bir demir karyola, hoş bir koltuk, bütün havayı veriyor, gözüm dekora takılmadan operayı dinleyebiliyorum.

Yekta Kara ile operayı konuşurken, Ankara’da bu operayı sahneye koyduğunu söyledikten sonra bir itirafta bulundu:

Mozart ne kadar anti-feminist bir opera bestelemiş.

Librettoyu yazan Lorenzo Da Ponte’nin kadınlar konusundaki serüvenlerini bilenler, Mozart’ın yaşamından kesitler okuyanlar buna pek şaşmazlar sanırım.

Yekta Kara’ya Kadınlar Böyle Yapar’daki erkek karakterlerin biraz saf olduğunu söylediğimde; bu söz hafif kalır, düpedüz şapşallar, dedi.

İyi oyuncu, iyi çevirmen Serra Yılmaz, Strehler’in sahneye getirdiği ışığı kimsenin getiremediğini söyleyerek, yazıma bir yorum zenginliği kattı.

Türkiye’ye geldiğinde onun çevirmenliğini de o yapmıştı.

* * *

YAZARKEN Arnold Östman’ın yönettiği The Drottingholm Court Theatre Orchestra & Chorus’tan Cosi fan tutte’yi dinledim.