İdil Biret’in Schumann albümü

“İdil Biret, Bir Harika Çocuğun Portresi” belgeseli ile ilgili detaylı haberi Murat Yeşilyurt, Hürriyet gazetesinin internet sitesinde yazdı, merak edenler o yazıyı okurlar.
Belgesel ileride başka kentlerde, başka salonlarda da gösterilecek.
Belgeselin önemini iki açıdan, iki tip izleyici açısından değerlendirmem gerekir.
Onu yıllardır tanıyan, dinleyen ve daha da önemlisi hayatının önemli aşamalarını da kendisinden dinleyen biri olarak, belgeselin bazı bölümleri benim için tekrar mı olacaktı, diye düşündüm, yanılmışım. Aynı yanılgıya, onun hayatına dair kitapları okuyanlar da düşecektir.
Görsellik öyle bir güç ki, sözlü, yazılı nice bilginizi bir kare tamamen değiştiriyor, süslüyor, daha ilgi çekici hale getiriyor. İkinci tip izleyicileri ise, onun yaşamını bilmeyenler, özellikle genç kuşak oluşturuyor. Bu belgeseli izlediklerinde büyük bir sanatçının nasıl yetiştiğini, nasıl insanüstü bir emekle zirveye çıktığını ve yeteneğin yeterli olmadığını, muhakkak ve muhakkak çok çalışmak gerektiğini bu belgeselden öğrenecekler. Salondan çıkarken aziz dost, İdil Biret’in eşi Şefik B. Yüksel, bana saatlerce dinleyeceğim bir albüm(1) armağan etti:

“IDIL BIRET
Schumann Edition, Solo Piano Music-Piano Concerto-Piano Quintet.
ANTONI WIT, Polish National Radio Symphony Orchestra and Bilkent Symphony Orchestra, Borusan Quartet.”
8 CD’den oluşan albümün başında Şefik B. Yüksel’in İdil Biret ve CD hakkında bir yazısı var.

* * *

ALBÜMÜ alır almaz, Gramophone’daki(2) yazıyı anımsadm.
Dosya “Çağdaşımız Schumann” (Schumann-Our Contemporary) adını taşıyor, yazıda üç tanınmış sanatçının, Isabelle Faust, Alexander Melnikov, Jean-Guhien Queyras’ın stüdyoda Schumann’ın trioları ve konçertolarını doldurma esnasında besteciye bakışları anlatılıyor. Kaydın özelliği, bu parçaların ilk kez dönem enstrümanlarıyla icra ediliyor olması. Bir icracı Schumann çalacaksa, sanırım bu virtüözlerin kayıtlarından yararlanacaktır.
Bu yazının eşliğinde, İdil Biret’i dinlerseniz, onun icracılığı konusunda daha derin bir dinleyici kimliğine kavuştuğunuzu söyleyebilirim.
Şefik B. Yüksel’in İdil Biret ve Robert Schumann’ın Müziği yazısı, sanatçının piyano öğrenimi yıllarında bile besteciyle olan yakınlığını örneklerle bize anlatıyor.
Değişik virtüözlerle buluşmalarında besteciyi seslendirme konusunda, yazıdaki bilgiler, bir sanatçının çaldığının felsefesini yapığı ölçüde, onu özümsediği kadar başarılı olduğunu gösteriyor, onun için de bu albüm o başarıya ulaşıyor.
1959’dan sonra İdil Biret 1983’e kadar Schumann kaydı yapmamış. 1983’ten itibaren besteciye olan ilgisi çeşitli konser ve kayıtlarla artmış. 2006 yılında Bonn’da Clara Schumann anısına çalmış. Her bestecinin çağının ötesinde çalınması, o besteye yeni yorumlar getirir. Biret’in Schumann yorumları üzerine eleştirilerden seçmelerin yanı sıra, albüm kitabında müzikçiler ve besteler hakkında da bilgiler yer alıyor. Albüm yazısı İngilizce.

* * *

İYİ bir bestecinin eserlerini, iyi bir sanatçıdan dinlemeye çağırıyorum sizi.

-----------------------------------

(1) IBI (İdil Biret Arşivi)
(2) Schumann-Our Contemporary, s. 10, Gramophone, March 2015