Ara Güler’in arkeoloji fotoğrafları

Engin Özendes’in hazırladığı ‘Tarih Size Bakıyor - Ara Güler Fotoğraflarında Arkeoloji’ bu özelliğiyle önem taşıyor.

Kitabın başında Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un ‘Takdim’inden birkaç satır:

“Ara Güler Müzesi’nin katkılarıyla yayıma hazırladığımız ‘Tarih Size Bakıyor’, büyük usta Ara Güler’in benzersiz perspektifinden Afrodisias, Nemrut, Karatepe, Efes, Bergama, Göbeklitepe gibi alanların yanı sıra Orhun Yazıtları’na da bakışlar içeriyor. Ara Güler, Enstitü’de tecessüm etmesini arzu ettiğimiz çağlar üstü bakışı ve estetiği sanatıyla ortaya koyuyor.”

‘Sunuş’, Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü Yayın Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nevzat Çevik’in:

“Fotoğraf şiire gebedir. Aynı zamandan değil ama aynı soydan gelirler. İkisi de yormaz insanı. İkisi de lafı uzatmadan en kısa ve en etkili yoldan söylerler söyleyeceklerini. Biri kulaktan, biri gözden girer beyin ve yürek derinliklerine. Biri kalemle yazılır, biri ışıkla. Fotoğraf, hiçbir zaman ulaşamayacağınız her şeyi zamanın derinliklerinden size taşır. Ay yüzeyindeki ayak izleriyle, hiç görmediğiniz Atatürk’ün kararlı mavi gözleriyle, uzaktaki sevgililerinizle ya da soluk bir siyah beyaz düzlemde Ayıntab’ın en erken resmiyle ve daha milyonlarca niceleriyle hep fotoğraflarda buluşuruz. Derinliği sadece 200 yıl olsa da elimizdeki en güvenilir zaman yolculuğu aracıdır fotoğraf: Belgedir. Şimdiki zamanın photoshop hilelerini saymazsak doğrucudur da: Tarafsız ve adil davrananları, gördüğü gibi yorumlayanları bu nedenle ‘objektif’ diye niteleriz.

Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü’nün AB Projesi aracılığıyla organize ettiği Ara Güler’in arkeoloji içerikli fotoğrafları sergisinin küratörü olan sevgili Engin Özendes çok başarılı bir sergi gerçekleştirdiği gibi bu kataloğu da yayına hazırlamıştır.”

Engin Özendes’in ‘Tarih Size Bakıyor’ yazısındaki bir ara başlık ‘Arkeolojiyi Fotoğraflamak’:

“Arkeolojik mekânların fotoğraflanması fotoğrafın belge yanının en önemli örneklerindendir. Arkeoloji için fotoğraf; belgeleme, kayıt altına alma, arşiv hazırlama ve yerin tanıtımı anlamında çok önemlidir. Bunun dışında fotoğraflar, yayınlar aracılığıyla bu değerlere ilgi çekmek, destek sağlamak amacı ile de kullanılabilir.”

ARA GÜLER FOTOĞRAFLARINDA ARKEOLOJİ

“ARA GÜLER, belge fotoğrafçılığının ustasıdır. Sokaklar, insanlar, portreler onun fotoğraflarında yeniden can bulur. Özellikle de arkeolojik alan çekimleri orada yaşanmış tarihi, öyküyü yeniden yaşatırken sizi de bu öykünün içine alır. Fotoğrafı izlerken bir yandan yaşarsınız. Onun bakışı, görüp gösterdiği; bilgisi, seçtiği konulardaki kişisel önermesi, deneyimi ve yaşamıdır.

Onun Anadolu fotoğrafları, yedi Olimpos Dağı’ndan kopup gelen ve koskoca Anadolu platosu üzerinde birbirine sarılan rüzgârlarda yaşayan insanların destanıdır.

Antik bir sütunun komşu tarla sınırını belirlemek üzere konduğu bahar toprağının üzerinde çift süren, Nikea kentinin savunmasını üstlenmiş iki büyük mermer başın kentin dışını sürekli gözetlediği asırlar öncesi kapıdan geçerek tarla dönüşü yapan, Likya kaya mezarına sırtını dayayarak dinlenenlerin öyküsüdür.

Ara Güler’in arkeolojik alan fotoğrafları, tarihin görsel güzelliğinin doğru ışık kullanımı ile yarattığı atmosferin içine alır izleyeni...”

Özendes’in kitabındaki önemli bir bölüm de ‘Bu Topraklarda Söylenen Öyküler’ bölümü...

*

FOTOĞRAFIN ünlüleri, yapıtları üzerine bilgileri öğreneceğimiz bir katalog.

(Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü Yayınları)