Cebinizde taşıyacağınız bir sözlük

Hele şimdi, bir basın toplantısına gittiğinizde dizüstü bilgisayarınızdan hemen gazeteye yazınızı ulaştırabilirsiniz. Gelin görün ki her dalın uzman muhabirleri olsa da gene de bilmediğiniz kelimelerle, kavramlarla, terimlerle karşılaşırsınız. Sanırım o anda internete girip bilmediğiniz bir deyimi arama zahmetine katlanmazsınız. Yabancı bir sözcüğü okurun anlamasına bırakamazsınız. Ayrıca yazıişleri masası da size bunun ne demek olduğunu sorar, yanıtlamakta, açıklamakta sıkıntıya düşersiniz.

Ben bugün size pratik, kolay bir çözüm önereceğim.

Adı: ‘Türkçe-İngilizce Sosyal Kelimeler Sözlüğü’.

Cebinize ya da sırt çantanıza koyacağınız sözlüğün ebadı 10X16 ve 187 sayfa.

‘Siyaset Bilimi, Uluslararası İlişkiler, Hukuk, İktisat ve Mütercim Tercümanlıkta Yardımcı Kelimeler’.

Tanju Tatlı*.

Birçok durumda ihtiyacınızı karşılayacak bir sözlük.

Türkçe, Osmanlıca ve İngilizce karşılığı var kelimelerin.

İnternet çıkalı masalarda sözlüğe pek rastlanmıyor. Oysa internet bu konuda yetersiz. Türk Dil Kurumu’nun ve bazı başka kurumların da sözlükleri internette var. Ama ben zamanla savaşanların durumundan söz ediyorum.

Gazete okuru, günün acele yaşamında bilmediği kelimeyle, kavramla, terimle karşılaştığında yazıyı okumayı bırakır. Bir ekonomistin, bir sanatçının söylediğini, basın toplantısında anlatılanları anlayamaz.

*

ÖNSÖZ’de sözlüğün ve hazırladığı sözlüğünün işlevine değiniyor Tanju Tatlı:

“İki kelime arasında kadim bir ilişki, çağdaş bir etkileşim var. Her an yenilenen ve her an dönüşen bir etkileşim. Yaşantılar, öğrenmeler, deneyimler, gözlemler ve tabii ki sosyal, bilimsel gelişmeler bu yenilenmede etkili. Genel çerçevede yaşamın kendisi gibi. Kelimeler de canlı. Bazen gündemdeler, bazen unutulmaya yüz tutuyorlar. Onlar ve zihnimizdeki karşılıkları ile düşünüp, karar alıp, harekete geçiyoruz.

Eskiden daha çok kullanılan kelimeler ön plana çıkarılarak, güncel karşılıkları ve İngilizce karşılıkları verildi.”

Sayfa düzeni örneği:

Abidevi-anıtsal-monumental.

Bir arkadaşım sözlükten bir kelime seçer, onu okur, kullanıldığı cümleye de baktıktan sonra sözlük dağarını zenginleştirirdi.

Kelimelerin değişimi, toplumsal diyalogları da belirler.

Mizah edebiyatındaki kelimeler her kuşakta değişir, özellikle bu değişim argoda kendini gösterir. Gırgır dönemi ile bugünün mizah dergileri arasındaki fark bu savımızı ispatlar.

Ferit Devellioğlu ile Hulki Aktunç’un argo sözlükleri arasındaki fark, dilin değişim grafiğini göstermesi açısından ilgi çekici sonuçlar doğurur.

Böyle bir karşılaştırmanın çalışması Türk dil hareketleri bakımından ilgi çekici sonuçlar ortaya koyacaktır.

Bu karşılaştırmalar için Gırgır olayının kitabını yazan Gökhan Demirkol’un tespitleri bugüne de ışık tutar.

*

GERÇEKTEN günlük ihtiyacı karşılayacak ideal bir sözlük.

(*) Siyasal Kitabevi Yayınları.

Tel: 0 312 419 97 81

e-posta:info@siyasalkitap.com

http//www.siyasalkitap.com