6-7 Eylül’ü gördüm

TOMRİS GİRİTLİOĞLU’nun Yılmaz Karakoyunlu’nun Güz Sancısı romanından sinemaya aktardığı film, o geceyi yaşayanlara fecaati bir kez daha anımsatacak, görmeyen, yaşamayan genç kuşak da, böyle bir gecenin sonuçlarını görerek, bir daha olmaması için neler yapılması gerektiği konusunda derin derin düşüneceklerdir.

Filmin senaryosunu da Etyen Mahçupyan yazmış.

Giritlioğlu, olayın zararını bir cümlede özetliyor:

"Birlikte yaşama duygusunu ve ortak bir kültürü yok etti."

İnsanlık dışı bazı olaylara tanıklık ettiğinizde onu unutamıyorsunuz, belleğinizin kara sayfalarından silinmiyor.

İşte benim için bunlardan biri 6-7 Eylül Olayları’dır.

Sabah pencereden baktığımda, sokak metrelerce kumaş, tahrip edilmiş eşya ile doluydu. Yaşanan yağmanın izleri duruyordu.

Bir gazete manşetiyle başlamıştı her şey.

"Atatürk’ün Selanik’teki evi bombalandı."

Bu tahrik herkesi sokağa dökmek için yetmişti, yıllardır İstanbul’da dostluk içinde yaşayan cemaatlere korku salmışlardı.

Anılarımın içinden birini unutamam. Bir akrabamın mobilya mağazasının adı yabancı olduğundan tahrip edilmişti, ulusalcılık histerisi doruğa çıkmıştı.

* * *

ROMANI okuyan biri olarak, filmden elbette çok daha derinden etkilendim. Unuttuklarımı anımsadım.

Derin devletin zaman zaman demokrasiyi, özgürlüğü, insanlığı nasıl unuttuğu, muhalif olanların nasıl cezalandırıldığı, öldürüldüğü bütün dehşetiyle Güz Sancısı’nda yansıyor.

Bir Rum hayat kadının duyarlılığı, ince aşkı, arkadaşının gözünün önünde öldürülmesi, derin devlet ahtapotunun kollarının herkesi sarması...

Yakın tarihimize ait romanlarıyla Yılmaz Karakoyunlu’nun sadece edebiyatımıza değil, bu dönemleri yeniden tartışmamızda büyük etkisi olduğu kanısındayım.

Resmi tarihten şikáyet edenler, Karakoyunlu’nun bu konuda yararlı malzeme sunduğunu unutmamalılar.

Güz Sancısı, bir dönemi, bir anlayışı, bir yanlışı ortaya koyuyor.

Düşünüyorum, yarım yüzyılı aşkın bir sürede ne kadar mesafe kat ettik?

Kitaptan uyarlanan filmler için bir tavsiyem vardır. Romanı, bu konuda yapılmış araştırmaları da okuyun.

Filmi daha iyi anlamanızı, olayın vahametini daha derinden idrak etmenizi sağlar.

* * *

GÜZ SANCISI’nı görün, okuyun, kaçırmayın.

..........

Okuma tavsiyeleri:

Güz Sancısı, Yılmaz Karakoyunlu, Doğan Kitap

Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları Bağlamında 6-7 Eylül Olayları, Dilek Güven, Çeviri: Bahar Şahin, Tarih Vakfı ve İletişim Yayınları.
Yazarın Tüm Yazıları