Bir divayı sindirerek dinlemek

Rahmetli, büyük zekâ Kurthan Fişek’in bir sözünü anımsıyorum:

“Ünü Kapıkule’den öteye giden herkesi kutlamak lazım.”

Leyla Gencer’i (1928-2008) ilk kez eski Dram Tiyatrosu’nda Tosca’da dinledim. Bir kuyrukta uzun süre bekleyerek bilet alabilmiştim.

İtalya’ya gidince, hemen hemen bütün uzunçalarlarını, CD’lerini aldım. Ne yazık ki bunların hepsi de korsandı.

Roma’da müzik mağazasına gidip adını söylediğimde, satıcıların hepsi çevremi sarar, onun vatandaşı olmamdan duyduğum gururu yaşatırlardı bana.

İtalya temsilcimiz Mehmet Demirel aracılığıyla, birçok İtalyan konservatuvar öğrencisi ondan randevu almak isterlerdi.

Türkiye’de adına bir şan yarışması da düzenleniyor.

Bana gönderilen paket, yazımı ışıldattı, zaten tatile gitmem beni onun sesiyle baş başa bıraktı.

6 CD’den oluşan albümün adı şöyle:

Leyla Gencer

Donizetti Kraliçeleri

Leyla Gencer’in dünyaya tanıttığı üç opera:

Anna Bolena

Roberto Devereux

Maria Stuarda.

Albümde librettolar üç dilde yer alıyor.

Albümün başında Borusan Genel Müdürü Ahmet Etem Erenli’nin “Leyla Gencer’i Anmak ve Donizetti Rönesans’ı” başlıklı yazısı CD’lerin içeriği konusunda dinleyiciyi bilgilendiriyor: “Özellikle Caterina Cornaro, Roberto Devereux, Belisario, Maria Stuarda, Poliuto, Lucrezia Borgia ve Anna Boleno’da seslendirdiği karakterlerin yorumlanmasına getirdiği yenilikler, bu eserlerin canlanıp günümüzdeki popülerliklerine ulaşmasında büyük rol oynamıştır.

Gencer, Maria Callas’ın açtığı bu kulvarda bayrağı taşımış ve Montserrat Caballe, Beverly Sills, Joan Sutherland ve Janet Baker gibi büyük isimlerle birlikte Donizetti Rönesansı’ını doruğa ulaştırmıştır.”

*

LEYLA GENCER, katıldığı bir seminerde Donizetti hakkında konuşmuş: “Böyle büyük bir gelenekle ilgili bir seminere katılmak biraz korkutuyor beni. Bu durumda bir çelişki olduğu söylenebilir. Bir solist olarak birçok Donizetti operasında canlandırdığım rollerin gerçekliğini yakaladığıma ve izleyiciye aktardığıma eminim. Beni bu nedenle buraya çağırdığınıza göre konuyu tartışmaya açıyorum. Ben yorumlarımın göreceliğini hissediyorum, bugün oynasaydım belki bazı değişiklikler yapardım. Bu gözle yeniden bakmak kolay değil.

Fakat her halükârda prensiplerimin doğruluğundan kesinlikle eminim, özellikle Donizetti için.”

Bu konuşmasında diva, Donizetti besteleri üzerine, başka icralarla karşılaştırarak yorumlarda bulunuyor.

Bir sanatçının, icraları, yorumları üzerine nasıl bilgiyle konuştuğunu, yaptıklarını sağlam ölçütlerle gerekçelendirdiğini görüyoruz.

Konuşmanın sonunda “Bir Tavsiye”de bulunuyor: “Sizlere bir şey hatırlatmak isterim. Bu üç eser arasında, iki kraliçenin açık karşılaştırıldığı bir opera vardır: Maria Stuarda. Onu bu bakış açısı doğrultusunda tekrar dinlemenizi isterim.”

Divanın sanatı üzerine yorumu bunları yeniden dinlememizi gerektiriyor. Onunla bir konuşmamızda, orkestralar üzerine yorumlarını da dinlemiştim.

Ünlü orkestra şefi Arturo Toscanini’nin İtalya’da Duma Katedrali’ndeki cenaze töreninde Verdi’nin Requiem’inin son bölüm soprano partisini de Leyla Gencer okumuştu.

İstanbul’da külleri Boğaz’ın sularına serpilirken, bir divanın özlemini yaşadık. Odanıza çekilin, ister açık, ister kulaklığınızı takın ve Leyla Gencer’i dinleyin.

..............................

Sponsorluğunu Borusan Sanat’ın yaptığı albümün dağıtımını AK Müzik yapmaktadır.