5. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kurultayı toplanıyor

Önceki dört kurultayda Türk yazı dilini ve edebiyatını konu edinen Elginkan Vakfı, bu yılki kurultayda yazılmayan Türkçeyi ele alıyor. Yazılmayan Türkçe yani bütün zenginliğiyle köylerimizde, yaylalarımızda, ovalarımızda konuşulan Türkçenin ağızları; alabildiğine canlılığıyla sokaklarımızda, mahallelerimizde, semtlerimizde kullanılan Türk argosu; hekimlerimizin, hukukçularımızın, borsacılarımızın meslek dilleri; kuşdili, kalaycı dili, Geygelli, Hazeyince gibi Anadolu’da kullanılan gizli diller kurultayın ana konusu kapsamında yer alıyor. Geçmişten Günümüze Yazılmayan Türkçe-Türkçenin Art ve Eş Zamanlı Değişkeleri- olarak sınırları çizilen kurultayda ölçünlü (standart) Türkçenin yanı sıra hayatın her alanında farklı boyutları, türleri, kapsamları, özellikleri bulunan canlı Türkçe ele alınıyor. Doğallığıyla, içtenliğiyle, gayriresmiliğiyle yaşayan bu canlı dil üretkenliğe, yaratıcılığa, değişime, etkileşime daha da açıktır. Ana hatlarıyla yazı dili ve konuşma dili diye de adlandırılan dilin bu iki cephesinin birbirinden kopuk olması da söz konusu değildir. Daima etkileşim içindeki dilin bu alanları birbirinden etkilenmektedir. Bu canlı dili ve değişkelerini kapsamına alan kurultay, doğrudan doğruya toplumsal dil biliminin alanına girmektedir.

Türkçenin bölge ağızları bir yandan tarihi Türkçenin izlerini korurken bir yandan da Türkiye dışındaki kardeş Türk lehçeleriyle olan ortaklığımızı, köklerinde barındıran kültür alanımızı oluşturmaktadır. Bölge ağızlarımızda kullanılan kelimeler, deyimler, atasözleri Türk kültürünün zenginlikleridir. Bu zenginlik sözlü dilde yaşamakta, yürütülen ağız bilimi çalışmalarıyla kayıt altına alınmaktadır.

KİMLER KATILIYOR

Bu yıl Ankara Kitap Fuarı’nın onur konuğu olan Macar Türkolog Edit Tasnadi, Elginkan Kurultayı’nda Ignac Kunos’un derlemeleri ışığında 130 yıl öncesi İstanbul’unun ağız özelliklerinden örnekler sunacak.

Sırp Türkolog Marija Djindjic, Batı Balkanlardaki Türk ağızları üzerine konuşacak.

Gürcistan’dan Ketevan Lortkipanidze, Gürcü konuşma dilindeki Türkçe sözcükleri ele alacak.

Belgin Tezcan Aksu, Türkçe Sözlük’teki halk ağzı söz varlığını inceleyecek.

Emine Yılmaz, Tietze’nin etimoloji sözlüğündeki argo söz varlığına değinecek.

Koray Üstün, Hakan Günday’ın romanında argo ve ticaret jargonunu değerlendirecek.

Dilek Herkmen, Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın eserlerindeki alt dili inceleyecek.

Kurultay’ın bir başka konusu ise yazılmayan ancak görsel bir dil olan Türk İşaret Dili. İşitme engelli toplumumuzun doğal iletişim aracı Türk İşaret Dili de çeşitli yönleriyle bilimsel bildirilere konu olacak.

Kurultay kapsamında Şükrü Haluk Akalın’ın hazırladığı Geçmişten Günümüze Türk İşaret Dili Sergisi’nde Osmanlı Devleti’nde XVI. yüzyıldan itibaren Topkapı Sarayı’nın ikinci resmi dili haline gelen işaret dilinin tarihi arşiv belgeleri, yerli ve yabancı kaynaklar, minyatürler, resimler aracılığıyla gözler önüne serilecek.

Osmanlı işaret dili el elifbasından Türk İşaret Dili parmak abecesine kadar sergilenecek bütün belgelerin, minyatürlerin, resimlerin, fotoğrafların yer aldığı ve Osmanlı Devleti’nde ilk Dilsiz Mektebinin kuruluşundan Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Sağırlar Okullarına kadar Türk işaret dilinin yaşadığı gelişmelerin anlatıldığı Geçmişten Günümüze Türk İşaret Dili kitabı sergi ziyaretçilerine ücretsiz olarak dağıtılacak.

Elginkan Vakfı 5. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kurultayı ve sergisi üç gün boyunca 11-13 Mayıs günlerinde İstanbul’da Barbaros Bulvarı’ndaki Renaissance İstanbul Polat Bosphorus Hotel’de gerçekleştiriliyor.

Sergi açılışı yarın 9.30’da gerçekleştirilecek, kurultay oturumları da 10.00’da başlayacak.