İmbatı poyraza çeviren tavır
ASLINDA iktidar partisinin İzmir’deki durumunu en iyi özetleyen yorumu; AK Parti İzmir milletvekili adayı Ozan Ceyhun yaptı. Şöyle dedi: “Ciddi bir yenilgi aldık. İzmir’de AK Parti’ye bir küskünlük var. İzmirlilerle iyi bir diyaloğa ihtiyacımız var. İzmir’in gönlünü fethedememişiz.” İzmir’e her gelen bakan, “Biz İzmirlilerin hayat tarzına karışmayız” cümlesini kullanma ihtiyacı hissetti.
13 yılda bu tartışmanın bitmemiş, Ak Parti’nin İzmirlileri ikna edememiş olması parti yöneticileri için bir özeleştiri konusuydu. Bu hassasiyet varken seçimlere 10 gün kala AK Parti Diyarbakır Milletvekili Cuma İçten’in İzmir ile ilgili yorumları kentte büyük bir infial yarattı.
İçten şöyle bir yorum yaptı: “İzmir haşhaşilerin başkenti... CHP’li İzmirli gençlerin özgürlükten anladıkları, son derece açık giyinmek, kafayı çekmek, sabaha kadar eğlenmek... İzmir, boşanma oranı en yüksek il, neden acaba? Alttan gelen gençlik, değerlerimize aykırı bir yaşam şekliyle yetişiyor. İzmir’i ayakta tutan İzmir dışında buraya yerleşmiş Anadolu insanlarıdır.” Cuma İçten’in bu sözlerine AK Parti’den de eleştiriler geldi.
İzmir milletvekili Binali Yıldırım, “Üç gün gelip İzmir ile ilgili yorum yapılamaz” dedi. Ancak İzmirliler çok daha net mesajlar bekledi, bir tavır konmasını istedi. Örneğin Ege Bölgesi Sanayi Odası’nın Meclis toplantısında Başkan Ender Yorgancılar, “Cuma İçten’in İzmir’le ilgili söylediklerini kabullenemedim. İzmirli hanımefendiler, annelerimiz, kardeşlerimiz için üzgünüm” dediğinde İzmir milletvekili Hamza Dağ, “Büyütülecek bir şey yok. Basit, küçük bir şey” diye yanıt verdi.
Bunun üzerine Yorgancılar, “Onun takdirini ben yapayım isterseniz” diye tepki gösterdi. Sanayi Odası Başkanı’nın bu tepkisi aslında bütün İzmirlilerin tepkisini gösteriyordu. İzmir’in Süper Lig’de takımı yoktu ama stadı da yoktu. İzmir kulüpleri maçlarını Manisa’da, Aydın’da oynamak zorunda kaldı.
Bugün, yarın derken stat inşaatlarına bile başlanamadı. İzmir’in en önemli sorunlarından biri Körfez’in taranması için beklenen ÇED raporu için iki yıldır cevap alınamaması, Ankara’nın onayını bekleyen projelerde kararların gecikmesi de tepki çekti.
KOCAOĞLU HATASI
AK Parti için İzmir’de belki de en önemli strateji hatası 7 Haziran’ı bir yerel seçim kampanyasına dönüştürmüş olmasıydı. CHP’li adaylar yerine İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’na eleştiri oklarının çevrilmesi, belediyenin hizmetleri üzerinden kampanyanın yürütülmesi ister istemez Kocaoğlu’nu sahaya çekti.
Bu da AK Parti’nin aleyhine oldu. Bir önceki seçimde yüzde 36.78 olan oyu 26.26’ya geriledi. 10 puanlık düşüş; İzmir teşkilatının da moralini bozdu. Birkaç seçimdir tabanındaki oy kaybını önleyemeyen MHP; bu seçimde seçmenini ikna etti. 2014 yerel seçimlerinde yüzde 7.96’ya gerileyen MHP’nin oyları 2011 genel seçimlerinde 11.2 iken birer milletvekili çıkarmıştı. Bu seçimde 13.69 alarak her iki bölgeden de ikişer milletvekilini Ankara’ya yolladı. Şu bir gerçekti. Ön seçim CHP’ye iyi geldi; teşkilatlarda ilk defa liste kulisleri yerine sahada çalışma vardı. Hatta CHP lideri Kılıçdaroğlu’nu havaalanında karşılamak yerine adaylar sokak sokak dolaşmayı tercih ettiler.
2011 genel seçimlerinde 1. Bölge’de 529 bin 918 oyla yüzde 43.21 oranını yakalayan CHP; bu sefer 574 bin 972 oy ve yüzde 44.32 ile yine 6 vekil çıkardı.
2011’de 2. Bölge’de 572 bin 717 oyla yüzde 44.39’luk oran yakalayıp Meclis’e 7 milletvekili gönderen Kılıçdaroğlu’nun da aday olduğu bu bölgede 629 bin 739 oyla yüzde 46.06 alıp 6 vekil gönderdi.
Oylarını 43.69’dan 45.19’a çıkaran CHP; aslında İzmir’den daha iyi bir oran ve milletvekili sayısı bekliyordu ancak bunda HDP’ye emaneten verilen oylar etkili oldu. Çünkü HDP, Ege Bölgesi’nde sadece İzmir’den iki vekil çıkarabildi.
Çanakkale’den Muğla’ya kadar tek bir milletvekili bile Ankara’ya yollayamadı. Kentte seçime damga vuran parti ise ülke çapında olduğu gibi HDP oldu.
Demirtaş’ın aday olduğu Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İzmir’de 2014 yerel seçimine oranla 120 bin oy artırmayı başaran parti; 2015’te oy sayısını 3.36’dan 10.46’ya çıkardı, yani neredeyse 3’e katladı.
HDP iki bölgede 281 bin 256 oy almayı başararak birer vekil çıkarmayı başardı. Parti 1. Bölge’de 152 bin 213 oyla 11.60’lık oran elde etti, 2. Bölge’de de 129 bin 43 oy sayısıyla 9.33’e ulaştı.
Verdiği verginin karşılığını alamadığına inanan İzmirliler, teşviklerle İzmir’e haksızlık yapıldığını söylüyorlardı. Gecikmelerin faturasını kesen İzmirliler, AK Parti’yi ilk defa 30’ların çok altına geriletti. Ve İzmirlilerin en önemli mesajı uzlaşma, barış ve daha fazla demokrasi oldu. İzmir’in imbatını poyraza dönüştüren siyasi iklimin yumuşaması gerektiği mesajını verdi.
