×
Bugün köşemin konuğu Bingür Sönmez:
“Sayın Doğan Hızlan,
Meslektaşlarımız arasında bir konuda yazılmış yüzlerce makale arasından bir tanesini çekerek o konu hakkında lehte veya aleyhte konuşarak akıl karıştırmak pek moda oldu. Yumurta konusunda bu çıkışların, yanlış anlaşılan verilere dayalı olup beslenme ihtiyaçları açısından topluma uzun vadede gerçekten zarar verdiği ve gereksiz paniğe neden olduğu ortadadır. Bir ay önce Çeşme-İzmir’de her iki yılda bir Avrupa ülkelerinden birinde düzenlenmekte olan ‘18. Avrupa Yumurta Kalitesi ve Yumurta Ürünleri Sempozyumu’ yapıldı. Kongreye 32 farklı ülkeden yaklaşık 200 bilim insanı katıldı. Ben de bu vesile ile yumurta konusunda ‘son 50 yılda yazılmış bilimsel makaleleri tarayarak’ bir sunum yaptım. Sizin de akıl karışıklığınızı giderebilmek için bu sunumun küçük bir bölümünü sizinle bölüşmek istiyorum.
Yumurta; 18 vitamin ve mineral, protein, yağlar ve mikrobeslenme kaynağı olarak temel bir beslenme kaynağıdır. Tabiata orijinal ambalajı içinde geldiği için hiçbir katkı maddesi ilave edilemeyen, proteininin % 95 emilebilen tek yiyecektir. Yağlar derken yumurtanın 100 gramında 200 mg kolesterol bulunması, beslenme uzmanları ve sağlık kuruluşları için tartışmalı bir gıda haline getirmiştir. Normal bir yumurtanın 50-55 gr olduğunu göz önüne alırsanız bir yumurtada ancak 90-110 mg arasında kolesterol bulunur. Vücudun günlük iç yapımının 5-5.5 gr olduğu göz önüne alınırsa 50 gramlık bir yumurtada bulunan kolesterol konuşmaya bile değmez. Buna rağmen son 40 yıl boyunca toplum, yüksek kolesterol içeriğinin kalp damar hastalığı ile potansiyel ilişkisinden dolayı yumurta tüketimine karşı uyarılmıştır.
Zaman zaman bazı araştırmacılar yumurta gibi kolesterol bakımından zengin olduğu düşünülen gıdaların, plazma kolesterol düzeyini düşürmek amacıyla sınırlanmasını önermektedir (T.R. Dawber et all, 2015). Fakat sonraki zamanlarda yapılan araştırmalar, özel olarak yumurtadaki kolesterolün kan kolesterol düzeyi ve kalp damar hastalığı üzerindeki etkilerinin sınırlı olduğunu göstermiştir (Eilat-Adar et all, 2013). Bu tür yumurta aleyhinde makaleler tek tük yayınlanmakta olup, bazı meslektaşlar bu makalelerden cümleler çekerek anlamsız bir şekilde yumurta hakkında karalayıcı yorumlar yapmaktadırlar.
Amerikan Kalp Derneği 1968 yılında günde 300 mg’dan fazla diyet kolesterolü tüketilmemesini önerirken ‘haftada 3’ten fazla yumurta yenilmemesini’ de vurgulamış fakat bu rakam bizim ülkemize gelene kadar ‘hiç yenilmemesi’ şekline dönüşmüştür. Bu durum yalnızca hastalıklı popülasyonların değil, aynı zamanda sağlıklı bireylerin de ve daha da önemlisi besleyici gıdalar tüketmesi gereken yoksul toplulukların en ucuz tek protein kaynağı olan yumurta tüketiminde önemli azalmayla sonuçlanmıştır. Bu önerilerde yumurtanın yalnızca genel sağlık için önemli besinler içermekle kalmayıp, aynı zamanda kronik hastalıklara karşı koruma sağlayan bileşenleri de içerdiği hiç dikkate alınmamıştır (Maria Luz Fernandez, et all, 2016).
Bazı epidemiyolojik çalışmalar ve sistematik değerlendirmeler genel popülasyonda yumurta alımı ile kalp damar hastalığı arasında zayıf bir korelasyon bildirmelerine rağmen Amerikan Kardiyoloji Derneği aradaki zayıf bağlantı konusunda giderek artan kanıtlarla birlikte 2002 yılında yumurta tüketimi kısıtlamasını kaldırmıştır (R.H. Eckel et all 2014). Amerikan Diyet Kılavuzu Danışma Kurulu da 2015 yılında diyet kılavuzunun son versiyonunda bu kısıtlamayı kaldırmıştır (USDA National Nutrient Database 2015).
İyi hazırlanmış bu serginin kapsamlı kataloğunu da edinebilirsiniz. Böyle sergilerin katalogları kıymetini daima korur.
Yarattığı, toplumsal hareketlerin hepsini kişiliğinde bulunduran Abdülcanbaz, bütün güncelliğiyle yaşıyor.
Onun gibi birini yakından tanıyınca alçakgönüllülüğünü, sanatını, arkasındaki birikimini daha da derinlemesine idrak ediyorsunuz.
Sergiyi gezerken çoğu karelerde anılar da bana eşlik etti.
Kataloğun başında Murat Yalçın’ın Sunu’su, Turhan’ı kuşatan bütün özellikleri içeriyor:
“Yaşar Kemal, ‘Turhan Selçuk, bir edebiyat adamıdır’ demiş kırk yıl önce, ‘Çehov’da olduğu gibi Turhan’da da insanlık ağlarken gülendir.’
Gerçekten de çizginin şiiri, öyküsü, romanı (Abdülcanbaz) vardır onda. Güncel olayların, olguların ortasındaki insana tarih, bilim, kültür, sanat birikimiyle yaklaşır.”
Yaşayan Edebiyatçılar adlı bir edebiyat programı yapacaklarını, benim de bu projede çalışmamı önerdi.
İstanbul’a geldiğinde uzun uzun konuştuk, konuşacağımız birçok edebiyatçıyı tanıyordu, okumuştu, kısa süre sonra çekimlere başladık.
Gerçek bir dostluk oluştu aramızda. Her zaman yinelerim, beni radyo konuşmaları için iki kişi eğitti biri rahmetli Oktay Arayıcı, program konusunda da Oray Tuğlan.
Televizyon konusunda eğiten de Sedat Örsel. İki alanda da eksiklerim, hatalarım olmuşsa onların kabahati yoktur, benim yeteneksizliğime verin.
Ankara’dan çekime başladık.
İlk çekeceklerimiz arasında Suut Kemal Yetkin, Enver Gökçe vardı.
İstanbul’da çektiğimiz edebiyatçılar bugün arşiv değeri taşıyor.
Türkçe tangolar çok söylenen, çok dinlenen bir türdü.
Radyolarımızda da Arjantin tangolarını söyleyen bir tek solist vardı.
Bu konuda yazdıklarımı yinelemenin gereği yok.
Bugün tanıtacağım CD’nin adı “Hadi Asitanelioğlu Tangoları”.
Türkçe tangolar akordeonla çalınırdı.
Sonradan Orhan Avşar bandoneon çaldı, Selçuk Kaskan da Arjantin tangolarını söyledi.
Besteci, tangoya ilgi duyuşunu şöyle anlatıyor: Bu albümdeki kayıtlar, İstanbul’da doğan, çok küçük yaşlarındayken ilk Türk tangolarını
BEŞ ÜZERİNDEN DÖRT YILDIZ
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları
184 sayfa
18.50 TL
Erdem Yücel’in ‘Reşad Ekrem Koçu-Hayatı ve Eserleri’ kitabını okurken, öğrencilik anılarım canlandı. Yücel, gerçekten de onun kişiliğini, tarih eserleri içindeki yerini, gazete yazılarıyla tarihi nasıl geniş okur kitlesine sevdirdiğini anlaşılır bir dille bize aktarıyor.
Koçu’nun kitabının yazılış serüvenini anlatırken, bazı notları zamanında tutmadığı için üzüldüğünü belirtiyor. Benim daima cebimde bir akıl defterim vardır; ancak bugün genç kuşak elektronik kayıtla yetiniyor, onlar da bazen uçup gidiyor.
Vefa’dan sonra Pertevniyal’e geldi, orada hocam oldu Koçu
Kırtasiyeciler
Lokantalar
Müzik mağazaları
Zaman zaman televizyonda biri çıkar “Her gün yumurta yiyebilirsiniz” der, bir başka uzman “Çok yerseniz kolesterolünüz artar” der, benim doktorum haftada bir tane yememe müsaade ediyor. Ben de hep onun hasretini çekiyorum.
Şimdi yumurta beslenme gündeminden çıkıp ekonomi gündemine yerleşti, ihraç edilmeyince kayıplar üzerine tartışmalar yapılıyor.
Bir insanın yemek konusundaki beceriksizliğini anlatmak için “Yumurta bile kıramaz” derler. İşte ben onlardan biriyim.
Gerçeküstücü bir şair -yanılmıyorsam Andre Breton’un olacak- “İki yumurta bir araya gelmek istemiyorsa demek ki omlet olmak istemiyorlar” demişti.
Zeytinyağına kırılmış yumurtayı da severim, yanına biraz peynir de yakışır, evimden dışarda, başka şehirde isem omlet kaçamağını kimse önleyemez.
Gülseren Mungan Yavuztürk’ün “Ataç’ın Ankara’daki Sinema Günleri” yazısı...
Belleğimi yokladım, sinema üzerine yazan kaç edebiyatçı tanıyorum diye, birkaç isim anımsadım.
- Onat Kutlar
- Attilâ İlhan
- Tarık Dursun K.
- Ülkü Tamer
Yazının sunumunu aktaracağım:
“Dilimizin ve edebiyatımızın gelişimine adadığı yaşamının en verimli yıllarını Ankara’da yaşamış, gözlerini hayata bu kentte kapamış olan Nurullah Ataç, Ocak 1953’ten Mayıs 1957’ye kadar tuttuğu ünlü Günce’sinde, sınırlı da olsa bazı günler başkent sinemalarında izlediği filmlerden ve kentteki sinema yaşamından da söz açmıştır.
Evim dışında üç gün sonra hasret sürem başlıyor.
Tatil yörelerinde yazın konserler, festivaller düzenleniyor. Bazı yerlerde klasik Batı müziği festivalleri de var. Bodrum’da Doğuş Grubu’nun desteklediği müzik festivali, ağustosta başlıyor.
Ben gündüz ne yaptığınızla ilgileniyorum.
Kitap eklerinde, birçok yayın organında yaz programınıza alacağınız kitapların listesi yayımlandı.
Geniş bir seçim yelpazesi var. Özellikle seviyorsanız Batı’nın polisiye yazarlarının en tanınmışları dilimize çevrildi. Hemen hemen her yayınevinin yerli ve yabancı yazarların kitaplarını kapsayan polisiye dizisi var.
Çocuk kitapları da büyük bir kütüphaneye ulaştı.
Ne var ki ben biraz da bilimsel kitapları hatırlatmak istedim.
2019, Kurtuluş Savaşı’nın 100. yılı. Ülkenizin siyasal tarihini merak etmez misiniz? Bugün yaşadığınız Türkiye’yi tanımak zorundasınız. Çünkü o tarihi bilmedikçe bugünün tarihini anlayamazsınız.