Anıt, bizim için bir sembol

Kimbilir kaç kere randevu verdim de, arkadaşlarımla buluştum. Çok sayıda, sayısını da hatırlamıyorum. Kimbilir kaç kere fotoğrafını çekip; İzmir dışında yaşayan arkadaşlarıma attım, burunları sızlasın, özlemleri artsın diye... Onu da hatırlamıyorum.
Anıt... Karşıyaka’nın Anıt’ı, İzmir’in sembolü...
Size de oluyor mu, bilemiyorum.
Ben birkaç gün İzmir’den ayrı kaldığımda Alaybey’den Karşıyaka girişimde Anıt’ı görünce içim rahatlar.
Karşıyaka Çarşısı’na doğru ilerledikçe kendime gelirim.
Yalı, Bostanlı derken; içimden kocaman bir oh çekerim.
“Her yer güzel ama buraları başka, benim memleketim” derim.
***
Karşıyaka Belediye Başkanı Hüseyin Mutlu Akpınar ile yeni yapılan Anıt’ın altındaki Kadına Saygı Müzesi’ni gezdik. Hayatımızı değiştiren, hayatımıza damga vuran kadınlarımızı andık, bazılarının kulaklarını çınlattık. İyi ki varlar, iyi ki varlardı.
Anıt 1973 yılında yapıldı.
Bulunduğu meydana “Anayasa Meydanı” deniyor.
Anıt’ın ismi de yapılırken “Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı” diye konmuş.
Anıt yıkılma aşamasına gelince müellifinin de onayıyla, 15 metreden 45 metreye yükseltildi.
Anayasa Meydanı’nın büyüklüğü de 7 bin 500 metrekareye çıkartıldı.
Anıt’ta bulunan 7 farklı sütun, her bir coğrafi bölgemizin yüzölçümünü taşıyor ve o bölgeleri sembolize ediyor. Rölyefinde ise Ulu Önder Atatürk’ün, annesi Zübeyde Hanım’ın ve Kurtuluş Savaşı’ndan bu yana ülkesi için emek veren, mücadele eden Türk kadınının heykellerini taşıyor.
***
Karşıyaka Belediye Başkanı Akpınar, “Anıt’ın altını Kadına Saygı Müzesi’ne dönüştürdük. Müzede, Cumhuriyet tarihine yön veren ve o dönemden günümüze kadar tarihte iz bırakan yaklaşık 100 kadına ve onları ölümsüzleştiren hikayelerine yer verdik” diyor.
Anıt fotoğrafımı yeniledim, müzeyi gezdim.
Müzede yer verilen kadınlarımızı andık, bazılarını arayıp sesini duyduk, saygılarımızı ilettik.
Vaktiniz olduğunda siz de gezin...

Müzenin kadınları

KİMLER mi vardı? Birkaç hatırlatma yapayım.
Elbette ilk sırada Zübeyde Hanım, altına da şöyle yazılmıştı.
“Bir anne dünyayı değiştirebilir sözünü tarihe yazdı. Büyük emanetimiz olarak, topraklarımızda sonsuzluk uykusundadır.” Nurlar içinde yatsın Zübeyde hanım...
***
Prof. Dr. Aysel Çelikel; ilk ve tek kadın Adalet Bakanı...
Prof. Dr. Ayşe Saffet Rıza Alpar; ilk kimyacılarımızdan ve ilk kadın rektör...
Adiye Ayla; ilk kadın senatör ve diplomatımız...
Afet İnan; Cumhuriyetin ilk kadın tarih profesörlerinden...
Ayşe Mayda; Türkiye’nin ilk kadın ortodontisti...
Benal Nevzad İstar Arıman; İzmir’den seçilmiş ilk kadın milletvekili...
Betül Mardin; Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği’nin ilk Türk kadın başkanı...
Dr. Ferdane Erberk; ilk Türk kadın diş hekimi...
Feriha Tevfik; ilk Türkiye Güzeli...
Filiz Dinçmen; ilk kadın büyükelçimiz...
Fidan Aydın; Türkiye’nin ilk kadın Ticaret Odası başkanı...
Füruzan İkincioğulları; ilk kadın Danıştay Başyardımcısı ve Danıştay Üyesi...
Gül Esin; ilk kadın muhtar...
Işılay Saygın; Buca’nın ilk kadın belediye başkanı, ilk kadın Turizm Bakanı ve Çevre Bakanı...
Keriman Halis Ece; Türkiye’nin ilk dünya güzeli...
Lale Aytaman; ilk kadın vali...
Lale Orta; Avrupa’nın ilk FİFA kokartlı kadın hakemi ve ülkemizin futbol üzerine doktora yapan ilk kadın akademisyeni...
Mualla Eyüboğlu; ilk kadın mimarlardan...
Müfide İlhan; ilk İl Belediye Başkanı...
Nesrin Olgun; Manş denizini yüzerek geçen ilk Türk kadını...
Perihan Ongan; Cumhuriyetin ilk kadın öğretmenlerinden...
Dr. Safiye Ali; ilk kadın tıp doktoru...
Semiha Es; ilk kadın savaş muhabiri ve fotoğrafçısı...
Semra Aksu; “Rüzgârın Kızı” unvanlı atletimiz...
Suat Berk; ilk kadın yargıç, dünyanın ilk sulh hukuk yargıcı olarak biliniyor.
Prof. Dr. Türkan Saylan; cüzzamı yok eden doktor ve ÇYDD’nin unutulmaz başkanı...
Prof. Dr. Türkan Rado; ilk kadın hukuk profesörü ve dünyada ilk kadın Roma Hukuku profesörü...
Üner Teoman Ulupınar; ülkemizi olimpiyatlarda temsil eden ilk Türk kadın atleti...
***
Aramızdan ayrılmış olanları saygıyla anıyor. Aramızda olanlara uzun ömürler diliyorum.