Çevirmenlerin başucu kitabı
Bir yabancı dili iyi bilmek, Türkçeye iyi çeviri yapmak için yeterli değil. Çevirmenler, çeviri yapmaya başlayacaklar için çok önemli, masalarında bulundurmaları gereken bir kitap yayımlandı.
Çevirinin bizde ve dünyadaki önemini, etkisini, işlevini söylemenin anlamı yok. Rönesans’tan başlayarak, dünya kültürünü evrensel kılan çeviridir. Hasan Âli Yücel’in başlattığı Milli Eğitim Yayınları’nın kaç kuşağa Doğu ve Batı klasiklerini tanıttığını anımsatmakta yarar var. Şimdi o kitaplar Türkiye İş Bankası Yayınları tarafından yayımlanıyor. Birçok çeviri ödülü konuldu.
Peki iyi çeviri nasıl yapılır, kuralları nedir, nerede yanlış yapılır, ayrı ayrı türlerin çevirisi arasındaki farklı yaklaşımlar nelerdir? Çeviri üzerine kafa yoran Ülker İnce-Dilek Dizdar’ın ‘Çeviri Atölyesi-Çeviride Tuzaklar’ kitabını okurken, şimdiye kadar okuduklarım üzerine düşünmeye başladım.
İyi, usta çevirmen Ülker İnce, dilimize birçok kitabı kazandırdı, ödüller kazandı. Hacettepe, Boğaziçi üniversitelerinde çeviribilim dersleri verdi. Bu özelliği kuramsal çalışmalarla uygulama arasındaki dil ve edebi bağı kurmasını sağladı.
Dilek Dizdar, Türkiye’de ve yurt dışında çeviribilim konusunda dersler veriyor, araştırmalar yapıyor. Giriş’ten kitabın tanıtımı üzerine birkaç not: “Bu kitap çeviri yapan, çeviri yapmayı öğrenmek isteyen ya da çevirinin nasıl bir iş olduğunu merak edenler için yazıldı. Çünkü kitabın hazırlayıcıları olarak biz de kendimizi hep öyle görüyoruz.
Zaten 1990’ların başında Boğaziçi Üniversitesi’nde öğretmen-öğrenci ilişkisiyle başlayan dostluğumuzda, çeviri üzerine birlikte düşünmenin önemli bir payı oldu.”
Anabaşlıklara gelince: Zihin Gözüyle Görerek, Kulağıyla Duyarak Sahne
Bir tiyatro metni nasıl çevrilir?
Bir Gazete İçin Haber Metni Çevirmek
Haber başlığından başlayan bir çalışma. Gazetecilik söylemi.
Bir Aletin Kullanım Kılavuzunu Kullanıcılar İçin Çevirmek
Terimlerin önemi.
Yarı Yazınsal Bir Yolculuk Metnini Yarı Yazınsal Bir Metin Olarak Çevirmek
Özel adlar.
Bir Edebiyat Metnini Edebiyat Metni Olarak Çevirmek
Estetik haz. Her maddenin sonunda ‘Alıştırmalar’ bölümü yer alıyor. Kitapta iki bölümü, gündelik yaşamda kullanıldığı için merakla okudum. Birincisi, Aletin Kullanma Kılavuzu; diğeri de Bir Gazete İçin Haber Metnini Çevirmek. Bence yalnız çevirmenler için değil, hepimiz için yararlı bir kitap. Çeviri okuduğumuza göre mutlaka almalısınız.
