ÇEKÜL 25 yaşında

TÜRKİYE’DE kültürel dokunun korunması konusunda yaptığı olağanüstü çalışmalarla tanıdığımız ÇEKÜL Vakfı (Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı) 25’inci yılını kutluyor. ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, 25’inci yılda bakın hangi mesajı veriyor: “Kültür barışın önkoşuludur. Kültürel mirasın korunmasında öncelikli değer barıştır. Savaş doğal ve kültürel mirası yok eder. Bu nedenle kültür öncelikli politikalar geliştirilmelidir.”
Metin Sözen’in bu mesajını iktidar adayı bütün partiler belleklerine kaydetsinler. Gerçekten de barbar işgalcilerin kültürel varlıkları, müzeleri nasıl tahrip ettiklerini lanetleyerek televizyonlardan izliyoruz. Tarih boyunca da okuduk, gördük...
Metin Sözen’i yakından tanırsanız, bir işe, bir ideale adanan ömrün bir kişide anıtlaşmasını görürsünüz. Türkiye’de dolaşmadığı kenti bir kenara koyun, sanırım ayak basmadığı bir santimetrekare yer yoktur.
Türkiye’nin doğal ve kültürel mirasını korumak amacıyla 1990 yılında kurulan ÇEKÜL’ün 150 yerleşim bölgesinde, temsilcileri ve yüzlerce gönüllüsü bulunuyor.
1992 yılında İstanbul’da başlattığı ağaçlandırma projesi Türkiye’nin bütün kentlerine yayıldı, bütün yöreler ağaçlandırıldı. ÇEKÜL’ün sloganı şu: “Doğa ve kültürle varız.”
ÇEKÜL bütün çalışmalarını ulusal boyutta gerçekleştirdi, birçok sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yaptı. 15’inci yılını kutlayan Tarihi Kentler Birliği ile birçok ortak çalışma gerçekleştirdi.
“ÇEKÜL Çarşamba Kent Toplantıları” ile kentlerde yürütülen, yürütülmesi planlanan projeler görüşüldü. Bilim insanları, akademisyenler, mimar ve şehir planlamacılar, uzmanlar, uygulamada deneyimli kişiler, valiler, belediye başkanları, valiliğe ve belediyelere bağlı personeller ve sanat tarihçisi birçok insan katılımcı olarak yer aldılar.

* * *

25’inci yılında ÇEKÜL’ün faaliyetlerini rakamlarla anımsatalım:
-1994 yılında başlatılan 7 Ağaç Ormanları girişimi ve 900.000 doğaseverin desteğiyle 16 ilde, 36 sahaya 4 milyon ağaç dikildi.
-2000 yılında kurulan Tarihi Kentler Birliği’nin hibe desteğiyle, 190 proje hayata geçirildi.
-28 kentin Kültür Öncelikli Bölgesel Yol Haritaları çıkarılarak yerel yönetimlere destek verildi.
-ÇEKÜL Akademi ile 2.026 belediye çalışanına eğitim verildi.
-Kentler Çocuklarındır Programı’yla başlayan ÇEKÜL’ün eğitim çalışmaları kapsamında, 92 yerleşim yerinde, yaklaşık 5 bin öğrenciye eğitim verildi.
-2011 yılında başlatılan “Çarşamba Kent Toplantıları” ile 136 yerleşim yerinden, 441 konuk ağırlandı. Toplantılarda, 138 yapının restorasyonuna, 28 kent müzesi çalışmasına, 52 müze çalışmasına, 34 kültür envanterinin oluşturulması sürecine, 22 sanayi mirası projesine, 337 kültürel miras projesine, 101 doğal miras projesine, 112 arkeolojik miras projesine destek verildi.
Bu listeye baktığınızda, Türkiye’deki çalışmalardaki önemini ve gerçekçi çalışmalarını anlayabiliyoruz.
ÇEKÜL gibi vakıfların önemi ve işlevi, tarihi mirasımızı koruma girişiminde bulunurken, bunu devlet ve yerel yönetimlerin de katkısıyla yapılabileceğinin bilincinde olmaları. Herkesi projeye katmaları. Başarının büyük sırrının burada yattığı kanısındayım.

* * *

ÇEKÜL’ün çalışmalarının aynı tempoda, aynı tutkuyla sürmesini dilerim. Nice 25 yıllara.