AYDIN DOĞAN ULUSLARARASI KARİKATÜR YARIŞMASI'nı kazananları seyrederken/okurken, her yıl karikatürün işlevi, etkileyiciliği, evrenselliği konusunda yeniden düşünürüm.
Ankara'da ödül törenini izlerken, yazısız bir sanatın, çeviriye gerek duyulmayan ortak bir dili oluşturduğunu gözlemledim.
Doksan ülkeden bin üç yüz sanatçı... Ödülün niteliğini, uluslararası değerini ispatlamaya yeter sanırım.
Haziran ayında, Antalya'da sonuçları, ödül kazananları gördüğümde, tema'lı karikatürü bekleyen tekdüzeliği sanatçı çeşitliliğinin aştığını gördüm.
Geçen yılın tema'sı Terör'dü.
Biz yıllardır bu kavramı konuştuk, yaşadık ama çizgiye gelinceye kadar bu konu beni bu kadar yüreğimden vurmamıştı.
Ölüm fotoğrafları, yok olan hayatlar... Güncelliğin savurganlığı içinde uçup gitmiş, bir yenisi oluncaya kadar unutulmuş.
Yaratıcıların çizgisindeki barut ve kan çıkmıyor. Yüzyıllarca ve o ebedileşiyor.
Artık Ankaralılar, sonbaharda siyasi başkente bir başka unvanın daha verilmesini coşkuyla bekliyorlar.
Ankara karikatürün başkentliğini seviyor.
Yayınlanan albümü mutlaka edinin; çünkü sergiyi gezersiniz karikatürler birkaç gün gözünüzün önünde canlanır ama ya sonrası...
Terör unutulmaması gereken bir kavram, onun için de yazılı kaynağı ihmal etmeyin.
* * *
BİRÇOK serginin açılışında bulundum, bunlara karikatür sergisi de dahil.
Özellikle devlet büyükleri gelip, protokol zorunluluğunun izini sürerek, sergiyi gezerler.
Bu kez öyle değildi; çünkü tema herkese birçok olayı, hepsinden önce yakın tarihi çağrıştırıyordu. Gezenlerin yüzündeki ifadeye dikkat ettim. Her biri unutamadıkları olayları, ölümleri bu çizgilerde yeniden yaşıyorlardı. Gerçeğin çizgi girdabındaki merkezkaçına kapılmışlardı. Yorumlarını bazen başkalarıyla bölüşüyor, bazen de kendi kişisel arşivlerindeki bir yere koyuyorlardı.
Mehmet Ateş Gülcügil'in insanı donduran karikatürü önünde dururken, sanki bu uğurda can verenlere bir saygı duruşunu da yerine getiriyorlardı.
Karikatür nedir? İşte Terör kavramını işleyen eserler, herkeste bir başka tanım bulmaya yol açıyordu.
Bir tek çizginin bir kanlı olayı özetlediğini gördüm. Bir tek çizginin binlerce kişinin cenaze töreninden daha çok hüzün yarattığının tanığı oldum.
* * *
BU sergiyi bütün Türkiye ve bütün dünya görmeli.
Ustaların karikatürleri bulunduğu için değil, Terör'ün ne olduğunu insanlığın bütün benlikleriyle algılayabilmesi için.