Kırk yaşında bir modern klasik

Editörden girişinde dosya şöyle sıralanıyor:
“Füruzan, ilk kitabı Parasız Yatılı’dan bugüne, tam kırk yıldır altı öykü, iki roman, iki oyun, bir şiir ve üç gezi-röportaj kitabıyla okurlarının hep gözü önünde kalmayı başardı.
O bütün yapıtlarıyla yazınımızdaki vazgeçilmez yerini alsa da Parasız Yatılı ile anıldı. Bir göktaşı gibi düştü kitap, besbelli; dönüp dönüp okunması ondan.”
¡ ¡ ¡
PATRICE ROTİG’in Füruzan’la yaptığı söyleşiden, yazarlığını özetleyen bir bölümü okuyalım: �
“Yazarlar okurlarının çoğunu tanımazlar. Parasız Yatılı kırkıncı yılında değişik dillerle de buluştu. Ülkemin dışında yolculuklara çıktı. Aldığı karşılıklar olumlu oldu. Kadın kahramanlarım, ötekiler ve o güzelim çocuklar elimden tuttular; birlikte yürüdük, yürüyoruz. Toplumsal tanımlamalarda ‘sıradan insanlar’ etiketiyle yaftalanan kalabalıklar, sanki sıradan olmayı kendileri seçmişler gibi bu toptan algıyı niye hak ediyorlar ki? Sıradan diye nitelenmeyen, öyle de yaşamıyor görünen öylesine sıradan kişiler tanıyorum ki onlar tam bir kara mizah örneğidirler.”
Dosyanın ilgimi çeken bölümlerinden biri, Haydar Ergülen’in Parasız Yatılı Şiirler’i.
Ergülen, 1971’de okuduğu bu kitaptaki 12 öykünün her biri için bir şiir yazmış.
Dosyada diğer yazıların sıralanışını aktarayım:
Adnan Binyazar, Faruk Duman, Hülya Soyşekerci, Selim İleri, Yalçın Tosun, Murat Özyaşar, Şenay Eroğlu Aksoy, Elif Deniz.
¡ ¡ ¡
PARASIZ YATILI, Füruzan’ın başyapıtıdır.
Türk edebiyatında öykü türü üzerine de örnek gösterilecek yetkinlikte bir üründür.
Füruzan’ın tipleri, gerçeklikle / gerçekçilikle duyarlılığı bir arada taşırlar. Yazarın kendine özgü yaratma yöntemiyle, hepsi bir öykü boyutunu aşıp bir roman kahramanı etkisini içerirler.
Bizler, Parasız Yatılı’nın okurları olarak, nasıl aradan kırk yılın geçtiğini hiç fark etmediysek, daha nice seneler eskimeden, unutulmadan yaşayacaktır Parasız Yatılı ve onun kahramanları...
¡ ¡ ¡
HAYDAR ERGÜLEN’in Parasız Yatılı Şiirler’inden dizeleriyle bitireceğim yazımı:
6. Nehir

Eski öykülerin kahramanları eski cümlelerde kalır
nehre bakmaktan “gölgeli yeşil gözler” kalır
bir deniz mülazımıevveli dolaşır sayfalarda
nişanlar atılır, sular değişir, tangolar yarım kalır

Sevişilmemiş odalarda limonun soğumuş kokusu kalır
nehre ağlayarak bakan kalmış Ermeni evleri kalır
gözlerini yumsan da, koyu üzüm salkımları tavanda
nehir hayvan ölüleriyle kabarırken geçmiş soğur kalır

kitap-lık (aylık edebiyat dergisi), Sayı: 152, Eylül 2011, YKY