Reçelini kaynatın, limonataya, keklere katın...

Yurtdışında yüzlerce tarife ilham veren ‘ravent’ ailesinin sevilen bir üyesi... Rengi kızıla çalıyor, muz gibi soyarak yeniyor. Anadolu’da çeşitli isimlerle anılsa da en çok ışgın veya ışkın olarak tanınıyor. Ama isimleri içinde benim favorim ‘yayla muzu’... Kabuğunu soyduktan sonra tuza batırarak çiğ yenen ışgın; mayhoş, kendine has bir lezzete sahip. Henüz hiç denemeyenler için tadını can eriğiyle kivi karışımı diye özetleyebilirim.  

Işgının çiğ tüketimi daha yaygın olsa da, dünya mutfağında özellikle tatlı tariflerinde, örneğin keklerde ve içeceklerde kendine sıklıkla yer buluyor. Işgının kanser hücrelerinin gelişimini yavaşlattığına dair araştırma sonuçları da var. Ben de işte bu otla, bir arkadaşımın Van’dan getirtmesi sayesinde tanışmıştım. İçerdiği vitamin, antioksidan ve minerallerle bağışıklık güçlendirici ve sindirimi düzenleyici özellikleri olduğunu da o zaman öğrendim.

Haziran itibariyle semt pazarlarında ve büyük marketlerde kısa süreliğine bile olsa kolayca bulunabilen bu otu, ben mevsimi geldiğinde limonlu tariflerime eklemeye başlarım. Yaz menümüzdeki limonatalarda, cheesecake’lerde hemen yerini alır.

Işgınla ilgili önemli bir diğer bilgiyse yapısının lifli olması. Bu nedenle bazen kaynatıyorum, aromasının ve besin değerlerinin suya geçmesini tercih ediyorum; soğuk veya sıcak çay olarak içiyorum. Bu çayı hazırlama aşamasında içine bazen orman meyveleri de
ekliyorum. Işgının püresini yaptığım da oldu. Tatlılarınızda farklı bir aroma elde etmek isterseniz bu püreyi çok küçük miktarda
kullanabilirsiniz.

Işgının yöresel mutfaklarda çorbası, zeytinyağlısı, tencere yemeği ve turşusu yapılıyor ama ben bu hafta tatlılarda nasıl kullandığımı anlatacağım. Tariflere geçmeden önce bu yabani bitki türüyle ilgili dikkat edilmesi gereken iki önemli noktayı hatırlatmak isterim. Yaprakları kesinlikle yenmemeli. Ve mutlaka kabukları soyularak tüketilmeli.

IŞGINLI CHEESECAKE SOSU
(8-10 kişilik)

NE LAZIM?

◊ 6 sap ışgın (kabukları soyulmuş, doğranmış)

◊ 1/3 su bardağı akçaağaç şurubu

◊ 1/2 su bardağı su

◊ 1 avuç çilek

◊ 1/2 limonun suyu

◊ 1/2 limon kabuğu rendesi

◊ 1 çay kaşığı deniz tuzu

NASIL YAPARIM?

◊ Işgın, akçaağaç şurubu, limon suyu, limon kabuğu rendesi ve suyu bir tencereye koyun (Suyun ışgınların üzerini geçmemesine dikkat edin). Kısık ateşte yavaş yavaş, ara ara karıştırarak pişirmeye başlayın ve kıvamı koyulaşana kadar pişirmeyi sürdürün. Pişince altını kapatıp soğumaya bırakın.

◊ Soğuduktan sonra karışımı blender’dan geçirin. Pişmiş veya çiğ yenen vegan cheesecake’in üzerine dökün. Arzunuza göre kısa süre pişirdiğiniz veya çiğ çilekleri üzerine dizin.

SICAK IŞGIN ÇAYI
(2 kişilik)

NE LAZIM?

◊ 2 sap ışgın (kabukları soyulmuş)

◊ 2 su bardağı su

◊ 2 yaprak taze nane

◊ 1 yemek kaşığı toz şeker (tercihe bağlı)

NASIL YAPARIM?

◊ Su ve ışgını bir tencerede 30 dakika kaynatın. Altını kapatmadan 1 dakika önce içine taze nane yapraklarını atın.

◊ Ekşi bir çay olacağı için dilerseniz şeker katabilir veya kaynama aşamasında 1 çubuk tarçın ekleyebilirsiniz.

◊ Süzdükten sonra çay olarak servise hazır. Ancak bu çayı dilerseniz bir gece önceden de hazırlayabilirsiniz. Bunun için ışgınları geceden suya koyun, sabah süzün ve bu suyu bir taşım kaynatarak servis edin.

SOĞUK IŞGIN ÇAYI
(4 kişilik)

NE LAZIM?

◊ 500 gr ışgın (kabukları soyulmuş, doğranmış)

◊ 6-7 poşet çay

◊ 9 yemek kaşığı pudra şekeri

◊ 1/2 limonun kabuğunun rendesi

◊ 1/2 limon suyu 

◊ 1 çay kaşığı karbonat

◊ 1 litre su

◊ Orman meyveleri

NASIL YAPARIM?

◊ Işgın, su, limon suyu ve limon kabuğunu bir tencereye alın, en az 30 dakika kaynatın.

◊ Kaynayıp ocaktan aldığınız suya damak tadınıza göre pudra şekeri katıp karıştırın.

◊ Şeker eriyince çay poşetlerini içine ekleyin. 7 dakika demlendikten sonra karışımı süzün, içine karbonat ilave edip soğumaya bırakın.

◊ Çayınızı buzdolabında 12 saat soğuttuktan sonra buz ve taze nane yapraklarıyla servis edebilirsiniz. Buzdolabında 24 saate kadar bekleyebilir. Dilerseniz ilk kaynatma aşamasında sevdiğiniz orman meyvelerinden de katabilirsiniz. Bazen buz kalıplarına koyup donduruyorum, servis sırasında farklı soğuk çayların içine atıyorum.

IŞGIN REÇELİ
(2 kavanoz için)

NE LAZIM?

◊ 500 gr ışgın (kabukları soyulmuş)

◊ 500 gr toz şeker

◊ 2 damla vanilya özü 

◊ 1/2 limonun suyu 

◊ 3 adet karanfil

NASIL YAPARIM?

◊ Işgınları yaklaşık 3’er santim dilimler halinde doğrayıp bir tencereye alın. Şekerin yarısını ışgınların üzerine dökün ve yarım saat bekletin.

◊ Işgın ve şeker karışımına karanfil, kalan şeker, vanilya ve üzerini geçecek kadar içme suyu koyun, ocağın altını açın.

◊ Şeker eriyene kadar yavaş yavaş karıştırarak kaynatmaya başlayın, bu sırada limon suyunu da sıkın. Kaynayana ve şeker eriyene kadar ara ara karıştırın. Üzerinde biriken köpükleri alın. Sonra orta ateşte tutarak 20 dakika daha kaynatıp soğumaya bırakın.

◊ Reçel hazır olduğunda kaynar suyla sterilize edilmiş kavanozlara koyun, ağzını sıkıca kapatın. Serin ve karanlık bir ortamda 6 ay boyunca saklayabilirsiniz.