Bardak bardak içelim, serinleyelim

Çay denince ülkemizde akan sular duruyor, malum. Benimse hiçbir zaman aram çok sıcak içeceklerle iyi olmadı. Çayı veya kahveyi içemediğimi duyan herkes buna çok şaşırmıştır. O nedenle yaz-kış soğuk çay ve soğuk kahve içerim; elbette yazın daha çok... Bu yazıda da size bugünlerde en sık yapıp içtiğim soğuk çayları anlatacağım.

Kimi zaman siyah poşet çayları kullanıyorum, kimi zaman kurutulmuş bitki yapraklarını... Mevsiminde alıp kurutarak sakladığım meyvelerle bardağı renklendirmek de hoşuma gidiyor. Soğuk çayın limon ve şeftali dışında çilekli, mangolu, karpuzlu gibi farklı çeşitleri de var marketlerde... Ama ben kendi seçtiğim malzemelerle hazırladığım, böylelikle katkı maddelerinden uzak durabildiğim ve üstelik sınırsız çeşit yaratabildiğim için evde yapmayı çok seviyorum. Bazen soğuk bazen sıcak demleme yöntemiyle hazırlıyorum. Soğuk demleme için bir sürahi kullanmanızı öneririm. 1 su bardağı oda sıcaklığındaki su için ben 1.5 tatlı kaşığı toz siyah çay (veya 1-2 çay poşeti) kullanıyorum. Güzelce karıştırıyorum, buzdolabında 12 saat bekletiyorum. Bu karışıma tencerede, az suda, iyice yumuşayınca kadar pişirdiğim şeftali veya kayısıları da ekliyorum. Yumuşayan şeftalileri püre haline getirip bir süzgeç yardımıyla posasından arındırıyorum. Sonra elimdeki pürüzsüz püreyi sürahiye aktarıp içiyorum. Dilerseniz şeker veya hurma özü gibi bir doğal tatlandırıcı da ekleyebilirsiniz elbette. Buzdolabında soğutunca içeceğiniz hazır. Elbette sıcak demlemeyle de yapabilirsiniz. Klasik çay demleyeceksiniz, kalan aşamalar aynı. Vaktim varsa her şeyi sürahiye koyup bekletmek bana daha kolay geliyor. Burada önemli olan, hangi çayın nasıl demleneceğini bilmek... Kimileri sıcak suda bekletilir, kimileri kaynatılır. Zeytin yaprağı, ıhlamur, kuşburnu, limonotu, papatya, yeşil çay... Hepsiyle olur ama internetten mutlaka demleme şekillerini araştırın.

Gelelim diğer tariflerime... En sevdiklerimden bir diğeri hibiskus ve ahududulu çay. 1 su bardağı dondurulmuş veya taze ahududunun üzerine
1,5 yemek kaşığı toz şeker ekleyin, en az 30 dakika bekletin. Sonra bir çatal yardımıyla püre haline getirin (rondo da kullanabilirsiniz). Kuru hibiskus yapraklarını sıcak suda 20 dakika demleyin. Ben 1 litre su için 3 yemek kaşığı hibiskus kullanıyorum genelde... Demlenince hibiskus çayını süzün ve sıcakken içine ahududu püresini ekleyin. Soğuması için bekleyip bir cam sürahiye aktarın. 1 gün buzdolabında bekletip süzerek servis edin. Ben bardağa tüm çaylarda olduğu gibi bol buz ve limon dilimleri eklemeyi çok seviyorum.

HİNDİSTAN CEVİZİ ŞEKERİ DE OLUR

Şeftali ve zencefilli beyaz çayı da denemenizi çok isterim. Özellikle beyaz çayı tek başına içemeyenler bunu çok sevecektir. 2 tatlı kaşığı beyaz çayı 2 su bardağı sıcak suda demleyin. Oda ısısına gelince iyice soğuması için buzdolabına kaldırın. Olgun bir şeftaliyi soyun ve ince ince dilimleyin. 1 çay kaşığı taze zencefil rendesi ve şeftali dilimlerini bir bardağa alıp karıştırın. Dilerseniz rondo’da püre haline de getirebilirsiniz ama püre yapacaksanız yine süzmenizi öneririm. Üzerine bol buz ve soğumuş beyaz çayı ekleyip karıştırın; hazır.

Son tarifim pek çok kişinin sevdiğini bildiğim, klasik limonlu soğuk çay...

1 litre sıcak suya 4 adet siyah çay poşetini atıp iyice demleyin. Üzerine 1,5 yemek kaşığı şeker (esmer şeker veya Hindistan cevizi şekeri de kullanabilirsiniz), 1 limonun suyu, 1’er limon ve portakal (halka halka dilimlenmiş) ve bir tutam taze nane yaprağı ekleyip karıştırın. Bol buz katmayı unutmayın. Daha şekerli bir çay yapmak istediğimde 1 yemek kaşığı hurma balı veya agave şurubu da ilave ediyorum.

Başta dediğim gibi, oyun alanı çok geniş... Şeftali yerine çilek, kavun, kayısı gibi farklı meyvelerle çeşit çeşit çay hazırlayabilirsiniz. Soğuk soğuk, nefis!

*Deniz Yoldaç, İstanbul Moda’daki Vegan Kasap’ın kurucu şefi...