×
Koronavirüs sebebiyle apartman, iş yeri, otel ve site gibi toplu yaşam alanlarında önlemler artmış durumda. Uzmanların önerilerini dikkate alan vatandaşlar, komşularıyla ve iş arkadaşlarıyla sosyal mesafeyi koruyarak günlük yaşamlarına devam etmeye çalışıyor. Hijyen kurallarını sıkı tutan iş merkezleri ve konutların çoğunda, periyodik olarak dezenfeksiyon ve temizlik çalışmaları yürütülüyor. Alınan tedbirlere karşın sosyal mesafenin korunamadığı yerlerin başında ise asansörler geliyor. Özellikle çok katlı binalarda kendisini karantinaya alan vatandaşlar markete çıkarken veya iş yerlerine giderken asansörleri ortak alan olarak kullanmaya devam ediyor. Uzmanlar ise asansör kullanımında alınacak basit önlemlerin virüsün yayılmasına engel olmak için büyük önem taşıdığının altını çiziyor. Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Gülgün Kıran, “Öncelikle, zorunlu durumlar dışında asansörler kullanılmamalı, merdivenler tercih edilmelidir” diyerek dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıraladı:
* Asansöre kalabalık binilmemeli, kişi sayısına kısıtlama getirilmeli.
* Asansöre binmek durumunda olan kişiler sosyal mesafe korunarak ters yönlerde sırt sırta durmalı.
* Asansöre binerken koruyucu maske mutlaka takılmalı.
* Asansör düğmelerine, kapı kollarına direkt temastan kaçınarak parmak yerine dirsek kullanılmalı ya da bu yüzeylere bir mendil yardımıyla dokunularak mendil çöpe atılmalı.
Salgının yayılmaya başladığı bu süreçte ağız ve diş bakımı yaparken nelere dikkat etmeliyiz?
Diş fırçalamadan önce mutlaka el hijyeni uygulanmalıdır. Diş fırçalarını kimseyle paylaşmayın. Diş fırçalarında durulamadan sonra bile, özellikle bağışıklık baskılaması olan kişiler için enfeksiyon riskini artırabilecek mikroplar olabilir. Fırçaladıktan sonra, diş fırçanızı tamamen temiz olana kadar musluk suyuyla durulayın, kurumaya bırakın ve dik bir konumda saklayın. Aynı tutucuda birden fazla fırça varsa, karışmalarına veya birbirlerine temas etmelerine izin vermeyin. Diş fırçalarını örtmekten veya bakterilerin büyümesine neden olabilecek kapalı kaplarda saklamaktan kaçının.
Diş fırçalarında hijyeni sağlamak için nelere dikkat etmek gerekiyor ?
Öncelikle; Fırçaladıktan sonra uzun süreli hiçbir artık kalmıyacak şekilde su altında temizleme önemli, bu ilk basamak. Fırça dezenfeksiyonunda kullanılabilecek ürünlerle ile ilgili sınırlı sayıda çalışmalar var. Hem toksik etkileri hemde yanlış kullanımlarında risk oluşturmaması açısından kuvvetli kimyasal ürünler kullanılmamalıdır. Yapılan çalışmalarda en güvenilir olarak yüzzde 50’lik beyaz sirke 10 dakikalık uygulaması gösterilmiştir, kullanılabilir. Yine ağız gargaraları da bu amaçla kullanılabilir.
Uzmanlar acil durum olmadıkça diş hekimlerini gidilmemesi uyarısı yapıyor. Ağız ve diş sağlığı için acil durum tanımı nedir?
Bu dönemde elektif işlemler uygulamalarını ertelemek gerekli, ama acil durumlarda ‘Enfeksiyon Kontrol Prensipleri’ne uygun olarak acil tedaviler yapılabilir. Acil tanımında; ağrı, kanama, apseli 20 yaş dişleri, diş travmaları, çene – yüz kırıkları, ağrı ve şişmeye neden olan apse veya bakteriyel enfeksiyonlar, sutur alınması, ortodontik tellerle ilgili sorunlar, konsultasyonlar, radyoterapi/kemoterapi uygulanan veya organ transplantasyonu yapılacak kişilerin tedavileri gibi işlemleri sayabiliriz.
Mutlaka tedavi yaptırması gereken kişiler nelere dikkat etmeli ?
Başkent’te herhangi bir eczacıya COVİD 19 teşhisi konulması durumunda, iş yerinin kapalı olduğu süreçte yapılması gereken ödemelerinde destek sağlanacak. Ankara Eczacılar Odası Başkanı Taner Ercanlı, bugüne kadar (27 Mart saat 12:30) Ankara’da hiçbir eczacı veya çalışanında vakaya rastlanmadığını ve tüm eczanelerin görev başında olduğunu söyledi. “En ön cephede bu salgına karşı mücadele veren eczacılarımızı korumak zorundayız” diyen Ercanlı, hastalığa yakalanması halinde eczacılara verilecek desteği şöyle anlattı:
ENFEKTE OLMA RİSKİ VAR
“Eczanelerde alınan önlemler sonucunda şu ana kadar hiç bir pozitif vaka yaşanmadı. Ancak bu süreçte meslektaşlarımızın birinci derece risk grubunda yer aldığı ve Covid-19 virüsü ile enfekte olma tehlikesini yaşadığı ortada. Bu doğrultuda bugüne kadar aldığımız önlemlere ek olarak bazı destekler yapacağız. Herhangi bir meslektaşımız hastalığa yakalanarak eczanesini açamazsa bu süreçte onları mağdur etmeyeceğiz. Eczanelerimize kira yardımı elektrik, su, telefon ve internet faturalarının karşılanması, maaş ve sigorta prim desteği sağlayacağız. Ayrıca depo ödemelerinin ertelenmesi için de yardımcı olacağız.”
Tüketici davranışlarında görülen bu değişim, marketlerde rafların boş kalmasına ve bazı fırsatçıların fahiş fiyat zamlarıyla ürünleri satışa sunmasına neden oldu. Alışveriş listesinin ilk üç sırasında kolonya, makarna ve kağıt ürünleri yer aldı. Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Ankara Toptancıları Derneği (GİMAT) Başkanı Recai Kesimal, 11-17 Mart tarihleri arasında Ankara’da en çok tüketilen ürünün kolonya olduğunu ve satışının bir önceki aya göre yüzde 200 oranında arttığını söyledi. Aynı talebin geçtiğimiz hafta da devam ettiğini belirten Kesimal, kolonya satışlarına limit koyarak alımları dengelediklerini ifade etti. GİMAT Gross’ta 11 Mart’tan bu yana gerçekleşen satış rakamlarını Hürriyet Ankara ile paylaşan Kesimal şunları söyledi:
MÜŞTERİ BAŞINA 15 ŞİŞE
“11-17 Mart tarihlerine baktığımızda alışveriş yapan müşterilerin toplam sayısına göre bir hesaplama yapıldığında, kişi başı 15 şişe kolonya satışı yapıldığını görüyoruz. Aynı dönemde binli rakamlarda olan makarna satışlarının, günlük 20 bin pakete çıktığını gözlemledik. Kolonya, 11-25 Mart tarihleri arasında Ankaralıların en çok rağbet gösterdiği ürün oldu. Makarna ise ikinci sırada. Üçüncü ise kağıt ürünler grubu(tuvalet kağıdı, peçeteler).
İKİ İLE SINIRLANDIRDIK
Kolonya satışında ilk gün (11 Mart) yoğunluktan dolayı zorlandık, ikinci gün (12 Mart) siparişleri yetiştiremedik. 15’er 20’şer hatta 40’ar adet alan oldu. İstismarı fark ettik, herkes ulaşsın diye satışları 2 ile sınırladık.
Ama stok sıkıntısı yaşamadık, müşteriye ulaştıramadığımız olmadı. Makarna yine aynı şekilde. Vatandaşa hiç yok demedik. Bunun başlıca nedeni dünyada bu virüsün yayıldığı an harekete geçtik, tedbirlerimizi almaya başladık.”
DIŞARI ÇIKMASINLAR EVLERİNE GETİRECEĞİZ
1) İlaç temininde sıkıntı var mı?
* Şuan için depolarda bir sıkıntı gözükmemekte.
2) Nöbetçi eczane sayısı yeterli mi?
* Ankara için nöbetçi eczane sayımızı gerekirse ikiye ya da üçe katlayacak planlarımız hazır.
3) Dezenfektan ürünlere ulaşmak zor mu?
* Sağlık Bakanlığı’nın eczanelere ‘dezenfektan hazırlama yetkisi’ vermesiyle bu üründeki sorun çözüme kavuştu.
4) Eczaneler de risk grubunda mı?
Virüsün yayılmasını önlemek amacıyla evlere çekilmenin, piyasada hem arz hem de talep sıkıntısı yarattığına da değinen Ekinci, pakette imalat sanayinin bulunmamasının eksiklik olduğunu savunarak şunları söyledi:
İMALATI UZAKTAN NASIL YAPACAK?
“Virüsün yayılmasına önlem olarak düşünülen uzaktan çalışma yönteminin OSTİM’de uygulanması mümkün değil. Girişimci, talaşlı imalat yapıyorsa bunu uzaktan nasıl yapacak? Bugünlerde işletmesini kapatamaz, açık tutsa büyük risk var. Dolayısıyla sanayide fiziki üretim yapan KOBİ’ler için daha farklı destek ve teşviklerin gündeme gelmesi gerektiğine inanıyoruz. Eğer imalat sanayine yönelik önlemler gündeme gelmezse sanayide çarklar durur, işveren ücretleri ödeyemez. Dolayısıyla işsizlik fonu kaynakları kullanılarak hem işçiyi hem de işvereni rahatlatacak bir çözüm bulunabilir.”
Uzmanların virüse karşı korunmak için ellerin sık sık sabunla yıkanması ve kolonya kullanılmasını tavsiye etmesi üzerine, kolonya satışlarında büyük artış yaşandı. Üreticiler talebin 3.5-4 kat arttığını belirtirken, kolonya satış mağazalarında uzun kuyruklar oluştu. Marketlerde kolonyaların teşhir edildiği raflar boş kaldı. Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Ankara Toptancıları Derneği (GİMAT) Yönetim Kurulu Başkanı Recai Kesimal kolonya satışlarında yaşanan aksaklıkların panik halindeki tüketicilerin kullanacağından fazlasını satın almasından kaynaklandığını tespit ettiklerini söyledi. Yaşanan istismarın önüne geçilmesi için kolonya satışlarını bir günde 2 adet olarak sınırladıklarını belirten Kesimal, “Kolonya stoklarında azalma olmasına karşı hizmet hiç durmadı. Gıda stoklarımız zaten en olumsuz durumda bile bir yıl yetecek seviyede” dedi. Tüketicilerin stoklar bitecek korkusuyla alışveriş arabalarını doldurmasının yanlış olduğunu dile getiren Kesimal, şunları söyledi:
SUİSTİMALİ FARK EDİNCE SINIRLADIK
“Kolonya satışlarda kısmi sorunlar yaşıyoruz. Stoklarda azalmalar olmasına karşın hizmet vermeye devam ediyoruz. Burada tüketicinin ihtiyacından fazlasını aldığını fark ettik. Bütün vatandaşların istifade edebilmesi için 2 adetten fazla satın alınmasına izin vermiyoruz. 3 ve daha fazlasını market arabasına koyan, kasada geri bırakmak zorunda kalıyor. İstismar eden kişiler olduğunu fark ettik ancak şimdi önlemlerimiz aldık ve sınırlama getirdik. Ben kendi evimde de kullanıyorum, önceki yıllardan kalma üç şişe kolonyam var. Dahasını da almadım. Uzmanlar da zaten sabunun daha önemli bir tedbir olduğunu söylüyor. Bir vatandaşın 2 adet kolonyayı bitirebilmesi 2 hatta, 3 aylık bir süre.
ANKARA’YA 1 YIL YETECEK STOĞUMUZ VAR
Gereksiz panik yapmaya gerek yok bu konuda. Sosyal medyada çıkan gerçek dışı haberlerin ardından marketlelerimize insanların yüklendiğini fark ettik. İnsanların aç kalacak bir durumu yok. Devletimiz başta bu işte görevli. Sonrasında biz toptancı görevliyiz. Kuru gıda, bakliyat, makarna, un, yağ, şeker, hatta et ve yumurta. Hepsi ülkemizde hızlı bir şekilde üretim halindedir. Çok olumsuz bir tablo içine girsek bile aç kalmayacak gücümüz var. Şunu kesinlikle söylüyorum; Ankara’yı şuan ki mevcut depolarımızla birlikte, raflarımızda olan mallarımızla 1 yıl çok rahat doyurabilecek gücümüz var. Olumsuz bir tablo yok, stoklar yerinde.
Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran, vatandaşların yoğun talep gösterdiği ürünlerin temininde sıkıntı yaşanmadığını açıkladı. Virüs fırsatçılarının ürün fiyatlarını fahiş oranda artırdığına ilişkin sözlü şikâyetler aldığını belirten Baran, “Koronavirüsü ticarette karaborsa ve stokçuluk fırsatı olarak gören işletmelere yaptırım uygulayacağız” dedi. Ankaralılara çağrı yapan Baran şunları söyledi: “Maske, dezenfektan ve kolonyaya olan yoğun talep, bu ürünlerin fiyatını bütün dünyada artırdı, ancak bizde bu artışın 50 katına varan spekülatif oranlarda yapıldığı belirtiliyor. Bunlar gerçekten çok üzücü. Başkent’te vatandaşlarımızın, fahiş fiyat artırdığını belirlediği, karaborsa ya da stokçuluk yaptığını gördüğü üyelerimizi Ankara Ticaret Odamızın Disiplin Kurulu’na bildirmelerini istiyoruz.”
NASIL ŞİKÂYET EDERİM?
ATO’ya yapılacak şikayetler ‘www.atonet.org.tr/TuketiciRehberi’ adresinden form doldurarak, disiplin@atonet.org.tr’ye mail yoluyla, 0(312) 201 82 55 numaralı telefon veya 0(312) 201 82 56 numaralı faks ile toplanıyor. Şikâyetler direkt olarak ATO Disiplin Kurulu tarafından incelemeye alınıyor.
STOKLARDA BİR YIL YETENECEK ÜRÜNÜMÜZ VAR
Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Ankara Toptancıları Derneği (GİMAT) Yönetim Kurulu Başkanı Recai Kesimal ise yoğun talep görülen ürünlerde stok sıkıntısı yaşamadıklarını belirterek, “Depoda Ankaralılara bir yıl yetecek ürün var” dedi. En çok talebin kolonya olduğunu belirten Kesimal, tüketilere ‘Panik yapmayın’ çağrısında bulunarak şunları söyledi: “Sıkıntı var dediğimiz konu stokta değil. Tüketici tarafında biraz panik durumu oluştu. Paniğe gerek yok, Türkiye’de ve Ankara’da 1 yıl yetecek stok ürün mevcut. Bu konuda biraz daha bilinçlenmemiz gerekiyor. Sosyal medyadaki olaylar biraz bu paniği tahrik etti. Elemanlarımızda mesai mevhumu kalmadı. Geceden rafları doldurup, gündüz yine görevlerinin başındalar. Fiyatlarda değişiklik yapanlar olduğunu duyuyoruz. Bizim bünyemizde böyle bir şey söz konusu değil.”