Fethi Naci 80 yaşında

Metin Celál'in Fethi Naci 80 Yaşında(*) yazısından bir bölümü alacağım:

"Fethi Naci'nin eleştiri anlayışının bir yanında 'toplumcu'luk varsa, diğer yanında da 'sanat' var. Yazarın siyasi ya da toplumsal niyetine değil de eserin içeriğine, bu içeriğin edebi ve toplumsal açıdan neler verdiğine bakıyor."

Onun eleştirel yargılarında toptancılık anlayışına rastlayamazsınız, sevdiği yazarlardan çok sevdiği eserler vardır. Böylece tek tek kitaplar üzerine yazdıkları, bizim okumalarımızda çok daha işlevsel bir kimlik kazanmaktadır.

Eleştiride Kırk Yıl başlıklı yazımdaki görüş, onun eleştirmen olarak tavrını, yaklaşımını özetler:

"Eleştirisi, bütün zırhları delmeye, tabuları yıkmaya yöneliktir. Hasılı Fethi Naci'nin eleştirilerinde; kimse ününün rantını yeme lüksüne sahip değildir."

Kuyucaklı Yusuf incelemesini şu yargıyla bitiriyor:

"Bana en beğendiğim üç Türk romanını sorsalar, hiç duraksamadan Yaşar Kemal'in Orta Direk'i ve Halit Ziya Uşaklıgil'in Aşk-ı Memnu'su ile birlikte Sabahattin Ali'nin Kuyucaklı Yusuf'unu sayardım."

YANLIŞ anımsamıyorsam Jean-Paul Sartre, Andre Gide için, "O bizim adımıza Tanrı üzerine tartışmaları yaptı ve bitirdi" demiş.

Fethi Naci de eleştirinin, eleştirmenin saygınlığı üzerine, hepimiz adına bir mücadele verdi, bugün onun sayesinde yerimiz saygınlaştı, ilgi çeken bir konum kazandı.

Eleştiri açısından değil, roman okuru açısından da Fethi Naci'nin önemine değinmeli. Pek çok roman yayımlanıyor ve okuru arttı; bilinçli, bilgili, seçici, değerlendirmesini bilen bir roman okurunun yetişmesinde ilk ad gene odur.

Yüz Yılın 100 Romanı, Türk edebiyatından tek satır okumuş birinin kitaplığında başköşede yerini almalıdır.

Reşat Nuri'nin Romancılığı'nı okuduğunuzda onu sadece Çalıkuşu yazarı olarak tanıdığınızı fark edecek, diğer kitaplarını okuma isteği duyacaksınız. Onu okumadan Türk romanını anlayamayacağınızı da öğreneceksiniz.

Yaşar Kemal'in Romancılığı, Sait Faik'in Hikáyeciliği kitapları da iki büyük usta hakkında yazılmış en iyi incelemelerdir.

O kitapları okumadan da iki büyük yazarın iyice tadına varamayacağınız kanısındayım.

***

SAĞLIK ve uzun bir ömür diliyorum.

Fethi Naci 80 Yaşında, Metin Celál, Cumhuriyet Kitap, 5 Nisan 2007.