Kitap listelerinin eksikleri

Yazıların özeliği şu, gençlerin bu kitapları okuduklarını varsayarak, onları anlamak için okunmasını önerdiler.
Hiç kuşkusuz o kitapları, gençleri anlamak isteyenlerin de okuması gerekiyor. Çünkü aynı kitapları okumadıkça birbirimizin durumunu algılamamız mümkün değildir.
Ne var ki bu liste, genç kuşağın düşüncelerini oluşturan kitaplardan bir seçme olarak tanımlanabilir.
İyi güzel de gençleri anlamak için eski kuşak bu kitapları okuyacak, peki gençler kendisinden önceki kuşakları anlamak için bir çaba göstermeyecekler mi? Onlar için de bir liste yapılması gerekmez mi?
Gençlerin düşünsel kaynakları bilinecek ama önceki kuşakların düşünsel kaynakları yok sayılacak. Bu kuşaklar arası anlaşmanın gerçekleşmesini engeller.
Ben bu tür tek taraflı okumalara her zaman itiraz etmişimdir, tek yanlı, taraflı okumalar, bir barış kültürünü oluşturamaz.
Adını verdiğim üç yazıyı da internetten okuyabilirsiniz.
Çağlayan Çevik’in tanıttığı kitapların hepsinin okunduğundan kuşkuluyum. Çünkü her başkaldırışın, direnişin ardında bir felsefe olması zorunluluğunu gösteriyor bu kitaplar.
Sivil itaatsizlik başlığı altında toplanan kitaplardan en önemlisi Jose Ortega Y Gasset’nin Kitlelerin Ayaklanması ve Hessel’in kitapları... Ama belirtmek gerekiyor ki, salık verilen kitaplar genç kuşağın, orada neden olduklarını açıklayacak nitelikte.
Ben bütün hareketlerin, başkaldırışların bir tarih içinde verilmesinden yanayım. Sadece bugünün saptamalarıyla gerçekleştirilen eleştiriler temelden yoksundur.
Farklı anlayıştaki insanların bir araya gelmesi, önemli sorunlarda tutarlılık kavramının kendinden doğuşunu gösterir.
Bu kitapların asıl etkin işlevi, genç kuşaktan çok önceki kuşaklara bazı kavramların yüzyılımızda geçirdiği değişimleri öğretecek olmasıdır.
Politikacı ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin ilişkilerinin yenilenmesi incelenmeye  değer.
Anlaşmazlıkların, direnmelerin sadece dünya görüşü farkından değil, aynı dünya görüşünü farklı algılamadan da doğduğunu bilmeliyiz.
Kitapsız hareketler hem etkisizdir hem de sönmeye mahkûmdur.
Bu kitap listelerinin asıl eksikliğine değinmeliyim.
Listede ağırlık çeviri kitaplarda. Küresel anlayışın, saptamaların, tarihi verilerin her zaman yerel, ulusal gerçeklerle örtüştüğü kanısında değilim.
Bizim tarihimizdeki bu tür olayları, bu konudaki kitapları görmezden gelerek çeviri kitaplarla bir çözüm getirileceğine inanmıyorum. Kitap tanıtmalarını yapanlar bu konuyu ihmal etmemeliydi.
Bizde de bu tür hareketleri anlatan çok önemli çalışmalar vardır, bilimsel unutkanlığı hatırlatmak gerekiyor.
  Â
***

BU tür hareketlerin ardında bir felsefe olmasını, felsefeyle beslenmesini savunurum. Ancak sadece bu tür kitaplardan oluşan bir kütüphanenin eksik ve yavan olduğu kanısındayım. Estetize edilmemiş tavsiyeler ne olursa olsun eksik kalacaktır.
Listeyi hazırlayanlara bu kitapların içinde edebiyata, sanata, kültüre dair kitaplara neden yer vermediklerini sorduğumda, tatmin edici bir yanıt alamadım.
Genç kuşak kendinden önce kendi ülkelerinde sıkıntıyı yaşayan, yazdıklarından, konuştuklarından ötürü hapislere düşen eski kuşakların adlarını öğrenmelidir. Böylece yapılanın bir milat olduğunu fark ederler. Direnenlerin kaçı acaba bunun şiirini söyledi, edebiyatını okudu. İlk elde hafızama düşen, A. Kadir’in Dünya Halk ve Demokrasi Şiirleri idi.
Vedat Türkali, Kemal Tahir, Yaşar Kemal, Erol Toy, Attilâ İlhan’ın romanlarını, yazdıklarını etraflıca okudular mı?
Darbeleri yaşamadı bu kuşak, Türkiye’nin siyasal ve toplumsal tarihini ne kadar biliyor, kesin bir cevap veremeyeceğim. Geçmişle bugün arasında kurulacak bağlar için geçmişi okumalar önemlidir ve şarttır.
Hiç olmazsa listenize birkaç antoloji koysaydınız.

***
  Â
TAVSİYE listelerini hazırlayanlar, edebiyata ilgi neden az sorusunu kendilerine sormalıdırlar.