Afrika edebiyatını ne kadar tanıyoruz?

Ahmet Sait Akçay’ın ‘Modern Afrika Edebiyatı - Dönemler, Temalar, Yaklaşımlar’ kitabını görünce hemen okumaya başladım.

Akçay daha önce de ‘Hece’ dergisinin ‘Afrika Özel’ sayısının editörlüğünü yaptı.

Afrika’nın edebiyatını, edebiyatçılarını okursak siyasal olayları bir düşünce temeline oturtabiliriz.

Yazar kitabı kime adamış:

“Dost, mentor ve kardeş olarak gördüğüm Sevgili Harry Gruba’ya, -hiç eskimeyecek- anısına.”

Kitap 24 bölümden oluşuyor.

Giriş’te Afrika edebiyatının çeşitliliğini tanıtıyor.

“Ex Africa semper aluquid novi, ‘Afrika’dan her zaman yeni bir şeyler çıkar’” anlamına gelen bu meşhur Latin sözü, doğa bilimci, filozof Yaşlı Pliny’ye ithaf edilir.

Buradaki ‘yeni’ ifadesinden kasıt, şüphesiz kıtanın yeraltı zenginliği, imkânları falan değildir. Afrika farklıdır, demek ister Pliny aslında. Afrika’nın sürekli emperyal güçlerce cazip bulunmasının altında yatan sebep de ‘farklılık’tır.

Günümüzde postkolonyal ve Afrika çalışmalarının önemli isimlerinden Simon Gikandi, ’African Literature and Colonial Factor (Afrika Edebiyatı ve Sömürge Faktörü)’ adlı yazısında sömürgeciliğin gerek yerli dillerde gerekse Avrupa dillerinde gelişen modern Afrika edebiyatının çerçevesini belirlediğini iddia eder.

Sömürgeciliğin, on sekizinci yüzyıldan itibaren ‘Afrikalı bir yazar olmanın ne anlama geldiğini’ biçimlendirdiğini iddia eden Gikandi, edebiyat biçiminin de bu sayede belirlendiği görüşünü savunur.

Afrika edebiyatında romanın başat olduğu uzun bir dönemin yanı sıra şiirin de öncülüğünden bahsetmek gerekir.

Afrika edebiyatını okumak ve tartışmak, bugün neye tekabül eder? Elbette ki bu sorunun pek çok yanıtı vardır.

Bazı bölümleri okuyarak Afrika edebiyatını daha yakından tanımamız mümkün:

Dokuzuncu Bölüm:

- Modern Afrika Edebiyatının Kurucusu: Chinua Achebe

On Beşinci Bölüm:

- Modernist Afrika Romanı

On Altıncı Bölüm:

- Afrika Edebiyatında Toplumcu Gerçekçilik

Yirminci Bölüm:

- Güney Afrika: Anti-Apartheid Edebiyatı

1948 ile 1990 yılları arasında hüküm süren Apartheid rejimi ayrıştırıcı uygulamalarıyla siyahların hareketlerini kısıtlamış ve denetim altında tutmuştur.

Kitapta incelenen bazı yazarları okuduğunuzu sanıyorum.

Kitaptaki birkaç ad:

- Wole Soyinka

- Chinua Achebe

- Langston Hughes

- J.M.Cotze

Edebiyatın belirleyici yönününü, tanıklığını bu çalışma bir kez daha kanıtlıyor.

Afrika üzerine haber ya da kitap, ne okursanız okuyun Akçay’ın çalışmasına bakmadan bir karara varmayın. Afrika konusunda rehber bir kitap.

ALMAN GAZETESİ ‘DİE ZEİT’TAKİ KİTAP LİSTESİ

OKUNMUŞ olması gereken eserler listesini önem sırasına göre sıralamış Alman Die Zeit gazetesi.

Halit Çelikbudak gönderdi.

1. Johann Wolfgang Goethe / Faust

2. Thomas Mann  Buddenbrooks

3. Thomas Mann Büyülü Dağ

4. Lev Tolstoy Savaş ve Barış

5. Fyodor Dostoyevski Suç ve Ceza

6. Georg Orwell 1984

7. Lev Tolstoy Anna Karenina

8. Herman Melville  Moby Dick

9. Theodoro Fontane Effi Briest

10. Hermann Hesse Siddharta

Acaba bizden bir liste yapılsa kimler yer alır?

GÖÇÜN 60. YILINDA SERGİ

GÖÇÜN 60. yılında 1968’den beri Almanya’da yaşayan yazar, çevirmen Ahmet Arpad, Manheim’da bir fotoğraf sergisi açtı. Türkiye’yi dolaşan Arpad, 45’ten fazla sergi açtı, 95’e yakın kitap çevirdi.

2012’de Tarabya Çeviri Ödülü’nü, 2018’da Talât Sait Halman Çeviri Ödülü’nü kazandı.

Ahmet Külahçı, sergiyi söyle tanımlıyor: “Gözleriyle konuşan insanlar.”

Arpad, Türkiye’de Alman ve Avusturya Lisesi’nde, İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı’nda okudu.