‘Cinaî Muhabbetler’in zamanı

Son yıllarda polisiye edebiyata artan ilgiyi birkaç açıdan incelemek gerekiyor.

Birincisi; okurun tür çeşitliliğine yönelmesi. Polisiye romanların da edebiyat dairesi içinde yer almasının keşfi.

Belki bu öğelerden de önemlisi, polisiye romanların toplumun anatomisini irdelemesi.

Roman kahramanlarının sevilmesi.

Nedense bizde polisiye roman okunup atılacak bir sınıfa koyulurdu, ciddiye alınmazdı. Oysa edebiyat tarihindeki pek çok önemli romanın, polisiye sınıfına dahil edilebileceği gerçeği apaçık ortadadır. Şehirlerin arka sokakları, klişe deyimle batakhaneleri bu romanlarda anlatıldı, gizli yüzü bunların sayfalarına yansıdı.

Romanların zihin çalıştırıcı yanlarını da anımsatalım.

Kemal Tahir’e, “Bir romana başlamakta sıkıntıya düştüğünüzde ne yaparsınız” diye sorduğumda, “Agatha Christie okurum” demişti.

Ustanın, Mayk Hammer romanlarını ustaca yazdığını bilince, bu cevap daha da anlam kazanır.

Dashiel Hammet’in Malta Şahini’nin başka dillerdeki çevirilerinin önsözünü ünlü yazarlar yazdı, kitap bence modern klasikler arasına girdi.

Eski polisiyelerin de yayınlanması, hem o dönemde polisiye edebiyatın yerini hem de o günün suç haritasını göstermektedir.

Bu eserler sosyoloji açısından da incelenmelidir.

Bugün mafya diye nitelediklerimiz belki dünün külhanbeyleriydi.

İşlenen cinayetlerin tahlili, cezalandırma biçimleri de hukuk düzenini, yargılama sistemini ortaya koymaktadır. Onların bugünkü dile aktarılması, nostalji dalgasında her şeyi asil gösteren cilalanmış kitapları da adeta yalanlamıştır.

221B* gibi polisiye edebiyata dair dergiler de bu alanı genişletmekte, bilgilerimizi yenilemektedir.

Derginin yeni sayısında ‘Agatha!’ dosyası polisiyenin büyük ustasını yeniden hatırlatıp, yeniden okumamızı, filmlerini seyretmemizi sağlayacaktır.

***

SEMPOZYUM programını, konuları ve katılımcıları yazayım. Mekân, MSGSÜ Sedad Hakkı Eldem Oditoryumu.

Saat 10.00-11.00 arasındaki açılış konuşmalarını MSGSÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Kayhan Ülker, Ahmet Ümit ve ben yapacağız.

I. Oturum: (11.15-12.30)

Unutulmuş Yazarlar/Unutulmuş Polisiyeler

Moderatör: Prof. Dr. Abdullah Uçman

Konuşmacılar: Banu Öztürk, Hilmi Tezgör, Didem Ardalı

II. Oturum (13.30-14.45)

Çağdaş Türkçe Polisiyede Kurmaca ve Teknik

Moderatör: Didem A. Büyükarman

Konuşmacılar: Seval Şahin, Tülin Ural, Zeynep Tüfekçioğlu

III. Oturum (15.00-16.15)

Polisiye Kurguda Karakter Yaratmak

Moderatör: Seval Şahin

Konuşmacılar: Ahmet Ümit, Emrah Serbes, Alper Canıgüz

IV. Oturum (17.00-18.00)

Suç-Şehir ve İstanbul

Moderatör: Ahmet Ümit

Konuşmacılar: Celil Oker, Hesna Onbaşı, Derviş Şentekin, Verda Pars

***

POLİSİYENİN konuşulacağı bu renkli programı kaçırmayın.