Feyhaman Duran sergisi

“İki Dünya Arasında”.

Gerçekten de o ve onun kuşağı hem Batı’yı hem Doğu’yu özümsedikleri için, iki kültür arasında yepyeni, kendine özgü bir resim dünyası yaratmışlardır.

Ben, yıllar önce evini ve atölyesini gezmiştim.

Sanatçı evlerinde, atölyelerinde hayatlarından izler bulursunuz. Bir obje onları bir yanıyla tanımanızı sağlar, bir kitap çalışmalarını yönlendiren kaynaklar konusunda ipucu verir.

Türk resminin ustalarının toplu yapıtlarını bir arada gördüğünüzde, ressamın yaratıcılık serüvenini anlamada yol arkadaşı olursunuz.

Her sergi için geçerlidir, sergiyi gezdikten ya da gezmeden önce o serginin kataloğunu mutlaka okuyun, hayatının çeşitli dönemlerini, yaratıcılık aşamalarını sergiyle birlikte öğrenebilirsiniz bu sayede.

Dr. Nazan Ölçer, serginin oluşum sürecini yazdığı girişte, ressamı aşağıdaki satırlarla tanımlıyor:

“Osmanlı döneminde yurtdışına gönderilen ilk ressamlar kuşağına mensup olan Feyhaman Duran’ın ülkedeki büyük kayıplar, isyan ve savaşlarla birlikte büyük siyasi ve toplumsal dönüşümlere de rastlayan yaşam yılları bizlere bir ‘dönem sergisi’ gerçekleştirme şansını verdi.”

Nurhan Atasoy’un ‘Feyhaman Duran’ın Evi ve Koleksiyonu’na Dair Anılarım’ yazısı birçok sanatçının gelecekte yapması gerekenleri ortaya koyması bakımından önemli.

Gül İrepoğlu’nun ‘Feyhaman, Resim Aşkıyla’ incelemesini okuyun, rastlantıların her zaman değerlerin keşfedilmesindeki gerekli ortamı hazırladığını göreceksiniz.

Yazıda yer alan ressamın bazı görüşlerini aktaracağım:

“- Sanatkâr, kendi işinin kaidesini kendi yaratabildiği zaman orijinaldir.

- Sanatkâr, başkalarının takdirinden ziyade, kendisini anlamalıdır. Kendisini kendisine beğendirmeyen, başkalarının beğenmesine inanmamalıdır.

- Resim sıcak olmalı.

- Renklerde çiğlikten de, solgunluktan da çekinmek lazımdır.

Renk tatlı bir şey, mesela şeker gibi bir şey, gözden gelen şeker!

- Eskiden sanat havas içinmiş, şimdi avam için. Lakin sanat aslında ne havas için ne avam içindir. Mühim olan bunu birleştirmektir.

- Tabiata karşı bitmez bir sevgim vardır.”

Bu yazıyı, Zeynep İnankur, Ahu Antmen, Ayşe Aldemir Kilercik, Ömer Faruk Şerifoğlu’nun yazıları izliyor.

***

FEYHAMAN DURAN, iyi bir portre ressamıdır. Kendi otoportrelerinin yanı sıra, eşi Güzin Duran’ın da portrelerini yapmıştır.

Portreleri arasında zamanın tanınmış, alanında önemli kişilerin portrelerini de bulabilirsiniz. Bunlar arasında Atatürk, İsmet İnönü, Tevfik Fikret, İbnülemin Mahmut Kemal İnal, Çallı İbrahim, Hoca Ali Rıza, Safiye Ayla’nın portrelerini sayabiliriz.

Belki de o kişilerin portrelerini yapmasaydı, bugün görsel açıdan onları bir eksik tanıyacaktık.

Nü’ler de ressamlığında önemli çalışmalarındandır.

Enteriyör çalışmaları bölümü, eşi Güzin Duran’ın elinde paletle çalışması sırasında yapılmış.

Doğaya tutkun olan birinin bu tutkusu hiç kuşkusuz resimlerine de yansır.

Manzara bölümünde bu çalışmaları görebilirsiniz. Rumeli Hisarı, Anadolu Hisarı resimlerine dikkatinizi çekerim.

Natürmort resimleri de bir büyük ressamın o alandaki çalışmalarını sergiliyor.

***

TÜRK resminin büyük ustalarından birinin sergisi, size hem onu hem de resim tarihimizden önemli bir kesitini tanıtıyor.