Seçimin sürprizi MHP

İYİ Parti’ye önemli miktarda oy kaybettiği halde yüzde 11 civarında oy aldı. Çıkan sonuçlar şu şekilde değerlendirilebilir:

CUMHUR İTTİFAKI

- ERDOĞAN GÜCÜNÜ KORUDU: Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2014’te kazandığı cumhurbaşkanlığı seçiminden beri partisinin üzerinde olan kişisel oy gücünü korudu.

- AK PARTİ VE MHP TBMM’DE OY KAYBETTİ: Parlamentoda ‘cumhur ittifakı’nı oluşturan AK Parti ile MHP’nin gücü 2015’e göre azaldı. % 60 civarından 7 puan düştü.

- AK PARTİ 7 HAZİRAN 2015’E DÖNDÜ: AK Parti’nin 1 Kasım 2015’teki oy oranı yüzde 49.5 idi. Partinin o seçime göre oy kaybetmesi bekleniyordu. AK Parti 7 Haziran seviyesine yaklaştı. Oy kaymasının büyük bölümü ittifak içinde MHP’ye doğruydu.

- MHP EMANETİNİ GERİ ALDI: MHP 7 Haziran 2015’te yüzde 16.3 oy almıştı. Bu rakam AK Parti’ye giden oylar nedeniyle 1 Kasım 2015 seçimlerinde 11.9’a düşmüştü. MHP’nin oyu, geçen sürede İYİ Parti’nin kopuşuna rağmen 1 Kasım 2015’teki seviyesinde oldu. Bu da 7 Haziran 2015 ile 1 Kasım 2015 arasında AK Parti’ye kaptırdığı oyların büyük bölümünü geri aldığını gösteriyor.

MİLLET İTTİFAKI

- İNCE PSİKOLOJİK SINIRI AŞTI: Muharrem İnce, solun uzun zamandır aşamadığı yüzde 30 psikolojik sınırını aşmayı başardı. İnce ile CHP’nin parti oyları arasındaki fark, CHP’den; HDP ve İYİ Parti’ye kayan oylardan fazla oldu. Bu da İnce’nin ‘millet ittifakı’ dışından da oy aldığını gösteriyor.

- AKŞENER VE KARAMOLLAOĞLU UMDUĞUNU BULAMADI: İYİ Parti lideri Meral Akşener partisinden daha düşük oy aldı. Saadet Partisi Lideri Temel Karamollaoğlu da partisinin 0.5 puan gerisinde kaldı. 

- CHP’DEN HDP VE İYİ PARTİ’YE OY KAYDI: CHP, hem 7 Haziran, hem 1 Kasım 2015’te yüzde 25 seviyesindeydi. Sonuçlar, CHP’den HDP ve İYİ Parti’ye oy kaydığını gösteriyor. İstanbul ve Ankara’da HPD’ye, İzmir, Aydın, Antalya, Çanakkale gibi illerde ise İYİ Parti’ye önemli bir oy kayması söz konusu.

- HDP, CHP DESTEĞİ İLE DEMİRTAŞ’I GEÇTİ: Selahattin Demirtaş’ın oyunun HDP’nin üstünde olması beklenirdi. Ancak HDP baraj altında kalmasın diye CHP’nin sol tabanından kayan oylar partinin Demirtaş’ın oyunu aşmasına neden oldu.

- İYİ PARTİ BARAJI AŞTI: Meral Akşener’in kurduğu İYİ Parti ilk seçiminde yüzde 10’luk barajı aştı. İYİ Parti, en büyük oyu MHP tabanından aldı. İYİ Parti’ye giden oyların bir kısmı da AK Parti’dendi.

İKTİDAR/MUHALEFET DENGESİ

MHP’nin AK Parti ile ittifak kurmasından sonra yapılan referandumda devam eden iktidar-muhalefet dengesi bozulmadı.

Diğer taraftan sol/sosyal demokrat partilerin oy oranı da muhafazakâr milliyetçi partilerin karşısında eridi. 2015’te yüzde 38’i bulan oran, dün TBMM’de yüzde 34 seviyesindeydi. Avrupa’da ve dünyadaki genel eğilimde olduğu gibi, Türkiye’de de seçmenlerin tercihi milliyetçi muhafazakâr partilerden ve adaylardan yana arttı.