Bilge Karasu’yu okumak ve okutmak

Teorik Bakış adlı dört ayda bir yayımlanacak toplum bilim dergisi yayın dünyamıza adım attı. Bu tür dergilerin bizim için önemli bir gereksinimi karşıladığı gerçeğini belirterek, ona, hoş geldin diyorum.
Daha önce, Türkiye sosyoloji alanına yeni bir hareketlenme getirebilmek için, yıllarca ‘Toplumbilim’ dergisini yöneten Ali Akay, ‘Teorik Bakış’la kaldığı yerden devam ediyor. Arşivimizin nitelikli yayınlarından olacak ‘Teorik Bakış’ın ilk sayısının editörü, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Doğan Yaşat. İlk sayıyı Bilge Karasu’ya ayırmışlar. Çok da iyi etmişler.
İyi yazarlarımız üzerine, farklı disiplinlerden isimlerin bakış açılarının Bilge Karasu’nun Türk edebiyatındaki özgün ve özgül yerini saptamada büyük yararı olduğu tartışılmaz. Çünkü Karasu sıradan yaklaşımlarda anlatılacak ve anlaşılacak bir yazar değil. Onu bir edebiyatçı kimliğiyle bir yere oturtmak birçok yanının ihmali anlamına gelir. O, yazdıklarının kuramını da oluşturan, edebiyatın derin sorunlarını irdeleyen, edebiyatın az rastlanan özelliklerini taşır.
Bilge Karasu sayısındaki yazarlar kimler? Ali Akay, Doğan Yaşat, Fatih Özgüven, Yıldırım Arıcı, Burcu Çetin, Mehmet Nemutlu, Hülya Mete, Hilmi Tezgör, Burak Kesgin, Cafer Bidav, Ahmet İnam.

YENİ GÖRÜŞLER

Ali Akay ilk sayı dolayısıyla, derginin hayata geçme ihtiyaçlarını sıraladığı giriş yazısında, aynı zamanda günümüz Türkiye sosyolojisinin geçirdiği evreleri aktarıyor. Ondan sonra Bilge Karasu’ya farklı bakışların dile getirildiği, yeni şeylerin söylendiği yazılar birbirini izliyor.
Editör Doğan Yaşat’ın Bilge Karasu’yu Yazmak yazısı, dosyadaki yazarların yazıları hakkında bilgi veriyor. Böyle bir ön bilginin, okur için, bir rehber niteliği taşıdığı yadsınamaz. Dosyadaki bazı yazılar biraz daha öne çıkıyor. Zira şimdiye kadar Karasu hakkında yazılanlara, bilinenlere yeni görüşler, saptamalar katıyor. Mehmet Nemutlu’nun Eşzamanlılık Doku Biçim: Karasu yazısı dosyanın dikkate değer yazılarından. Bir bölümü beraber okuyalım:
“Göçmüş Kediler Bahçesi’nin hem bütününde hem de bu toplamı oluşturan masalların bazılarında iç içe geçmiş metinler söz konusu. (...) İşte burada, metinlerin iç içe geçirildiği bu yerde, iç içe geçirilmiş bu satırları defalarca üst üste okuyan biri, bir piyanistin -diyelim- önce sağ sonra sol elinden gelen sesleri kendi zihninde eşzamanlı kılmaya çalışıyor gibidir. Onları bir yandan kendi bağımsızlıkları içinde işitiyorken, öte yandan, birlikte çalınsalar nasıl duyulacaklarını kestirmeye çalışmaktadır. Bunun için okur, her bir satır sonunda, o satırdan öğrendiğini bir süre bekletmek, bir sonraki satır bitince, kaldığı yerden devam etmek durumundadır...”

RADYO OYUNLARI

Hülya Mete’nin Bilge Karasu’nun Radyo Oyunları Sözün Sesi yazısı Karasu’nun bir başka türdeki çalışmalarının, o türe getirdiği yeniliği ve derinliği işliyor: “Karasu’nun radyo oyunları iki bölüm halinde incelenebilir: ‘Gidememek’ oyunu ilk bölümü, ‘Aşk’ ve ‘Sevilmek’ oyunları ikinci bölümü oluşturmaktadır. ‘Gidememek’in şiire yakın olduğunu belirtmiştik. Oyunda sözlerin hangi kişi tarafından söylendiği, tam olarak kaç kişinin yer aldığı belli değildir. ‘Sevilmek’ ve ‘Aşk’ oyunlarında ise kişiler belirgindir. Bu iki oyunun önemli bir özelliği de tam anlamı ile bir radyo oyunu olmasındandır. Çünkü sesleri, karakterlerin olmazsa olmaz bir parçasını oluşturmaktadır. Yazar karakterlerin sesini metinde belirtmektedir.”
Teorik Bakış’ın dosyası Bilge Karasu’yu daha önce/zaten okuyanlar için çok yararlı bir kaynak. ‘Teorik Bakış’ nitelikli süreli yayın ihtiyacını giderdiği kadar, yeni Bilge Karasu okumalarına da kapı açıyor.

Teorik Bakış 1
-4 Aylık Toplumbilim Dergisi-
Genel Yayın Koordinatörü: Ali Akay
Sayı Editörü: Doğan Yaşat
Sel Yayıncılık

Doğan Hızlan’ın seçtikleri

Jack Kerouac
Big Sur
Siren

Haldun Dormen
Anılar
YKY

Melih Cevdet Anday
İsa’nın Güncesi
Everest

Akif Pirinççi
Felidae
Aylak