Antik kentleri gezerken

Bir kitap okuyun, oranın tarihini öğrenin, o zaman gezinizden daha çok zevk alırsınız.
Örneğin, gittiğiniz yerlerde varsa ören yerlerini, antik kentleri mutlaka görmelisiniz. Hem bu toprakların önceki sahipleri hakkında bilgi edinirsiniz, hem de neden medeniyetler beşiği dendiğini anlarsınız... Son yılların büyük keşfi Göbeklitepe’nin adı bile neden söz ettiğimizi fazlasıyla gözler önüne seriyor aslında! Ayrıca sıradan bir dolaşma ile tarihi bir yeri gezme arasındaki farkı hemen anlarsınız.
Geziyle ilgili bazı kitaplar var ki, onları mutlaka kütüphanenizde bulundurmanız şarttır. Çünkü yalnız gezmek için değil, okuduğunuz bir seyahat kitabı, hatta bir roman, bir deneme için bile o kitaba gereksinim duyarsınız.
İşte İlhan Akşit’in Türkiye’nin Antik Kentleri* kitabı bütün bu unsurları, bilgiyi içeriyor.
Önsöz’de bizim bugün araştırma yaptığımız kazı yerlerinin 133 olduğunu belirtiyor, diğerlerinin üstüne binalar yapıldığından bunları görmek, kazmak artın ne yazık ki mümkün değil.
Oysa yazarın belirttiğine göre, 1500’e yakın antik kent varmış.Kitabın hazırlanışı konusunda bilgiyi de Önsöz’den öğrenebilirsiniz.
Anadolu’da Tarih Basamaklarında başlıklı yazı genel bir bilgilendirme sonunda şöyle sona eriyor: “Altı yüz yıl boyunca ayakta kalarak tüm Anadolu ve Avrupa’nın bir kısmını toprakalarına katacak bu imparatorluk I. Dünya Savaşı’nın ardından yıkılırken 1923 yılında kurulan Türkiye Cumhuriyeti’ne dünyada hayranlık uyandıran birçok eseri de miras bırakacaktır.
Türkiye Cumhuriyeti, 1923 yılından beri Anadolu toprakları üzerinde kurulan uygarlıklardan kendisine kalan eserleri gün ışığına çıkartma ve muhafaza etme gayreti içersindedir.”

***

İSTANBUL YENİKAPI NEOLİTİĞİ, kısa zaman önce yapılan kazılarda ortaya çıkarılmış ve çıkan objeler de sergilenmişti. I. Theodosios’un yaptırdığı limanın altından bu yerleşme alanı çıkmıştı. Kitapta bununla ilgili detaylı bilgiler de veriliyor.
Sanırım birçoğunuz Troya/Truva’yı biliyor. Tahta At efsanesinin yanı sıra birçok özelliği de buradan okuyacaksınız.
Assos, bilinen, birçok kişi için vazgeçilmez tatil beldesi. Nasıl bir yerdir, ben de bu kitaptan okudum, birçok dostum var. Üstelik orada uluslararası bir felsefe sempozyumu yapılıyor. Bir gün gidip göreceğim.
İzmir gezdiğiniz, ziyaret ettiğiniz bir kent! Peki Symirna’yı yani İzmir’in tarihini ne kadar biliyorsunuz?
İncelemelerimden çıkan bir sonucu paylaşmalıyım; genellikle bir kentte yaşayanlar o kentlerinin tarihini merak etmezler. Oysa önce orada yaşayanlar bu bilgileri edinmelidirler.
Bazı yerler var ki, onlarda yapılan kazıları, çalışmaları gazetelerden okuyor, televizyonlardan dinliyorsunuz. Hatta bazıları için dernekler kuruluyor.
Bu yerlerin başında Aphrodisias geliyor.
Knidos da ilgi gören, ziyaretçi çeken bir yer.
Tarsus’u, Anavarza’yı görmeyenler varsa, bu kitaptan sonra oraya mutlaka gideceklerdir.
Göbeklitepe, Zeugma’nın gündemde kaldığını, yerli ve yabancı turistlerin buralara ilgi duyduğunu bildiğimden, kitabın bu bölümlerini daha dikkatli okumalarını salık vereceğim.

***

GEZENLER, arkeolojiye meraklı olanlar için kütüphanelerinin temel kitaplarından biri.

Türkiye’nin Antik Kentleri, Arkeolog İlhan Akşit, Akşit Kültür ve Turizm Yayıncılık.